Mafia (gra komputerowa)
Mafia[a] – czeska komputerowa przygodowa gra akcji stworzona przez Illusion Softworks, wydana w 2002 roku przez Gathering of Developers na platformę Microsoft Windows. W roku 2004 ukazały się porty na konsole PlayStation 2 i Xbox. Fabuła gry osadzona jest w latach 30. XX wieku w fikcyjnej metropolii Lost Heaven i przedstawia historię Tommy’ego Angela – taksówkarza, który rozpoczyna pracę dla mafijnej rodziny Salierich.
 Logo gry | |
| Producent | |
|---|---|
| Wydawca |
Gathering of Developers |
| Dystrybutor | |
| Seria gier | |
| Reżyser |
Daniel Vávra |
| Projektant |
Petr Vochozka |
| Artysta |
Pavel Čížek |
| Główny programista |
Martin Brandstätter |
| Scenarzysta |
Daniel Vávra |
| Kompozytor | |
| Silnik |
LS3D Engine |
| Wersja |
1.3 |
| Data wydania |
Microsoft Windows: |
| Gatunek | |
| Tryby gry | |
| Kategorie wiekowe | |
| Język |
czeski, angielski, polski (napisy), niemiecki, rosyjski, węgierski (napisy), francuski, włoski, hiszpański, ukraiński (napisy), turecki (napisy), portugalski (napisy), japoński (napisy), chiński (napisy). |
| Wymagania sprzętowe | |
| Platforma | |
| Nośniki | |
| Następna gra w serii |
Mafia II (2010) |
| Strona internetowa | |
Gra w wersji na komputery osobiste spotkała się z pozytywnym przyjęciem krytyków, chwalących przede wszystkim jej fabułę i realizm, podczas gdy wydania konsolowe spotkały się z mieszanym przyjęciem. W 2008 roku studio Illusion Softworks zostało przejęte przez Take-Two Interactive i zmieniło nazwę na 2K Czech. Dla nowego wydawcy zrealizowane zostały kontynuacje: Mafia II w 2010 roku i Mafia III w 2016 (już jako studio Hangar 13). W 2020 roku odbyła się premiera Mafii: Edycji ostatecznej, będącą opracowanym przez Hangar 13 remakiem pierwowzoru.
Rozgrywka
edytujMafia rozgrywa się w otwartym świecie Lost Heaven, łącząc ze sobą elementy swobodnej eksploracji (miasto przemierzać można w samochodach bądź na piechotę) z przerywnikami filmowymi i liniowymi zadaniami. W grze obecny jest cykl dnia i nocy oraz system zmiennej pogody, jednak w przeciwieństwie np. do Grand Theft Auto III, pora dnia i pogoda dostosowywana jest odgórnie do poszczególnych zadań.
W grze dostępnych jest 51 klasycznych samochodów, w tym fordy, pierce-arrowy, alfy romeo, cadillaki, mercedesy-benzy, chryslery czy buicki, a dodatkowe 19 można odblokować po rozpoczęciu nowej gry. Nowe modele odblokowywane są w miarę postępów w fabule. Początkowo na drogach spotkać można samochody z początku lat 20., a wraz z upływem czasu pojawiają się również modele z lat 30. Chociaż samochody wzorowane są na istniejących w rzeczywistości, ze względów licencyjnych występują pod fikcyjnymi nazwami. Tommy przemieszczać może się po mieście również tramwajami i kolejką szynową. Stłuczki skutkują zniszczeniem określonych części samochodów. Mniejsze i słabsze pojazdy niszczą się szybciej niż duże i lepiej opancerzone. W grze wprowadzono realistyczny system uszkodzeń, pozwalający np. przebić bak, przegrzać silnik czy zniszczyć klocki hamulcowe. Poszczególne elementy, jak chociażby szyby czy światła, można zniszczyć podczas stłuczki bądź strzelając do nich albo uderzając w nie bronią obuchową. W Mafii wykorzystywany jest model zniszczeń samochodów w czasie rzeczywistym, w odróżnieniu od innych gier, w których poszczególne uszkodzenia tworzone były na bazie opracowanych wcześniej modeli[1][2].
