Max Lorenz (śpiewak)
Max Lorenz (właściwie Sülzenfuß[1], ur. 10 maja 1901 w Düsseldorfie, zm. 11 stycznia 1975 w Salzburgu[2]) – niemiecki śpiewak operowy, tenor.
| |
| Data i miejsce urodzenia |
10 maja 1901 |
|---|---|
| Pochodzenie | |
| Data i miejsce śmierci |
11 stycznia 1975 |
| Typ głosu | |
| Gatunki | |
| Zawód | |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujJego ojciec był rzeźnikiem; w młodości Max Lorenz pracował w zakładzie przemysłowym w Düsseldorfie. Kształcił się w Kolonii u Maxa Pauliego i w Berlinie u Ernsta Grenzebacha[3][4][5]. Pobierał nauki także w Bayreuth, gdzie odrzucił propozycje wystąpienia w drobnych rolach wagnerowskich, uznając je za przedwczesne[6]. Zadebiutował w 1927 roku na deskach opery w Dreźnie jako Walther von der Vogelweide w Tannhäuserze Richarda Wagnera[3][4].
W latach 1929–1944 występował w Staatsoper w Berlinie, jednocześnie w latach 1929–1933 i 1936–1944 śpiewał w Operze Wiedeńskiej[3][4]. W 1931 roku jako Walther von Stolzing w Śpiewakach norymberskich debiutował w Metropolitan Opera w Nowym Jorku, gdzie powracał w latach 1933–1934 i 1947–1950[3][4][5][6]. Występował na festiwalu w Bayreuth (1933–1939 i 1952) oraz na festiwalu w Salzburgu (1953–1955 i 1961)[3][4]. Gościnnie śpiewał m.in. w Covent Garden Theatre w Londynie (1934 i 1937) oraz w operze w Chicago (1939–1940)[4].
Jego potężny głos o metalicznej barwie klasyfikowany jest jako tenor bohaterski (Heldentenor). Śpiewak zasłynął przede wszystkim jako odtwórca ról w operach Richarda Wagnera, w tym jako Tristan (Tristan i Izolda), Zygfryd, Zygmunt i Loge (Pierścień Nibelunga), Parsifal, Lohengrin, Tannhäuser, Eryk (Holender tułacz) i Rienzi. W późniejszym okresie kariery wykonywał także role charakterystyczne[3][4][5][6]. Uczestniczył w prapremierowych wykonaniach oper Der Prozess Gottfrieda von Einema (1953), Penelope Rolfa Liebermanna (1954) i Bergwerk zu Falun Rudolfa Wagnera-Régeny (1961)[3][5]. Inne role, które wykonywał to m.in. Otello Verdiego, Herod (Salome), Egistos (Elektra), Maks (Wolny strzelec), Palestrina, Tamburmajor (Wozzeck), Radames (Aida), Florestan (Fidelio) i Bachus (Ariadna na Naksos)[6][7]. Wykształcił także uczniów – należeli do nich James King i Claes-Håkan Ahnsjö[5].
Szczyt kariery Maxa Lorenza przypadał na okres III Rzeszy – stał się on wtedy gwiazdą festiwalu w Bayreuth, należał także do ulubionych śpiewaków Adolfa Hitlera. Okres ten wiązał się jednak również ze znacznymi trudnościami w życiu osobistym Lorenza. Wiązały się one z tym, że był homoseksualistą oraz z tym, że w 1932 roku poślubił Charlotte Appel, śpiewaczkę pochodzenia żydowskiego, z którą nie chciał się rozwieść. Bezpieczeństwo zawdzięczał osobistemu wsparciu Adolfa Hitlera i pomocy Winifred Wagner. Przeszłość Lorenza w okresie III Rzeszy rzutowała jednak na przebieg jego kariery po II wojnie światowej[7][8].
Był odznaczony szwedzkim Krzyżem Kawalerskim I Klasy Orderu Królewskiego Wazów (1936), austriackim Krzyżem Oficerskim Odznaki Honorowej za Naukę i Sztukę (1959) i niemieckim Krzyżem Oficerskim Orderu Zasługi RFN (1967)[1].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Lorenz (eig. Sülzenfuß), Max. Oesterreichisches Musiklexikon online (www.musiklexikon.ac.at). [dostęp 2022-02-01]. (niem.).
- ↑ Daty i miejsca podano na podstawie Oesterreichisches Musiklexikon online, w literaturze przedmiotu spotyka się także inne informacje. Tak np. Baker’s Biographical Dictionary of Musicians jako datę urodzenia podaje 17 maja 1901; Grove Music Online podaje, że Max Lorenz zmarł 12 stycznia 1975 w Wiedniu.
- ↑ a b c d e f g Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 5. Część biograficzna klł. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1997, s. 417. ISBN 978-83-224-3303-4.
- ↑ a b c d e f g Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 4 Levy–Pisa. New York: Schirmer Books, 2001, s. 2184. ISBN 0-02-865529-X.
- ↑ a b c d e Peter Branscombe: Lorenz, Max. [w:] Oxford Music Online. Grove Music Online [on-line]. [dostęp 2022-02-01].
- ↑ a b c d K.J. Kutsch, Leo Riemens: Großes Sängerlexikon. T. 4. München: K.G. Saur, 2003, s. 2788. ISBN 978-3598115981.
- ↑ a b Jens Malte Fischer: Grosse Stimmen. Von Enrico Caruso bis Jessye Norman. Stuttgart: J.B. Metzler, 1993, s. 275. ISBN 978-3-476-00893-0.
- ↑ Michael Munn, Hitler and the Nazi Cult of Celebrity, Robson Books, 2012.