Leopold Dallinger

polski duchowny

Leopold Dallinger (ur. 24 października 1884 w Horodence, zm. 21 lipca 1965 w Pitsford) – polski duchowny rzymskokatolicki.

Leopold Dallinger
Kapelan, kanonik
Data i miejsce urodzenia

24 października 1884
Horodenka

Data i miejsce śmierci

21 lipca 1965
Pitsford

Miejsce pochówku

Wielka Brytania

Wyznanie

katolicyzm

Kościół

rzymskokatolicki

Prezbiterat

1908

Odznaczenia
Krzyż Zasługi dla Duchownych Wojskowych

Życiorys

edytuj

Urodził się 24 października 1884 w Horodence[1][2][3][4][5]. Od 1897 kształcił się w C. K. Wyższym Gimnazjum w Kolomyi, gdzie w 1904 ukończył chlubie VIII klasę i zdał egzamin dojrzałości z odznaczeniem[1][5]. Następnie kształcił się w seminarium duchownym we Lwowie[5] W 1908 otrzymał sakrament święceń[5]. Uzyskał stopień doktora na Uniwersytecie Lwowskim[5]. Jako wikariusz posługiwał w Złoczowie, następnie w Stryju[5]. Po wybuchu I wojny światowej w sierpniu 1914 został powołany do wojskowej służby duszpasterskiej w c. i k. armii[5]. W 1916 jako kapelan rezerwy posługiwał w Kołomyi[6].

Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości został przyjęty do Wojska Polskiego[5]. Awansowany na stopień kapelana rezerwy ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919[7][8][2]. Po zakończeniu wojny z bolszewikami przeszedł do pracy w szkolnictwie[5]. Był nauczycielem religii[5]. W 1922 został mianowany nauczycielem w Państwowym Seminarium Nauczycielskim Żeńskim w Kołomyi[9]. W 1924 został mianowany katechetą w Prywatnym Gimnazjum Żeńskim w Kołomyi[10], gdzie w 1926 pozostawał na etacie seminarium nauczycielskiego państwowego[11]. W 1937 został przeniesiony z Państwowego Seminarium Nauczycielskiego Żeńskiego w Kołomyi do Państwowego Gimnazjum Żeńskiego w Kołomyi[12]. Od końca lat 30. był dyrektorem gimnazjum i liceum w Kołomyi[5]. W okresie II Rzeczypospolitej był kapłanem archidiecezji lwowskiej[3].

Po wybuchu II wojny światowej, agresji ZSRR na Polskę z 17 września 1939 i nastaniu okupacji sowieckiej pozostawał w Kołomyi[5]. W kwietniu 1940 dobrowolnie zgłosił się na deportację na wschód, ażeby towarzyszyć zabranej tam 80-letniej matce, po czym przewieziony do obwodu semipalatyńskiego, przebywał w kamieniołomach Nowaja Tałbinka[13][14][15][5]. Na mocy układu Sikorski-Majski z 30 lipca 1941 odzyskał wolność, po czym zgłosił się do formowanej Armii Polskiej w ZSRR gen. Władysława Andersa i w jej szeregach został kapelanem[5]. Po ewakuacji armii w 1943 był kapłanem w obozach polskich uchodźców w Teheranie[5][16]. Później urlopowany, w 1943 udał się do Indii, gdzie przebywali polscy uchodźcy[5]. Posługiwał jako wikariusz osady w Kolhapur, udzielał się jako katecheta w kolegium[17], był proboszczem i kapelanem osiedla w Valivade oraz nauczycielem religii i języka łacińskiego[18][19][20].

Od 1948 był kapelanem w obozach polskich uchodźców w Wielkiej Brytanii[5]. Po demobilizacji w sierpniu 1949 został kapelanem polskiego Zgromadzenia Sióstr Najświętszej Rodziny z Nazaretu w Pitsford Hall[5]. Pracował jako katecheta w szkole sióstr Nazaretanek w Pitsford, do 1962 był kapelanem szkolnym tamże[21]. Był spowiednikiem Zdzisława Peszkowskiego, któremu zasugerował udanie się do Seminarium Polskiego w Orchard Lake w Stanach Zjednoczonych, gdzie tenże został księdzem[22][23]. Zmarł w 21 lipca 1965 w Pitsford[3][5].