Policja ściga postać gracza zarówno za poważne przestępstwa, jak i za wykroczenia drogowe, np. przekroczenie prędkości czy przejechanie na czerwonym świetle. Za wykroczenia można zapłacić grzywnę, z kolei za poważne przestępstwo bądź popełnienie kilku wykroczeń postać gracza może zostać aresztowana, zastrzelona przez policjantów bądź stać się celem pościgu.
Po ukończeniu głównego wątku fabularnego odblokowany zostaje tryb „jazdy ekstremalnej”, pozwalający wykonywać wyczyny kaskaderskie i zadania poboczne, nie ma w nim również policyjnych patroli. Wśród zadań pobocznych dostępnych w tym trybie znajdują się zarówno trywialne, jak np. dostarczenie przesyłki, jak i ekstremalne – np. pościg za statkiem kosmicznym czy prowadzenie samochodu wyładowanego materiałami wybuchowymi z zachowaniem odpowiedniej prędkości.
Opis
edytujFabuła rozgrywa się w fikcyjnym amerykańskim mieście Lost Heaven w stanie Illinois pod koniec okresu prohibicji. Główny wątek fabularny opowiada o dwóch mafijnych familiach – Salierich i Morellów – walczących o przejęcie kontroli nad interesami, które pozostały po upadku trzeciej rodziny.
Lost Heaven podzielone jest na kilka obszarów: West Side, w którym znajdują się budynki przemysłowe, port i dzielnice imigrantów z Włoch i Chin; Central Island, będącą dzielnicą przemysłową, oraz East Side, w którym mieszczą się zarówno przedmieścia i stadion, jak i slumsy. Eksplorować można również położone poza miastem tereny wiejskie. W momencie premiery Mafia oferowała większe miasto, niż większość gier z tamtego okresu, a wielkość mapy dostępnej w grze wynosi około 12 km². Projekt miasta powstał w dużej mierze w oparciu o style architektoniczne, środki transportu i charakterystyczne budowle prawdziwych amerykańskich miast tamtego okresu, w tym Nowego Jorku, Chicago i Los Angeles[3].
Fabuła
edytujRok 1930. Zubożały taksówkarz, Thomas „Tommy” Angelo, staje się mimowolnym pomocnikiem rodziny Salierich, pomagając jej członkom – Pauliemu i Samowi – w ucieczce przed Morellami, którzy wydają za to na niego wyrok śmierci. Don Ennio Salieri proponuje mu przyłączenie się do jego familii, na co Tommy przystaje, straciwszy poprzednią pracę, ponieważ jego pracodawca dowiedział się, że był zaangażowany w incydent z mafią. Angelo zaprzyjaźnia się z Pauliem i Samem, z którymi wykonuje dla Salierich różne zlecenia.
W roku 1932 Tommy wykonuje zlecenia dla Salieriego i jego consigliere, Franka Colettiego, mające zaszkodzić Morellom. W międzyczasie nawiązuje romans z Sarą, córką barmana Salierich, Luigiego. Kiedy otrzymuje zadanie zlikwidowania Michelle, informatorki wrogiej rodziny, okazuje się, że jest nią koleżanka Sary pracująca w burdelu, żeby zebrać pieniądze na leczenie brata. Tommy sprzeciwia się rozkazowi i nakazuje dziewczynie opuścić miasto, tuszując swoje nieposłuszeństwo przed donem. Rok później otrzymuje zadanie zabicia Franka, przekazującego władzom informacje na temat prania brudnych pieniędzy. Dowiadując się, że Frank został do tego zmuszony, żeby chronić rodzinę, Tommy pozwala mu wyjechać wraz z nią do Europy, ponownie tuszując niewykonanie rozkazu. Niedługo później bierze ślub z Sarą, a kilka miesięcy później na świat przychodzi ich córka.
