Malowanie światłem

Malowanie światłem (pisanie, rysowanie światłem)[1][2] – fotografowanie w idealnie ciemnym pomieszczeniu, ew. ciemną nocą (plener); przy długim czasie ekspozycji i wykorzystaniu niewielkich, słabych (ruchomych) źródeł światła (latarki, żarówki, diody LED, świece)[3][4][5].

Foto: Paweł Matyka

Fotografowanie

edytuj

Cechą charakterystyczną tej techniki fotograficznej jest stabilny, nieruchomy aparat i fotografowany plan: przedmioty, tło, osoba, modelka[6][7], model oraz ruchome źródła światła. Obowiązuje ta sama prawidłowość – jak w każdej technice fotograficznej: światło wpadające przez obiektyw aparatu fotograficznego tworzy i rejestruje obraz, zdjęcie na kliszy fotograficznej lub matrycy. Inność, odmienność „malowania światłem” polega na tym, że fotograf nie korzysta ze światła dziennego, zastanego, słonecznego, nocnego, czy jakiekolwiek istniejącego światła, dzięki któremu powstaje zdjęcie. Wykorzystywane jest światło wytworzone przez fotografa[8][9][10][11][12]. Fotograf dla zrobienia zdjęcia nie oświetla całego fotografowanego planu, oświetla jedynie poszczególne części fotografowanego obiektu, modelki[13], przedmiotów, tła – podobnie jak pędzlem maluje (oświetla) np. latarką ew. innym źródłem światła, fotografowany plan – etapami[14][15][16][17], z bliskiej odległości – ok. 30 cm.

Fotograf pracuje bezpośrednio przy fotografowanym planie, pozostawiając aparat na statywie z otwartą migawką (czas „B”). Obraz, fotografia powstaje przy długim czasie ekspozycji – od kilkudziesięciu sekund do kilkunastu, kilkudziesięciu minut – zależnie od czasu oświetlania fotografowanego planu i ilości oświetlanych przedmiotów, osób na planie. Proces ekspozycji malowania światłem przebiega od początku do końca w idealnej ciemności – w celu uniknięcia prześwietlenia zdjęcia i niekontrolowanego słabego światła, niewidocznego dla oka, przy świetle dziennym. W tym samym momencie, kiedy fotograf oświetla część fotografowanego planu – ta sama część planu rejestruje się na matrycy, na kliszy w aparacie – po kolei, etapami, do końca ekspozycji.

Dla uzyskania wielobarwności na fotografii „pomalowanej światłem” – stosuje się kolorowe filtry, zakładane bezpośrednio na latarkę ew. na inne źródła światła. Technika „malowania światłem” – to wielkie możliwości kreacyjne w fotografii, ograniczone jedynie wyobraźnią twórcy[18][19][20].

Kolejna charakterystyczna cecha tej techniki fotograficznej to niepowtarzalność ekspozycji. Nie ma możliwości powtórzenia ujęcia, nie ma możliwości powtórzenia tych samych ruchów źródłem światła, dzięki temu ten sam fotografowany plan – przy kolejnych ekspozycjach – wygląda inaczej. Technika fotograficzna nawiązująca do techniki wielokrotnej ekspozycji, tworzonej nie aparatem lecz samym światłem. Dzięki niej, na fotografii uzyskujemy efekty, o które trudno przy „zwykłej fotografii” – przenikanie postaci, rozdwajanie i celowe poruszenie osób ew. innych przedmiotów, ujętych na planie[21].

Niedogodnością tej techniki fotograficznej jest brak możliwości obliczenia parametrów ekspozycji. Jedyną stałą wartością jest czas otwarcia migawki: „B”, wartość przysłony ustawiana jest dla uzyskania odpowiedniej głębi ostrości. O prawidłowej ekspozycji decyduje siła światła użytego do oświetlenia planu i jego odległość od w/w planu – ze zwróceniem uwagi na czułość (ISO), ustawioną w aparacie.

Technika „malowania światłem” jest trudną dziedziną w fotografii, jednak bardzo efektywną, ma szczególne zastosowanie w fotografii komercyjnej i artystycznej[22][23][24][25].

Wymagania techniczne

edytuj

Idealnie zaciemnione studio[26][27]; aparat fotograficzny z możliwością ręcznego (manualnego) ustawienia ostrości i parametrów ekspozycji (przysłona, czas), w tym czasu: „B”; statyw (klamra zaciskowa); pilot (wężyk spustowy); latarka z kolorowymi filtrami (inne źródła światła – ze zróżnicowaną temperaturą barwową światła – uzyskiwane interesujące efekty świetlne)[28]; czarny materiał nie odbijający światła.

