Wąwóz Górczyński
Wąwóz Górczyński[1], Wąwóz Macelowy[2] – wąwóz pomiędzy Macelową Górą (801 m) i Gołą Górą (712 m) na południowych stokach Pienin Czorsztyńskich. Znajduje się w miejscowości Sromowce Niżne, w ich części zwanej Sromowcami Średnimi. Ma długość około 400 m, a jego dno wysokość 560–590 m n.p.m.[1] Ma V-kształtny przekrój poprzeczny, typowy dla dolin powstałych w wyniku erozji wgłębnej spowodowanej spływającymi wodami[3]. Jego zbocza są w dużym stopniu trawiasto-skaliste, występują w nich też skałki, ale wąwóz coraz bardziej porasta lasem. Powyżej wąwozu występuje rozszerzenie, w którym łączą się dwa potoki: Czarny i Kirowy, tworząc Macelowy Potok spływający dnem wąwozu do Dunajca. Od rozszerzenia tego po północnej stronie Macelowej Góry ciągnie się zarastająca polana Podosice[2].
Znajduje się w całości na obszarze Pienińskiego Parku Narodowego, którego granica przebiega tutaj obrzeżem lasu i polan Stodoliska, Forendówki i Pod Forendówką[1]. Nie prowadzi przez niego żaden szlak turystyczny[2]. Jest siedliskiem rzadkich roślin i zwierząt; m.in. występuje tutaj pomurnik i pliszka górska[3]. Z rzadkich w Polsce gatunków roślin rośnie oset pagórkowy[4] i pszonak pieniński objęty ścisłą ochroną[5]. W 1988 r. na łące w Wąwozie Górczyńskim znaleziono rzadki gatunek storczyka buławnik wielkokwiatowy (Cephalnathera damasonium)[6], a w 2001 i 2008 dwulistnik muszy[7]. W latach 1987–1988 znaleziono tu bardzo rzadki, w Polsce zagrożony wyginięciem gatunek porostu – Catapyrenium lachneum i rzadką garbatkę nabrzmiewającą Toninia tumidula[8].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Geoportal. Mapa lotnicza [online] [dostęp 2024-10-28].
- ↑ a b c Pieniny polskie i słowackie. Mapa turystyczna 1:25 000, Piwniczna: Agencja Wydawnicza „WiT” s.c., 2008, s. 1.
- ↑ a b Józef Nyka, Pieniny, wyd. IX, Latchorzew: Wyd. Trawers, 2006, s. 268, ISBN 83-915859-4-8.
- ↑ Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirek, Czerwona księga Karpat Polskich, Warszawa: Instytut Botaniki PAN, 2008, ISBN 978-83-89648-71-6.
- ↑ Erysimum pieninicum (Zapał.) Pawł. [online] [dostęp 2024-11-12].
- ↑ Małgorzata Jagiełło, Storczyki łąk i polan Pienińskiego Parku Narodowego, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 2, 1992, s. 43–49.
- ↑ Leszek Bernacki i inni, Dwulistnik muszy Ophrys insectifera L. (Orchidaceae) w Pienińskim Parku Narodowym, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 15, Kraków 2018, s. 43–51.
- ↑ Józef Kiszka, Zbigniew Szeląg, Porosty (Lichenes) polan Pienińskiego Parku Narodowego – zagrożenie i ochrona, „Pieniny – Przyroda i Człowiek”, 2, Kraków 1992, s. 55–63.