Mątewka
Mątewka – przyrząd kuchenny, przeważnie wykonany z drewna. Wykorzystywany jest najczęściej do mieszania składników surowego ciasta, przy zagęszczaniu sosu mąką lub śmietaną i do podobnych czynności. Mątewka znana jest na całym świecie[1].
W Polsce, w zależności od regionu, znana jest też pod nazwami: rogalka, kłótewka, mątwica, kołotuszka, kwirlejka, koziołek, firlatek, krążyk, fryga. Przytoczone słowa są jedynie przykładami różnego nazewnictwa i nie wyczerpują wszystkich wariantów i określeń[1][2].
W Polsce mątewka najczęściej była wykonywana z części wierzchołkowych drzew iglastych, wykorzystywano przy tym naturalne formy drzewa rozwidlającego się w okółkach. Rzadziej korzystano z gatunków liściastych, np. jawora lub buka. Przy wyrobie mątewki z egzemplarzy żyjących obcinanie wierzchołka wpływało negatywnie na wzrost i stan zdrowotny drzewa[1][3].
Obsługa przyrządu polega na umieszczeniu go między otwartymi dłońmi i energicznym przesuwaniu dłoni w przeciwnych kierunkach. Powoduje to bardzo dynamiczny ruch okrężny zakończenia przyrządu.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Mątewka - Muzeum Etnograficzne w Krakowie [online], etnomuzeum.eu [dostęp 2021-12-23] (pol.).
- ↑ Karol Dejna, Słownictwo ludowe z terenu byłych województw kieleckiego i łódzkiego (Sz-U), „Rozprawy Komisji Językowej”, 29, 1983.
- ↑ S. Udziela, Przemysł drzewny w Koszarawie, „Przemysł i Rzemiosło”, 2, Kraków: Miejskie Muzeum Przemysłowe im dra Adrjana Baranieckiego w Krakowie, 1921.