Historia

edytuj

Pierwsze opisy zastosowania techniki zbliżonej do „malowania światłem” pochodzą z 1882 roku, kiedy to francuscy fotografowie Étienne-Jules Marey[29][30][31] i Georges Demenÿ[32][33][34] – na jednej szklanej płycie, w stałych odstępach czasowych rejestrowali ruch jednej postaci („Skaczący mężczyzna” – 1886, „Biegnący człowiek” – 1883). W 1935 roku fotograf Man Ray[35] wykorzystał technikę „malowania światłem” do cyklu fotografii artystycznej: „Space Writing”. Od 1940 roku fotograf Barbara Morgan[36] (USA) – pierwsze próby „malowania światłem” tańczących kobiet. W 1949 roku Andreas Feininger[37] – fotograf Life Magazine (w technice „malowania światłem”) fotografował startujące i lądujące śmigłowce.

W 1949 roku, podczas wizyty fotografa Giona Mili[38] w pracowni Pabla Picassa, na południu Francji powstały fotografie przedstawiające Picassa malującego, rysującego światłem (ok. 30 zdjęć)[39][40][41][42][43]. W 1969 roku fotograf David Lebe wykonał kilka autoportretów, używając małej lampki do oświetlenia swojego ciała[44]. Od 1977 roku malowanie latarką podjęła Susan Hillbrand[45] (USA), od 1979 roku Jacques Pugin, od 1980 roku Vicki DaSilva[46] (USA). W latach 1970–1980 Eric Staller[47] (USA) wykorzystywał w/w technikę do swoich licznych projektów fotograficznych, nazywanych „Rysunkami światłem”. W 1988 roku pracę nad „malowaniem światłem” rozpoczął Tokihiro Sato[48] (Japonia). Jego fotografie znajdują się w muzeach publicznych i prywatnych, w tym Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku i Museum of Modern Art w Saitama (Japonia).