W 1935 roku don Morello wynajmuje zabójców mających zabić Salieriego, co prowadzi do otwartej wojny pomiędzy obiema rodzinami. Tommy zabija ochroniarzy swojego szefa, którzy zdradzili familię, brata wrogiego dona i skorumpowanego radnego. Ostatecznie, wraz z Pauliem i Samem, zabijają samego Morella. W roku 1938 familia Salierich kontroluje wszystkie interesy w mieście. Kierowany ambicją, Paulie proponuje Tommy’emu i Samowi napad na bank – obaj odmawiają, nie chcąc działać wbrew zakazom Salieriego. Niedługo później, podczas kradzieży importowanych cygar, Tommy i Paulie odkrywają wśród nich diamenty. Podejrzewając, że Salieri wiedział o nich, Tommy zgadza się pomóc Pauliemu w napadzie na bank, nie angażując w to Sama. Napad kończy się sukcesem, jednak następnego dnia, podczas odbierania pieniędzy, Paulie zostaje zabity. Tommy spotyka się z Samem, który informuje go, że Salieri wydał na niego wyrok śmierci za przeprowadzenie bez jego zgody napadu oraz niezabicie Michelle i Franka. Tommy zabija Sama i ucieka z miasta wraz ze swoją rodziną.
Kilka miesięcy później wraca do Lost Heaven, żeby zawrzeć układ z detektywem Normanem, oferując dowody przeciwko Salieriemu w zamian za miejsce w programie ochrony świadków. Norman przystaje na propozycję Tommy’ego, co prowadzi do skazania większości Salierich, w tym samego Ennia. Tommy trafia do Empire Bay, gdzie wiedzie spokojne życie, dopóki w 1951 roku nie zostaje zabity przez napastników działających na zlecenie niedobitków Salierich.
Produkcja
edytuj| Wymagania gry | ||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||
Prace nad grą rozpoczęły się pod koniec 1998 roku. Jej tytułem roboczym był Gangster, pierwotnie miała być grą wyścigową w stylu Driver. Początkowo zapowiadano również tryb wieloosobowy, o którym poinformowano przed premierą, planowaną na rok 2000, jednak usunięto go z finalnej wersji gry[2]. Illusion Softworks pracowało początkowo na silniku z gry Hidden and Dangerous, który ostatecznie – jako że nie spełniał wymagań twórców – został zastąpiony przez LS3D. Ze względu na zmianę silnika, premiera gry została opóźniona o dwa lata[5][6][7].
Twórcy celowali w stworzenie bardziej poważnej i dojrzałej opowieści, inspirując się filmami o mafii, takimi jak Ojciec chrzestny czy Chłopcy z ferajny. Chcąc podkreślić realizm historii przedstawionej w grze, reżyser Daniel Vávra próbował połączyć ze sobą elementy dramatu, akcji i humoru[3]. Pierwotnie gracz miał wcielić się w policjanta rozpracowującego mafię, jednak kiedy prace nad scenariuszem zostały powierzone Vávrze, element ten zmieniono[8][9].
W 2004 roku ukazały się porty na konsole PlayStation 2 i Xbox, w stworzenie których nie było zaangażowane Illusion. Z wydań konsolowych usunięto niektóre elementy obecne w wersji dostępnej na komputerach osobistych, takie jak policja patrolująca miasto w trybie swobodnej jazdy, charakteryzują się one również gorszą oprawą graficzną.
Dystrybucja
edytujGra w wersji na komputery osobiste została wydana w różnych wariantach, w zależności od kraju w różniących się zawartością zestawach, a w Polsce i w Chinach w dużym pudełku. Włoskie wydanie zawierało alternatywną grafikę na okładce[10]. Na rynku niemieckim ukazało się Mafia: Special Edition, dostępne w 5 tys. egzemplarzy, zawierające grę, oficjalny poradnik, replikę gazety „Lost Heaven Courier”, plakat, długopis, notatnik, pocztówkę i naklejki[11].
