Medal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina
Medal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina (lit. Lietuvos didžiojo kunigaikščio Gedimino ordino medalis) – jedno z litewskich odznaczeń państwowych ustanowione w 1930[1].
 Awers medalu (od 2002) | |
 Baretka medalu | |
| Ustanowiono | |
|---|---|
| Wielkość |
3,6 cm |
Historia
edytujMedal Orderu Wielkiego Księcia Giedymina został ustanowiony w 1930[1] i na Litwie był przyznawany tylko do 1932[2]. Medal zaprojektował artysta Jonas Burba[2]. W latach międzywojennych odznaczenie było produkowane przez szwajcarską firmę Huguenin[2]. Obecnie jest wytwarzane w Wilnie przez mennicę państwową[3]. Po odzyskaniu niepodległości przez Litwę w 1991 odznaczenie zostało odnowione i jest nadawane przez prezydenta kraju. Do 2002 medal dzielił się na trzy klasy, obecnie zniesione wraz z gruntowną zmianą wizerunku samego medalu[4].
Zasady nadawania
edytujMedal, który do 2002 dzielił się na trzy klasy różniące się kruszcem (złoty I klasa, srebrny II klasa i brązowy III klasa), jest obecnie nadawany jako wyróżnienie dla obywateli za ich szczególny wkład w służbę dla państwa i zwykle jest wręczany w święto niepodległości Litwy w dniu 16 lutego[3]. W latach międzywojennych odznaczono:
- złotym medalem I klasy: 48 osób (za służbę 25-letnią),
- srebrnym medalem II klasy 309 osób (za służbę 15-letnią),
- brązowym medalem III klasy ok. 3000 osób (za służbę 5-letnią)[2].
Po odzyskaniu niepodległości w 1991 medalem nagrodzono 409 osób, zarówno Litwinów jak i obcokrajowców[3].
Opis odznaki
edytujOdznaką Medalu Orderu Wielkiego Księcia Giedymina jest okrągły medal. Na awersie znajdowała się podobizna wielkiego księcia Giedymina, dookoła której umieszczony był litewski napis stylizowanymi gotyckimi literami: DIDYSIS LIETUVOS KUNIGAIKŠTIS/GEDIMINAS (Wielki książę litewski Giedymin)[2]. Na rewersie znajdował się stylizowany żelazny wilk ze snu Giedymina, obok którego umieszczona była tarcza herbowa przedstawiająca Słupy Giedymina, a w tle dąb[2]. W 2002 dokonano reformy odznaczenia zmieniając wygląd medalu. Odtąd na awersie znajduje się wyobrażenie odznaki Orderu Wielkiego Księcia Giedymina, a na rewersie napis: LIETUVOS DIDYSIS KUNIGAIKŠTIS/GEDIMINAS 1316-1341 (Wielki książę Litwy Giedymin 1316-1341)[2]. Medal, tak jak uprzednio, zawieszany jest na klamrze umocowanej na wstążce z pomarańczowej mory z dwoma brązowymi paskami wzdłuż obu brzegów wstążki i oraz żółtą bordiurą. Szerokość wstążki 32 mm[2]. Baretkę medalu sporządza się z ww. wstążki, na której umieszcza się srebrzone okucie kształcie trójliścia, w celu odróżnienia od baretki Krzyża Kawalerskiego Orderu Wielkiego Księcia Giedymina.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, str. 73
- ↑ a b c d e f g h Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918–1940, Wilno 1993, str. 74
- ↑ a b c Medal of the Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas
- ↑ Medal of the Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas. [dostęp 2010-12-10]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-03-03)].
Bibliografia
edytuj- Algimantas Astikas: Lietuvos ordinai, medaliai ir ženkleliai 1918-1940, Wilno 1993, ISBN 5-417-00373-5
- Medal of the Order of the Lithuanian Grand Duke Gediminas (dostęp 10.XII.2010)