Linia kolejowa nr 111

linia kolejowa w Polsce

Linia kolejowa nr 111 Kraków GłównyKocmyrzów, potocznie „Kocmyrzówka” – jednotorowa, niezelektryfikowana, obecnie zlikwidowana linia kolejowa o długości 19 km[1].

Linia kolejowa nr 111
Kraków Główny – Kocmyrzów
Mapa przebiegu linii kolejowej 111
Dane podstawowe
Numer linii

111

Długość

19 km

Rozstaw szyn

1435 mm

Sieć trakcyjna

brak

Historia
Rok otwarcia

1899

Rok zawieszenia ruchu

1970

Rok likwidacji

2003

Historia

edytuj

Linia powstała w 1899 roku jako nadgraniczny szlak komunikacyjny łączący Kraków ze stacją towarową na granicy Austro-Węgier i Rosji w Kocmyrzowie. W czasach pokoju służyć miała lokalnemu handlowi przygranicznemu, w czasie wojny natomiast – spodziewanej pomiędzy owymi mocarstwami – przemieszczaniu wojsk w strefie przygranicznej. Na linii od początku prowadzono również przewozy pasażerskie. Jeszcze przed I wojną światową zbudowano odnogę do stacji Mogiła, która od głównej linii odbijała w Czyżynach. Istniały również bocznice do koszar kawaleryjskich w Rakowicach oraz obsługujące lotnisko Rakowice-Czyżyny. Po zakończeniu I wojny światowej, rozpadzie Austro-Węgier i powstaniu II Rzeczypospolitej, które to wydarzenia zlikwidowały przebiegającą dotychczas w Kocmyrzowie granicę międzypaństwową, znaczenie linii spadło. Na trasie przestały kursować pociągi towarowe, a osobowe kursowały odtąd znacznie rzadziej[1].

Od początku przewozy na linii obsługiwała, założona w 1899 roku, Spółka Akcyjna Kolej Lokalna „Kraków – Kocmyrzów”. Jej pierwszym prezesem został ekonomista, bankowiec i działacz gospodarczy, Wacław Fajans. Siedziba zarządu kolei znajdowała się w Krakowie przy ulicy Kapucyńskiej 3. W okresie międzywojennym spółka do obsługi linii dysponowała trzema parowozami, szesnastoma wagonami towarowymi oraz jednym pasażerskim wagonem silnikowym[1][2].

Likwidacja linii

edytuj

W roku 1954 zawieszono kursowanie pociągów odnogą od głównej linii 111 do stacji Mogiła. Miało to związek z uruchomieniem linii tramwajowej w powstającej Nowej Hucie wzdłuż Alei Jana Pawła II (ówczesnej Planu 6-letniego), która to przejęła funkcjonujące tam potoki pasażerskie dotychczas realizowane przez kolej. Mimo to na głównej linii do Kocmyrzowa w latach 50. i 60. XX wieku pociągi normalnie kursowały, będąc właściwie jedynym środkiem komunikacji publicznej, łączącym zachodnie osiedla tzw. „starej Nowej Huty” z centrum Krakowa. Sytuacja się zmieniła w latach 1968–1969, kiedy to uruchomiono linię tramwajową wzdłuż ulicy Kocmyrzowskiej do Wzgórz Krzesławickich, która analogicznie, jak kilkanaście lat wcześniej w sytuacji uruchomienia linii tramwajowej do Mogiły, przejęła dotychczasowych pasażerów „Kocmyrzówki”[1]. Pociągi pasażerskie na linii przestały kursować 31 maja 1970 roku i rozpoczął się systematyczny demontaż kolejnych odcinków trasy na obszarze Krakowa. Ostatni czynny, aczkolwiek nieużywany odcinek linii, czyli Kraków LuboczaKocmyrzów został zamknięty w 1994 roku, a fizycznej likwidacji poddany niemal w całości w 2003[3].

Galeria – pozostałości po linii

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d Jadwiga Środulska-Wielgus, Krzysztof Wielgus: Park Lotników Polskich: od zieleni fortecznej i lotniska Rakowice-Czyżyny do Lotniczego Parku Kulturowego. Kraków: Ośrodek Kultury im. Cypriana Kamila Norwida, 2019, s. 33–34, seria: Parki Krakowa; 18. ISBN 978-83-948244-4-0.
  2. Kolej Lokalna Kraków – Kocmyrzów. [w:] Wirtualny Sztetl [on-line]. [dostęp 2022-02-24].
  3. Linia kolejowa 111 (PL) • Kraków Nowa Huta – Kocmyrzów. [w:] Atlas Kolejowy Polski, Czech, Słowacji i Podkarpackiej Rusi [on-line]. [dostęp 2022-02-24].