W 2012 roku gra zniknęła z dystrybucji cyfrowej na platformie Steam. Ponownie w sprzedaży pojawiła się w 2017 roku na platformie GOG.com w wersji pozbawionej zabezpieczeń. Od pierwotnego wydania różniła się ona brakiem ścieżki dźwiękowej, co wiązało się z wygaśnięciem praw do wykorzystanych w grze utworów[12][13][14].
Odbiór
edytuj| Odbiór gry | ||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| ||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||
Po premierze Mafia spotkała się z bardzo pozytywnym przyjęciem ze strony graczy i krytyków, chwalących przede wszystkim jej bardziej realistyczne i poważne ukazanie mafii aniżeli w produkcjach z serii Grand Theft Auto. Dan Adams z IGN wystawił grze ocenę 9,/10, podczas gdy GameSpot w recenzji zwieńczonej notą 9,3/10 podsumował ją jako „jedną z najlepszych gier roku”. Recenzent „Game Informera” porównał ją do Grand Theft Auto III, stwierdzając, że „począwszy od żyjącego miasta, po niezwykle realistyczne samochody, Mafia ma serce i duszę blockbustera”. Chociaż wersja przeznaczona na komputery osobiste uzyskała powszechną aprobatę, porty na PlayStation 2 i Xboksa otrzymały niższe oceny i zostały uznane za gorsze od pierwowzoru.
W Czechach gra spotkała się z powszechną aprobatą zarówno graczy, jak i krytyków. W ankiecie przeprowadzonej na czeskiej stronie Bonusweb Mafia wybrana została najlepszą grą wyprodukowaną w Czechach i na Słowacji[40].
Do 12 marca 2018 roku sprzedano ponad 2 mln kopii gry[41][42]. Entertainment and Leisure Software Publishers Association (ELSPA) przyznało jej srebrną nagrodę, wręczaną grom, które sprzedały się w ponad 100 tys. egzemplarzy w Wielkiej Brytanii[43][44], z kolei Verband der Unterhaltungssoftware Deutschland (VUD) złotą za sprzedanie 100 tys. kopii w Niemczech, Austrii i Szwajcarii[45].
Kontynuacje i remake
edytuj22 sierpnia 2007 roku zapowiedziano kontynuację gry, Mafia II. Wydana została ona 24 sierpnia 2010 na platformy Microsoft Windows, PlayStation 3 i Xbox 360[46]. 7 października 2016 roku na rynku ukazała się Mafia III, przeznaczona na PlayStation 4 i Xboksa One[47].
13 maja 2020 roku 2K Games zapowiedziało przeznaczony na komputery osobiste, PlayStation 4 i Xboksa One remake gry, zatytułowany Mafia: Edycja ostateczna. Wchodzi on w skład stworzonego przez studio Hangar 13 pakietu Trylogia Mafia, na który składają się trzy dotychczas wydane gry z serii. W przeciwieństwie do sequeli – Mafii II, w której podniesiono jedynie jakość tekstur i Mafii III, która została głównie zaktualizowana – Edycja ostateczna zapowiedziana została jako całościowy remake. Charakteryzować ma się rozbudowaniem oryginalnej historii, zmianami w lokacjach mających zapewnić Lost Heaven nowy wygląd, rozwinięciem elementów rozgrywki, w tym wprowadzeniem motocykli i modelu strzelania z Mafii II, oraz nowej ścieżki dźwiękowej – w tym ponownym nagraniu dubbingu do wersji językowych, które takowy posiadały[48][49][50]. Premiera remake’u została zaplanowana na 25 września 2020 roku[51][52].
