Lista światowego dziedzictwa UNESCO na Litwie

lista w projekcie Wikimedia

Lista światowego dziedzictwa UNESCO na Litwie – lista miejsc na Litwie wpisanych na listę światowego dziedzictwa UNESCO, ustanowionej na mocy Konwencji w sprawie ochrony światowego dziedzictwa kulturowego i naturalnego, przyjętej przez UNESCO na 17. sesji w Paryżu 16 listopada 1972[1] i ratyfikowanej przez Litwę 31 marca 1992 roku[2].

Obecnie (stan na 2023 rok) na liście znajduje się pięć obiektów o charakterze dziedzictwa kulturowego[2].

Na litewskiej liście informacyjnej UNESCO – liście obiektów, które Litwa zamierza rozpatrzyć do zgłoszenia do wpisu na listę światowego dziedzictwa – znajduje się jeden obiekt (stan na 2023 rok)[2].

Obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO

edytuj


Poniższa tabela przedstawia litewskie obiekty na liście światowego dziedzictwa UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie tłumaczenie nazwy wpisu na liście[3] wraz z jej angielskim tłumaczeniem[2];
Położenie – miasto, rejon, okręg; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według Komitetu Światowego Dziedzictwa[4]:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę i rozszerzenia wpisu;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.

     Wpisy transgraniczne

Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
541 Zespół zabytkowy w Wilnie
Vilnius Historic Centre
  Wilno, Rejon miejski Wilno, Okręg wileński
54°41′12,0″N 25°17′35,0″E/54,686670 25,293060
K (ii)(iv) 1994
2012
Polityczne centrum Wielkiego Księstwa Litewskiego w okresie od XIII do XVIII wieku. Pomimo wielu najazdów i towarzyszącym im zniszczeniom zachowało się wiele budynków zbudowanych w stylach gotyckim, renesansowym i barokowym, jak też średniowieczny układ ulic[5].
994 Mierzeja Kurońska
Curonian Spit
  Rejon neryński, Okręg kłajpedzki
55°16′28,5″N 20°57′44,6″E/55,274580 20,962390
K (v) 2000 Ten wydłużony półwysep wydmowy, o długości 98 km i szerokości 0,4-4 km, nosi ślady bytności człowieka sięgające czasów prehistorycznych. Przez cały ten okres był zagrożony przez naturalne siły wiatru i fal. Jego przetrwanie do dnia dzisiejszego było możliwe tylko w wyniku nieustannych wysiłków człowieka w celu zwalczania erozji mierzei poprzez projekty stabilizacji i ponownego zalesiania. Wpis transgraniczny z Rosją[6].
1137 Stanowisko archeologiczne w Kiernowie (kulturalny rezerwat w Kiernowie)
Kernavė Archaeological Site (Cultural Reserve of Kernavė)
  Kiernów, Rejon szyrwincki, Okręg wileński
54°53′16″N 24°49′50″E/54,887778 24,830556
K (iii)(iv) 2004 Stanowisko archeologiczne w Kiernowie, położone około 35 km na północny zachód od Wilna we wschodniej Litwie, stanowi wyjątkowe świadectwo około dziesięciu tysiącleci osadnictwa ludzkiego w tym regionie. Stanowisko, położone w dolinie rzeki Wilii, stanowi złożony zespół obiektów archeologicznych, obejmujący miasto Kiernów, grodziska, nieliczne nieumocnione osady, miejsca pochówku oraz inne zabytki archeologiczne, historyczne i kulturowe z okresu od późnego paleolitu do średniowiecza[7].
1187 Południk Struvego
Struve Geodetic Arc
  Poniemunek, Niemenczyn, Niemież
Rejon rakiszecki, Rejon wileński
Okręg poniewieski, Okręg wileński
55°54′09″N 25°26′12″E/55,902500 25,436667
54°55′51″N 25°19′00″E/54,930833 25,316667
54°38′04″N 25°25′45″E/54,634444 25,429167
K (ii)(iv)(vi) 2005 Na Litwie znajdują się 3 z 34 punktów pomiarowych południka Struvego. Zostały one założone w latach 1816–1852 na terenie ówczesnej unii Szwecji i Norwegii oraz Imperium Rosyjskiego, pod nadzorem rosyjskiego naukowca Friedricha Georga Wilhelma von Struvego i rosyjskiego oficera Carla F. Tennera. Wpis transgraniczny z Białorusią, Estonią, Finlandią, Łotwą, Mołdawią, Norwegią, Rosją, Szwecją oraz Ukrainą[8].
1661 Modernistyczne Kowno: architektura optymizmu, 1919-1939
Modernist Kaunas: Architecture of Optimism, 1919-1939
  Rejon miejski Kowno, Okręg kowieński
54°54′00″N 23°56′00″E/54,900000 23,933333
K (iv) 2023 W okresie dwudziestolecia międzywojennego Kowno pełniło funkcję siedziby władz państwowych Litwy. Budynki pochodzące z tego okresu są wybudowane w stylu modernistycznym[9].

Obiekty na litewskiej liście informacyjnej UNESCO

edytuj
Obiekty wpisane na litewską listę informacyjną UNESCO

Poniższa tabela przedstawia obiekty na litewskiej liście informacyjnej UNESCO:

Nr ref. – numer referencyjny UNESCO;
Obiekt – polskie nazwa obiektu wraz z jej angielskim oryginałem na litewskiej liście informacyjnej[2];
Położenie – miasto, rejon, okręg; współrzędne geograficzne;
Typ – klasyfikacja według zgłoszenia:
  • kulturowe (K),
  • przyrodnicze (P),
  • kulturowo–przyrodnicze (K,P);
Rok wpisu – roku wpisu na listę informacyjną;
Opis – krótki opis obiektu wraz z informacjami o jego zagrożeniu.
Nr ref. Obiekt Zdjęcie Położenie Typ Rok Opis
1821 Trocki Historyczny Park Narodowy
Trakai Historical National Park
  Rejon trocki, Okręg wileński
54°36′00″N 24°54′00″E/54,600000 24,900000
K, P 2003 Park Narodowy został utworzony w 1991 roku. Zajmuje powierzchnię 8200 ha. Park znajduje się w pobliżu miasta Troki. Pierwsza wzmianka o tym mieście pochodzi z XIV wieku[10].

Przypisy

edytuj
  1. UNESCO World Heritage Centre, Convention Concerning the Protection of the World Cultural and Natural Heritage [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  2. a b c d e UNESCO World Heritage Centre, Lithuania - UNESCO World Heritage Convention [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  3. l (red.), Polski Komitet ds Unesco: Litwa [online], www.unesco.pl [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  4. UNESCO World Heritage Centre, The Criteria for Selection [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  5. UNESCO World Heritage Centre, Vilnius Historic Centre [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  6. UNESCO World Heritage Centre, Curonian Spit [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  7. UNESCO World Heritage Centre, Kernavė Archaeological Site (Cultural Reserve of Kernavė) [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  8. UNESCO World Heritage Centre, Struve Geodetic Arc [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-12] (ang.).
  9. UNESCO World Heritage Centre, Modernist Kaunas: Architecture of Optimism, 1919-1939 [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-09-18] (ang.).
  10. UNESCO World Heritage Centre, Trakai Historical National Park [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2023-03-11] (ang.).

Linki zewnętrzne

edytuj