Mary Wigman
Mary Wigman (ur. 13 listopada 1886 w Hanowerze, zm. 19 września 1973 w Berlinie) (właściwie Karoline Sofie Marie Wiegmann) – niemiecka tancerka, choreografka, pedagog tańca. Wraz z Rudolfem Labanem i Kurtem Joossem stworzyła w latach dwudziestych XX wieku taniec wyrazisty (niem. Ausdruckstanz). Jako pseudonim sceniczny przybrała zanglicyzowane brzmienie swojego imienia i nazwiska.
Mary Wigman, 1922 | |
Data i miejsce urodzenia | |
---|---|
Data i miejsce śmierci | |
Zawód, zajęcie |
tancerka, choreografka, pedagog tańca |
Życiorys
edytujMłodość spędziła w Hanowerze, Anglii, Holandii i Szwajcarii. Studiowała gimnastykę rytmiczną 1910–1911 w Hellerau u Émile Jaques-Dalcroze. Za radą malarza Emila Noldego rozpoczęła 1913 studia w „Szkole Sztuki” Rudolfa Labana w szwajcarskim osiedlu artystów Monte Verità.
Podczas I wojny światowej pozostała w Lipsku jako asystentka Labana[1]. 1917 wystąpiła w Zurychu z trzema własnymi programami tanecznymi.
Występy w Hamburgu i Dreźnie w 1919 przyniosły jej rozgłos. W 1920 otworzyła własną szkołę tańca w Dreźnie. 1921 rozpoczęła występy z własną grupą taneczną.
Prowadziła szkołę tańca w Berlinie. Katia Bakalinskaja, bod wrażeniem występów zespołu Wigman 14 lutego 1926 w Stadt-Theater na Targu Węglowym w Gdańsku, zaczęła naukę pod okiem mistrzyni. Była jedną z głównych tancerek w zespole Wigman[2][3].
W roku 1928 wystąpiła po raz pierwszy w Londynie, a w roku 1930 w USA. Tańczyła do skomponowanej dla niej muzyki, czasami tylko z towarzyszeniem gongów i bębnów, czasami bez towarzyszenia muzyki.
Na początku lat trzydziestych XX wieku Mary Wigmann miała w Dreźnie 360 uczniów, w szkołach filialnych m.in. w Nowym Jorku dalszych 1500 uczniów. Do jej uczniów należeli m.in. Harald Kreutzberg, Gret Palucca, Yvonne Georgi, Hanna Berger, Pola Nireńska (żona Jana Karskiego, „kuriera z Warszawy”).
Utrzymywała relacje miłosne z niektórymi uczennicami, w niepublikowanym wierszu, mianem kochanki określiła Polę Nireńską[4].
W okresie nazistowskim działała dalej, w roku 1936 uczestniczyła w programie artystycznym letniej Olimpiady 1936 w Berlinie.
W 1942 była zmuszona do sprzedaży szkoły w Dreźnie. Prowadziła wykłady gościnne w Szkole Wyższej Muzyki i Teatru w Lipsku.
Po wojnie 1945 nadal uczyła w Lipsku. 1949 zamieszkała w Berlinie Zachodnim i założyła tam studio taneczne „Mary Wigmann Studio”.
Ze swoim zespołem występowała do roku 1961. W 1967 zakończyła działalność edukacyjną likwidując „Studio” i ograniczyła się do wygłaszania wykładów.
Dzieła
edytuj- Die sieben Tänze des Lebens. Tanzdichtung. (Siedem tańców życia. Poemat taneczny) Diederichs, Jena 1921.
- Komposition. (Kompozycja) Seebote, Überlingen o.J. (1925).
- Deutsche Tanzkunst.(Niemiecka sztuka tańca) Reißner, Dresden 1935.
- Die Sprache des Tanzes. (Mowa tańca) Battenberg, Stuttgart 1963; wznowienie: Battenberg, München 1986, ISBN 3-87045-219-6.
Bibliografia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Lincoln Kirstein , Dance; a short history of classic theatrical dancing., [Brooklyn]: [Dance Horizons], 1969, ISBN 0-87127-019-6, OCLC 13702 [dostęp 2021-08-17] .
- ↑ Mary Wigman and her Group, circa 1932 | Archives @ DU Catalog [online], duarchives.coalliance.org [dostęp 2021-09-20] .
- ↑ Mieczysław Abramowicz , Katia Bakalinskaja [online], Metropolitanka [dostęp 2021-09-20] (pol.).
- ↑ "Była tam miłość i jednocześnie jakiś rodzaj piekła. Dla obojga" [online], gazetapl [dostęp 2022-06-26] (pol.).
- ISNI: 0000000368494847, 0000000081108697
- VIAF: 32015522
- ULAN: 500433992
- LCCN: n82225131
- GND: 118807242
- NDL: 00460888
- BnF: 12052035m
- SUDOC: 028747585
- NLA: 35607226
- NKC: xx0163940
- NTA: 073146463
- BIBSYS: 90122689
- CiNii: DA0348278X
- Open Library: OL367859A
- PLWABN: 9810577351705606
- NUKAT: n2012253300
- J9U: 987007575402605171
- PTBNP: 1550119
- CANTIC: a10288880
- LNB: 000190769
- CONOR: 134586467
- KRNLK: KAC2018N4298
- LIH: LNB:V*157702;=BI