Obsada
edytuj| Postać | Wersja angielska | Wersja czeska |
|---|---|---|
| Thomas „Tommy” Angelo | Mike Sorvino | Marek Vašut |
| Paulie Lombardo | William Demeo | Petr Rychlý |
| Ennio Salieri | George Dicenzo | Antonín Molčík |
| Sam Trapani | Matt Servitto | Luděk Čtvrtlík |
| Frank Colletti | Dan Grimaldi | Dalimil Klapka |
| Vincenzo | John Tormey | Miroslav Saic |
| Ralph | Jeff Gurner | Tomáš Sýkora |
| Norman | David O’Brien | Alexej Pyško |
| Sarah | Cara Buono | Linda Rybová |
| Marcu Morello | John Doman | Milan Bouška |
| Luigi | Paul Scannapieco | Tomáš Karger |
| Żółty Pete | Ray de Mattis | Karel Richter |
Uwagi
edytuj- ↑ Przed premierą gra funkcjonowała pod tytułem Mafia: The City of Lost Heaven. Podtytuł został usunięty w finalnej wersji produktu, nie występuje w grze ani na pudełkach, w wielu bazach i stronach internetowych gra wciąż widnieje jednak w wersji z podtytułem.
Przypisy
edytuj- ↑ Mafia: The City of Lost Heaven – PC / Windows. GamePressure. (ang.).
- ↑ a b Justin Bracken: Mafia Preview – Page 2 – Civilians, Game Engine, & Damage Modeling. 25 sierpnia 2000. (ang.).
- ↑ a b Edward Smith: 10 Years On: Interview With Mafia Director Daniel Vavra. International Business Times, 22 listopada 2020. (ang.).
- ↑ Mafia PC System Requirements [online], 2K Support [dostęp 2020-07-31] (ang.).
- ↑ Mafia The City of Lost Heaven, časť druhá. Sector.sk. (cz.).
- ↑ Databáze-her.cz. Databaze-her.cz. (cz.).
- ↑ Mondschein, Pavel: Mafia: The City of Lost Heaven – preview. Bonusweb.idnes.cz. (cz.).
- ↑ Roman Hladik: My Life in the Mafia (Games): Looking Back on the Series’ 15-year History. Sony Interactive Entertainment, 29 sierpnia 2017. (ang.).
- ↑ Roman Hladik: Mafia – Celebrating 15 years in the life – MAFIA III. 30 sierpnia 2017. (ang.).
- ↑ Mafia. [dostęp 2020-07-21]. (ang.).
- ↑ CollectorsEdition.org » Mafia Special Edition (PC) [CD-ROM]. [dostęp 2020-07-25]. (ang.).
- ↑ Samuel Roberts: Mafia: The City of Lost Heaven comes to GOG, years after vanishing from Steam. 19 października 2017. (ang.).
- ↑ Pulasthi Ariyasinghe: Mafia: The City of Lost Heaven is purchasable once again after five years – Neowin. 19 października 2017. (ang.).
- ↑ Matt Wales: The original Mafia is back from digital purgatory and out on GOG. 19 października 2017. (ang.).
- ↑ Kristian Brogger. Mafia (PC). „Game Informer”, s. 147, listopad 2002. [dostęp 2010-04-11]. (ang.).
- ↑ Matt Helgeson. Mafia (PS2). „Game Informer”, s. 104, marzec 2004. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
- ↑ Andrew Reiner. Mafia (Xbox) [„Second Opinion” wrongly addresses „Yu-Gi-Oh! The Dawn of Destiny”]. „Game Informer”, s. 132, czerwiec 2004. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
- ↑ Pong Sifu. Mafia Review for PS2 on GamePro.com. „GamePro”, 24 marca 2004. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
- ↑ Shawn Sanders: Mafia Review (PC). Game Revolution, wrzesień 2002. (ang.).
- ↑ Ben Silverman: Mafia – PS2. Game Revolution, 4 czerwca 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (25 lipca 2008)]. (ang.).
- ↑ Erik Wolpaw: Mafia Review (PC). 4 września 2002. (ang.).
- ↑ Greg Kasavin: Mafia Review (PS2). 27 stycznia 2004. (ang.).
- ↑ Greg Kasavin: Mafia Review. 15 marca 2004. (ang.).
