Longin Wojciechowski
Longin Wojciechowski (ur. 15 marca 1915 w Wilnie[a], zm. 10 października 1963 w Warszawie) – kapitan Armii Krajowej, kawaler Krzyża Srebrnego Orderu Wojennego Virtuti Militari.
 kapitan
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Lata służby |
1940–1944 |
| Siły zbrojne | |
| Jednostki | |
| Stanowiska |
adiutant 5 Wileńskiej Brygady AK |
| Główne wojny i bitwy | |
| Późniejsza praca |
wykładowca w Szkole Oficerów Pożarnictwa |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujSyn Stanisława (robotnika) i Weroniki z domu Sawickiej. Absolwent wileńskich gimnazjum i seminarium nauczycielskiego (1936). Pracował w „Samopomocy Chłopskiej”. Od 1936 na Dywizyjnym Kursie Podchorążych Rezerwy 1 Dywizji Piechoty Leg. przy 5 pułku piechoty Legionów z Wilna, który ukończył w randze plutonowego podchorążego. Pracował jako nauczyciel kontraktowy w szkole powszechnej w powiecie święciańskim. W latach 1937–1939 w warszawskiej Szkole Oficerów Pożarnictwa, a od sierpnia 1939 na stanowisku dowódcy plutonu straży pożarnej w Wilnie. Rozpoczął studia na Wydziale Matematyki Uniwersytetu Stefana Batorego[1].
Aresztowany przez Litwinów i skazany na ciężkie roboty, zwolniony w 1940 przez władze radzieckie i mianowany inspektorem pożarnictwa. Uczestnik polskiego ruchu oporu – działał w Związku Walki Zbrojnej i Armii Krajowej. Był komendantem III Wileńskiego Okręgu Strażackiego Ruchu Oporu „Skała”[2]. Po hitlerowskiej agresji na Związek Radziecki i zajęciu Wilna został komendantem posterunku policji w Kluszczanach[b]. Aresztowany przez Niemców, uciekł w połowie listopada 1942. Powrócił do Wilna (1943) i wstąpił do oddziału Zygmunta Szendzielarza „Łupaszki”, a po przekształceniu tego oddziału w 5 Wileńską Brygadę Armii Krajowej pełnił w niej funkcję adiutanta. W marcu 1944 został dowódcą 4 Wileńskiej Brygady AK „Narocz”[c]. Przebił się przez front i nawiązał kontakt z Armią Czerwoną, uczestniczył w operacji „Ostra Brama”. Odznaczony Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari oraz awansowany do stopnia kapitana za swą postawę wykazaną w bitwie pod Krawczunami-Nowosiółkami. Aresztowany przez NKWD 17 lipca 1944 w podwileńskiej wsi Bogusze, więziony na Łukiszkach i w Riazaniu[3].
Do Polski powrócił w grudniu 1947, zamieszkał w Gdańsku i rozpoczął studia na tamtejszej politechnice. Szykanowany przez funkcjonariuszy organów bezpieczeństwa[d], wyjechał do Warszawy, gdzie ukrywał się. W 1956 ukończył studia na Wydziale Inżynierii Sanitarnej Politechniki Warszawskiej. Został wykładowcą w Szkole Oficerskiej Pożarnictwa, awansowany do rangi podpułkownika pożarnictwa. Żonaty z Marią z domu Bochenek, z którą miał córkę Bożenę i syna Ziemowita. Zmarł w Warszawie i spoczął na tamtejszym Cmentarzu Wojskowym na Powązkach[3].
Był długoletnim (od 1949) tajnym współpracownikiem Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa o pseudonimie „Gumka”, wykorzystywanym do rozpracowywania członków dawnej konspiracji wileńskiej[4].
Pochowany na cmentarzu Powązki Wojskowe w Warszawie (kwatera BII30-5-16)[5].
Odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Wojennego Virtuti Militari Nr 12370
- Krzyż Walecznych (trzykrotnie)
Uwagi
edytuj- ↑ Longin Wojciechowski urodził się w dzielnicy Bołtupie.
- ↑ Stanowisko to objął na polecenie przełożonych z Armii Krajowej celem stworzenia terenowych struktur konspiracji.
- ↑ Brygada ta została wydzielona z 5 Wileńskiej Brygady Armii Krajowej.
- ↑ Był w tym czasie aresztowany i usunięty ze studiów.
Przypisy
edytuj- ↑ Polak (red.) 1999 ↓, s. 106-107.
- ↑ Władysław Pilawski, Strażacki Ruch Oporu „Skała”, 2012.
- ↑ a b Polak (red.) 1999 ↓, s. 107.
- ↑ Rokicki 2015 ↓, s. 74.
- ↑ Wyszukiwarka cmentarna - Warszawskie cmentarze
Bibliografia
edytuj- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. Konspiracja 1939-1945. T. 5/I. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Koszalińskiej, 1999. ISBN 83-87424-98-6.
- Paweł Rokicki: Glinciszki i Dubinki. Zbrodnie wojenne na Wileńszczyźnie w połowie 1944 roku i ich konsekwencje we współczesnych relacjach polsko-litewskich. Warszawa: Instytut Pamięci Narodowej, 2015. ISBN 978-83-7629-736-1.