Ludy aloro-pantarskie
Ludy aloro-pantarskie – grupa ludów zamieszkających wyspy Alor i Pantar (na północ od Timoru) w południowo-wschodniej Indonezji. Należą do nich m.in.: Abui, Blagar, Woisika, Kabola, Kafoa, Kui, Kelon, Kolana, Lamma, Nedebang, Tanglapui, Tewa. Są potomkami autochtonicznej ludności wschodniej Indonezji, poddanej wpływom kulturowym Austronezyjczyków[1].
 Taniec lego-lego (lud Abui) | |
| Populacja |
170 tys. |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia | |
| Grupa | |
| Pokrewne |
(językowo) nieaustronezyjscy Timorczycy, Papuasi |
Ich populacja wynosi 170 tys. osób. W większości są chrześcijanami, choć są wśród nich również muzułmanie wyznania sunnickiego. Zamieszkują przede wszystkim górzyste wnętrza wysp[1]. Grupy w rejonie nadbrzeżnym (jak np. Kui i Blagar) wyznają islam[2]. Ich głównym zajęciem jest ręczne rolnictwo tropikalne. Uprawiają kukurydzę, ryż suchy, rośliny korzeniowe i bulwiaste oraz banany. Istotną rolę odgrywa łowiectwo. Kultura materialna nie została dobrze poznana. Organizacja społeczna opiera się na rodach patrylinearnych[1].
Posługują się językami aloro-pantarskimi, które stanowią grupę odrębną od języków austronezyjskich (przeważających w regionie)[3]. Języki alor-pantar są spokrewnione z kilkoma językami Timoru Wschodniego, tworząc z nimi rodzinę języków timor-alor-pantar[4][5]. Ich klasyfikacja zewnętrzna nie została dobrze ustalona. Część propozycji lokuje je w ramach rodziny transnowogwinejskiej (jednakże hipoteza ta nie została do końca potwierdzona), a dawniej postulowano ich związek z językami północnohalmaherskimi[5]. Współcześnie języki regionu są wypierane przez języki malajski alorski i indonezyjski, które dominują w handlu, edukacji i administracji[6].
Alorczycy to odrębna grupa etniczna[7][8], posługująca się językiem alorskim z rodziny austronezyjskiej[9].
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c Michaił Anatoljewicz Czlenow: Ałoro-pantarskije narody. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 38–39. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Yunus Sulistyono: A History of Alorese (Austronesian): Combining Linguistic and Oral History. Utrecht: LOT, 2022, s. 14, seria: LOT dissertation series 614. DOI: 10.48273/lot0614. ISBN 978-94-6093-399-8. OCLC 1329222043. (ang.).
- ↑ Gary Holton, Laura C. Robinson: The Internal History of the Alor-Pantar Language Family. W: Marian Klamer (red.): The Alor-Pantar languages: History and typology. Wyd. 2. Berlin: Language Science Press, 2017, s. 49–90, seria: Studies in Diversity Linguistics 3. DOI: 10.5281/zenodo.603168. ISBN 978-3-944675-94-7. OCLC 1030820272. (ang.).
- ↑ David M. Eberhard, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Timor-Alor-Pantar, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 25, Dallas: SIL International, 2022 [dostęp 2022-08-13] [zarchiwizowane z adresu 2022-08-13] (ang.).
- ↑ a b Gary Holton, Laura C. Robinson: The Linguistic Position Of The Timor-Alor-Pantar Languages. W: Marian Klamer (red.): The Alor-Pantar languages: History and typology. Wyd. 2. Berlin: Language Science Press, 2017, s. 147–190, seria: Studies in Diversity Linguistics 3. DOI: 10.5281/zenodo.569391. ISBN 978-3-944675-94-7. OCLC 1030820272. (ang.).
- ↑ Klamer 2017 ↓, s. 7–8.
- ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Ambono-timorskije narody. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 41–42. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Ałorcy. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 39. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Klamer 2017 ↓, s. 10.
Bibliografia
edytuj- Marian Klamer: The Alor-Pantar Languages: Linguistic Context, History And Typology. W: Marian Klamer (red.): The Alor-Pantar languages: History and typology. Wyd. 2. Berlin: Language Science Press, 2017, s. 1–48, seria: Studies in Diversity Linguistics 3. DOI: 10.5281/ZENODO.569386. ISBN 978-3-944675-94-7. OCLC 1030820272. (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Pantar Island. Asian Textile Studies, 2018-12-27. [dostęp 2023-02-10]. (ang.).