Longin Izydorczak
Longin Izydorczak (ur. 1 grudnia 1920 w Warszawie, zm. 5 września 1997 tamże) – polski żołnierz, funkcjonariusz - buchalter w finansach Urzędu Bezpieczeństwa.
| |
 kapitan w stanie spoczynku
| |
| Data urodzenia | |
|---|---|
| Data śmierci | |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne |
|
| Jednostki | |
| Główne wojny i bitwy | |
| Odznaczenia | |
   
| |
Życiorys
edytujBył synem Andrzeja i Eleonory Tarwackiej. Przed II wojną światową ukończył szkołę powszechną, gimnazjum i pierwszą klasę Liceum Kolejowego.
2 września 1939 powołany został do służby w batalionie PW 21 pułku piechoty w Warszawie. 5 września wymaszerowali na wschód do Brześcia, skąd transportem kolejowym udali się przez Kowel, Sarny pod Kostopol. Po wkroczeniu Armii Czerwonej w granice Polski, rozpoczęli w ramach SGO „Polesie” marsz na Warszawę.
Był dowódcą 8 drużyny, III plutonu (d-ca por. Smenda), 3 kompanii (dowódca kpt. Pruszyński). W drużynie byli między innymi Zdzisław Pajewski i Kazimierz Stefański. Walczyli z Niemcami pod Kockiem. Bój zakończył się pod Krzywdą, gdzie dostali się do niewoli. Korzystając z okazji w Radomiu uciekł do Warszawy i wziął udział w organizowaniu internatu dla dzieci – ofiar wojny, pod kierownictwem Jerzego Strzałkowskiego. Mieścił się on w Alejach Jerozolimskich 21, a następnie na Okęciu – Fort VI.
W końcu 1939 po zaprzysiężeniu przez Jerzego Strzałkowskiego i na jego rozkaz utworzył pierwszą piątkę spośród kolegów szkolnych: Zdzisław Pajewski „Zych”, Stanisław Wożniak „Wilk”, Mieczysław Czyżkowski „Vogel”, Stanisław Zysk „Gustaw”. W krótkim czasie każdy z nich utworzył swoją piątkę i rozpoczęli działalność konspiracyjną w Powstańczych Oddziałach Specjalnych Jerzyki.
Longin Izydorczak pod pseudonimem „Lonia” i „Bolek” wraz z „Zychem” zostali członkami Komendy Głównej „Jerzyków”. Początkowo zajmował się sprawami organizacyjnymi, które później przejął „Zych”, a następnie powielaniem i kolportażem prasy podziemnej od maja 1941 do czerwca 1942. Dotyczyło to gazet „Dzień"” i później „Z dnia na dzień”. Pismo, wg Żydowskiego Instytutu Historycznego im. Emanuela Ringelbluma, wydawane w Getcie[1]. Po aresztowaniu pułkownika Łady-Bieńkowskiego pseudonim „Dyrektor” m.in. organizatora zaopatrzenia w farby, papier, matryce pracę przejął Kazimierz Stefański „Zeron”.
„Lonia” po „spaleniu” drukarni w jego mieszkaniu na ul. Skierniewickiej, przeniósł się wraz z całą rodziną do Starachowic. Od września 1942 do końca lipca 1944 pracował w Zakładach Starachowickich, gdzie zajmował się (przy współpracy z miejscowym AK) pozyskiwaniem środków finansowych dla Armii Krajowej. Przez sobotnio-niedzielne przyjazdy do Warszawy utrzymywał kontakt z „Jerzykami”, dostarczając broń i pieniądze.
W powstaniu warszawskim nie brał udziału.
17 stycznia 1945 Komendant Główny POS „Jerzyki” wydał rozkaz rozwiązujący organizację. Podziękował w nim wszystkim żołnierzom i działaczom za udział i wkład w walkę o niepodległość ojczyzny i polecił aktywnie włączyć się do prac nad odbudową kraju. Longin Izydorczak podjął służbę w UB, pracując w działach finansowych Wojewódzkich Urzędów Bezpieczeństwa Publicznego w Katowicach oraz Bydgoszczy. W 1947 ukończył wyższy kurs kwatermistrzowski przy Ministerstwie Obrony Narodowej[2]. Z UB został zwolniony 4 sierpnia 1948. Stryj Edward Izydorczak[3] służył w Służbie więziennej w bydgoskim Fordonie[4].
8 listopada 1945 awansował na porucznika[4], a w 1972 został awansowany do stopnia kapitana.
Z zawodu był biegłym księgowym-rewidentem.
Odznaczenia
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ [Archiwum Żydowskiego Instytutu Historycznego...], Martyna Rusiniak (oprac.), Warszawa 2007.
- ↑ Biuletyn Informacji Publicznej Instytutu Pamięci Narodowej [online], katalog.bip.ipn.gov.pl [dostęp 2022-06-02].
- ↑ Katalog pracowników, funkcjonariuszy, żołnierzy organów bezpieczeństwa państwa [online], bip.ipn.gov.pl [dostęp 2017-01-27].
- ↑ a b Twarze bezpieki 1945–1990. Obsada stanowisk kierowniczych Urzędu Bezpieczeństwa i Służby Bezpieczeństwa w województwach pomorskim/bydgoskim, toruńskim i włocławskim. Informator personalny. Instytut Pamięci Narodowej, s. 269. ISBN 978-83-7629-056-0.
Bibliografia
edytuj- Eugeniusz Rybałko, Dojrzewanie w walce, Warszawa: SPRINT, 2005.
- Cezary Leżeński, My chłopcy też wojsko, Warszawa: MON, 1971.
- Maciej Derlicki, Armia Krajowa Powstańcze Oddziały Specjalne JERZYKI,Warszawa: Stowarzyszenie Pamięci POS Jerzyki, 2016
- Jerzy Zabłocki POS Jerzyki z Miotłą w tarczy Warszawa: EFEKT, 1994