Odznaczenie

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b Sprawozdanie Dyrekcyi C. K. Wyższego Gimnazyum w Kołomyi za rok szkolny 1903/4. Kołomyja: 1904, s. 89, 108.
  2. a b Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 402.
  3. a b c Z żałobnej karty. „Biuletyn”. Nr 2 (11), s. 94, Listopad 1966. Koło Lwowian w Londynie. 
  4. Wiktor Cygan: Wykaz kapelanów, służących czynnie lub w rezerwie w WP w okresie pokojowym w latach 1923-1939 (A-J). archiwum-ordynariat.wp.mil.pl, 2011-03-01. [dostęp 2018-10-03].
  5. a b c d e f g h i j k l m n o p q r s Biography of Father Leopold Dallinger. biographies.library.nd.edu. [dostęp 2018-10-03]. (ang.).
  6. a b Militärgeistliche in der Reserve des K. u. K. Heeres auf Kriegsdauer 1916. Wiedeń: 1916, s. 4.
  7. Rocznik Oficerski 1923 ↓, s. 1431.
  8. Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 1302.
  9. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 14, s. 480, 15 grudnia 1922. 
  10. Wiadomości osobiste. „Dziennik Urzędowy dla Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 3, s. 177, 16 czerwca 1924. 
  11. Zygmunt Zagórowski: Spis nauczycieli szkół wyższych, średnich, zawodowych, seminarjów nauczycielskich oraz wykaz zakładów naukowych i władz szkolnych. Rocznik II. Warszawa-Lwów: Książnica-Atlas, 1926, s. 160.
  12. Ruch służbowy. Przeniesieni. „Dziennik Urzędowy Kuratorium Okręgu Szkolnego Lwowskiego”. Nr 9, s. 580, 20 października 1937. 
  13. Roman Dzwonkowski: 10 lat łagrów za kontrrewolucję. radiomaryja.pl. [dostęp 2018-10-03].
  14. Zbigniew Werra: Rząd sowiecki a sytuacja religijno-społeczna Polaków deportowanych do ZSRS. depot.ceon.pl. s. 180. [dostęp 2018-10-03].
  15. Ewa Kowalska. Polityka władz radzieckich realizowana na polskich kresach wschodnich w latach 1939 1941. „Niepodległość i Pamięć”. Nr 6/1 (14), s. 59, 1999. 
  16. Obozy, konwenty i ośrodki pobytu uchodźców. kresy-siberia.org. [dostęp 2018-10-03].
  17. Roman Nir. Działalność Amerykańskiego Biskupiego Komitetu Pomocy Polakom w latach 1939-1960. „Przegląd Polsko-Polonijny”. Nr 2, s. 224, 2011. 
  18. Andrzej Targosz. Moja wychowawczyni w latach 1948-1950. „Nad Sołą i Koszarawą”. Nr 21 (388), s. 17, 1 listopada 2014. 
  19. Mała Polska w Indiach – wywiad z Andrzejem Janem Chendyńskim – prezesem Koła Polaków z Indii z lat 1942–1948. historia.org.pl, 2015-12-02. [dostęp 2018-10-03].
  20. Zdzisław Peszkowski: Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 14. ISBN 83-919305-3-X.
  21. Adam Romejko. Polskie szkolnictwo katolickie i ośrodki wychowawcze. „Studia Gdańskie”. Nr XIV, s. 211, 2001. 
  22. Ksiądz Prałat Zdzisław Jastrzębiec Peszkowski. Zasługi dla Kościoła i Ojczyzny. digital.fides.org.pl. [dostęp 2022-04-22].
  23. Andrzej Romaniak: Wprowadzenie. W: Zdzisław Peszkowski: Z grodu nad krętym Sanem w szeroki świat. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2004, s. 7. ISBN 83-919305-3-X.

Bibliografia

edytuj