- ↑ Kevin Rice: GameSpy: Mafia (PC). GameSpy, 18 września 2002. (ang.).
- ↑ Matthew Gallant: GameSpy: Mafia (Xbox). GameSpy, 31 marca 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (27 grudnia 2005)]. (ang.).
- ↑ Michael Knutson: Mafia – PC – Review. GameZone, 4 września 2002. [zarchiwizowane z tego adresu (5 stycznia 2009)]. (ang.).
- ↑ Steven Hopper: Mafia – P2 – Review. GameZone, 16 lutego 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (30 grudnia 2008)]. (ang.).
- ↑ John Wrentmore: Mafia – XB – Review. GameZone, 31 marca 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (6 października 2008)]. (ang.).
- ↑ Dan Adams: Mafia Review (PC). 29 sierpnia 2002. (ang.).
- ↑ Douglass C. Perry: Mafia (PS2). 26 stycznia 2004. (ang.).
- ↑ Douglass C. Perry: Mafia (Xbox). 30 marca 2004. (ang.).
- ↑ Thierry Nguyen. Mafia. „Official U.S. PlayStation Magazine”, s. 98, kwiecień 2004. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
- ↑ Mafia. „Official Xbox Magazine”, s. 74, czerwiec 2004.
- ↑ Bert Salkmoor. Mafia. „PC Gamer US”, s. 90, December 2002. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
- ↑ Alex Porter. Mafia (PS2, Xbox). „Maxim”, 28 stycznia 2004. [dostęp 2015-09-12]. (ang.).
- ↑ Mafia (PS2). 6 marca 2004. (ang.).
- ↑ Mafia for PC Reviews. (ang.).
- ↑ Mafia for PlayStation 2 Reviews. (ang.).
- ↑ Mafia for Xbox Reviews. (ang.).
- ↑ Nejlepší česko-slovenská hra? Že neuhádnete, kdo na plné čáře vyhrál. Bonusweb. (cz.).
- ↑ Matt Martin: Grand Theft Auto series has sold 66 million units to date. GamesIndustry.biz, 12 marca 2008. (ang.).
- ↑ Industry-Leading IP Portfolio: 15 Million Unit Plus Owned Franchises. Take-Two Interactive Software, Inc., 26 marca 2008. [zarchiwizowane z tego adresu (8 kwietnia 2008)]. (ang.).
- ↑ ELSPA Sales Awards: Silver. [zarchiwizowane z tego adresu (21 lutego 2009)]. (ang.).
- ↑ Caoili, Eric: ELSPA: Wii Fit, Mario Kart Reach Diamond Status In UK. 26 listopada 2008. [zarchiwizowane z tego adresu (18 września 2017)]. (ang.).
- ↑ Horn, Andre: VUD-Gold-Awards 2003. 14 stycznia 2004. [zarchiwizowane z tego adresu (18 lipca 2018)]. (niem.).
- ↑ Greg Miller: Mafia II Review (PS3, Page 2). 23 sierpnia 2010. (ang.).
- ↑ Mike Futter. First Mafia III Trailer Coming August 5. „Game Informer”, 28 lipca 2015. [dostęp 2015-07-28]. (ang.).
- ↑ Fraser Brown: Mafia Trilogy announcement coming on May 19. 2020-05-13. [dostęp 2020-05-16]. (ang.).
- ↑ Tom Phillips: The Mafia series is getting a trilogy re-release. 2020-05-13. [dostęp 2020-05-16]. (ang.).
- ↑ Dustin Bailey: Mafia: Definitive Edition leaks via store page, and it’s a full remake – not a remaster. 2020-05-13. [dostęp 2020-05-17]. (ang.).
- ↑ Ethan Gach: Mafia Remake Is A ‘Complete Overhaul’ Of The Original Game. 2020-05-19. [dostęp 2020-05-24]. (ang.).
- ↑ Andy Chalk: Mafia: Definitive Edition has been delayed. 2020-07-07. [dostęp 2020-07-08]. (ang.).