Pionierem fotografii w technice malowania światłem w Polsce jest polski artysta fotograf – Paweł Matyka[49][50][51]. W 2013 za cykle ekspozycji fotografii „malowanych światłem”, prezentowanych na kilkudziesięciu międzynarodowych salonach fotograficznych, objętych patronatem FIAP – został uhonorowany tytułem „Artiste FIAP”, nadanym przez Międzynarodową Federację Sztuki Fotograficznej (FIAP)[51][52][53].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Obejrzyj w dzikowskim zamku. Fotografia aktu – Portal Informacyjny o Tarnobrzegu [online] [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-25] (pol.).
  2. Light Painting Photography [online], lightpaintingphotography.com [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-02-24] (ang.).
  3. Zabawa światłem, czyli rysujemy na zdjęciach – Poradniki – pozostałe – Swiatobrazu.pl [online], www.swiatobrazu.pl [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-22] (pol.).
  4. Rysowanie światłem – Szeroki Kadr [online], www.szerokikadr.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2017-04-06].
  5. Malowanie światłem – sposób na ciemne, zimowe wieczory, „Fotoblogia.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-03] (pol.).
  6. Paweł Matyka – Kobiecość światłem otulona – Biblioteka Pedagogiczna w Tarnobrzegu – 8 – 15 maja [online], www.galeria.podkarpacka.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26] (pol.).
  7. Kobiece akty światłem malowane [online], nadwisla24.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26].
  8. Neonowe konstrukcje w projekcie Nicolasa Rivalsa, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17] (pol.).
  9. Zdjęcia Erika Paré rysowane światłem, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17] (pol.).
  10. „Field of Dreams” Patricka Rochon – leśna łąka malowana światłem, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-13] (pol.).
  11. Pomaluj światłem nadmorski krajobraz [online], digitalcamerapolska.pl [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17] (pol.).
  12. Ognista sesja Benjamina Von Wonga sfotografowana smartfonem, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-10-27] (pol.).
  13. Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega – Paweł Matyka – Fotografia aktu [online], 16 marca 2018 [dostęp 2018-03-16] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26].
  14. Jeremy Jackson – ekstremalna sztuka malowania światłem, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17] (pol.).
  15. Max Seigal – specjalista od nocnych krajobrazów, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-17] (pol.).
  16. Fotografuj w nocy – malowanie światłem, „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-16] (pol.).
  17. Jak sfotografować kulę światła [wideo], „DigitalCameraPolska.pl” [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-16] (pol.).
  18. 08.05 – 15.05 Wystawa fotografii Pawła Matyki – Kobiecość światłem otulona [online], nadwisla24.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26].
  19. Fotografia aktu Pawła Matyki – Portal Informacyjny o Tarnobrzegu [online] [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26] (pol.).
  20. Nagość ubrana w światło – Portal Tygodnika „Sztafeta” [online], sztafeta.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26] (pol.).
  21. iTV. „10.04.2016. Wernisaż – Fotografia aktu (Paweł Matyka)”.. Paweł Matyka 2017-03-07. [dostęp 2017-06-28].
  22. Paweł Matyka – Fotografia: Wystawa indywidualna – Fotografia aktu [online], Paweł Matyka – Fotografia, 27 lutego 2018 [dostęp 2018-04-20].
  23. JMR, Paweł Matyka – wystawa w Strasburgu. „Rendez-vous Image”, Salon Photo International 2011. Wystawa, konkurs. Strona oficjalna Fotoklubu RP [online], fotoklubrp.org [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-12].
  24. Piękno nagości w zamkowych podziemiach | Super Nowości [online], supernowosci24.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26] (pol.).
  25. Paweł Matyka – Fotografia aktu – Muzeum Historyczne Miasta Tarnobrzega – Zamek Tarnowskich w Dzikowie – kwiecień 2016 [online], galeria.podkarpacka.pl [dostęp 2017-06-09] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26] (pol.).
  26. Malowanie światłem w fotografii [online], www.canon.pl, 2 kwietnia 2016 [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (pol.).
  27. Technika malowania światłem z Wen-Jié Yang [online], photolink.pl [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2017-03-16].
  28. Malowanie światłem – Malowanie – Poradniki – pozostałe – Swiatobrazu.pl [online], www.swiatobrazu.pl [dostęp 2017-06-11] [zarchiwizowane z adresu 2014-07-14] (pol.).
  29. Marey Étienne Jules, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-06-10].
  30. Curator's name, Freeze Frame – Capturing the Moment [online], americanhistory.si.edu [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27].
  31. Etienne-Jules Marey | French physiologist, „Encyclopedia Britannica” [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-09] (ang.).
  32. Étienne-Jules Marey, Georges Demenÿ. Untitled (Sprinter). 1890–1900 | MoMA [online], The Museum of Modern Art [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (ang.).
  33. Georges Demeny – estudos do movimento humano. Omar Schneider 2013-02-18. [dostęp 2017-06-10].
  34. Demeny Georges, [w:] Encyklopedia PWN [online], Wydawnictwo Naukowe PWN [dostęp 2017-06-10].
  35. Man Ray Biography, Art, and Analysis of Works, „The Art Story” [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-03-11] (ang.).
  36. Barbara Morgan [online], Nítida - fotografia e feminismo, 14 grudnia 2016 [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27].
  37. Andreas Feininger, „International Center of Photography”, 3 marca 2016 [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (ang.).
  38. Pablo Picasso „malujący” światłem [online], histografy.pl [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (ang.).
  39. Light Painting and Life with Pablo Picasso [online] [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2016-01-23].
  40. fot. Gjon Mili, LIFE Picture Collection/Getty Images, „fotopolis.pl” [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (pol.).
  41. Obrazy Pablo Picasso malowane światłem [online] [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27].
  42. Pablo Picasso z aparatem – Warte uwagi – Swiatobrazu.pl [online], www.swiatobrazu.pl [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-06-27] (pol.).
  43. Światłem malowane / Picasso | nieco inny [online] [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2014-04-04].
  44. Light Painting Photographer David Lebe | Light Painting Photography [online], lightpaintingphotography.com [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-30] (ang.).
  45. Light Painting Artist Susan Sims-Hillbrand | Light Painting Photography [online], lightpaintingphotography.com [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-30] (ang.).
  46. Light Painting Artist Vicki DaSilva | Light Painting Photography [online], lightpaintingphotography.com [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-30] (ang.).
  47. Light Painting Artist Eric Staller | Light Painting Photography [online], lightpaintingphotography.com [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-29] (ang.).
  48. Sato – „Breathing light” [online], photoarts.com [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2017-08-26].
  49. Fotografia aktu Pawła Matyki – Portal Informacyjny o Tarnobrzegu [online], web.archive.org, 26 stycznia 2018 [dostęp 2021-08-31] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26].
  50. TVP3. „XV Podkarpackie Konfrontacje Fotograficzne” (11.05.2017).. Paweł Matyka 2017-05-19. [dostęp 2017-06-28].
  51. a b Czarodziej światła, „kultura.wiara.pl” [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-01-26].
  52. Tarnobrzeskie Towarzystwo Fotograficzne: Paweł Matyka uhonorowany tytułem Artiste FIAP (AFIAP) [online], Tarnobrzeskie Towarzystwo Fotograficzne, 3 września 2013 [dostęp 2020-09-07].
  53. Lista_FIAP.html [online], fotoklubrp.org [dostęp 2017-06-10] [zarchiwizowane z adresu 2018-04-13].

Linki zewnętrzne

edytuj