Leon Dunin-Wolski

oficer Wojska Polskiego

Leon Stanisław Dunin-Wolski (ur. 9 kwietnia[1] 1882 w Płocku, zm. 23 października 1956 w Dartford) – pułkownik artylerii Wojska Polskiego, kawaler Orderu Virtuti Militari.

Leon Dunin-Wolski
Ilustracja
pułkownik artylerii pułkownik artylerii
Pełne imię i nazwisko

Leon Stanisław Dunin-Wolski

Data i miejsce urodzenia

9 kwietnia 1882
Płock

Data i miejsce śmierci

23 października 1956
Dartford

Przebieg służby
Siły zbrojne

Armia Imperium Rosyjskiego
Wojsko Polskie
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

2 Dywizja Kawalerii

Stanowiska

dowódca artylerii konnej dywizji kawalerii

Główne wojny i bitwy

I wojna światowa
wojna polsko-bolszewicka

Odznaczenia
Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (1920–1941, czterokrotnie) Złoty Krzyż Zasługi (II RP, nadany dwukrotnie) Medal Niepodległości Medal Pamiątkowy za Wojnę 1918–1921 Medal Dziesięciolecia Odzyskanej Niepodległości Medal Brązowy za Długoletnią Służbę Krzyż Komandorski Orderu Węgierskiego Zasługi (wojskowy) Medal Zwycięstwa (międzyaliancki)

Życiorys

edytuj

Urodził się 9 kwietnia 1882 w Płocku, w rodzinie Honoriusza i Leonii z Srzednickich. Ukończył gimnazjum w Płocku[2]. Po ukończeniu szkoły podoficerskiej został przeniesiony do 11 Konnej Baterii i w 1904 wyjechał na wojnę rosyjsko-japońską. Jako podoficer 20 Baterii Konnej brał udział w walkach na Półwyspie Kwantuńskim, pod Siachatanem, Dasiczao, Laojanem, Mukdenem. Po wojnie został oficerem zawodowym wojska rosyjskiego, pełnił funkcję referenta 20 Baterii Konnej i naczelnika szkoły podoficerskiej. W czasie I wojny światowej brał udział w działaniach na Mazowszu, w Prusach, Kowieńszczyźnie i Łotwie[3]. Od 24 lipca 1917 w Korpusie wschodnim[2]. Jesienią 1917 na Białorusi objął dowództwo baterii artylerii konnej, formowanej przy 1 pułku ułanów. Dowodzona przez niego bateria weszła w skład dywizjonu artylerii konnej Dywizji Ułanów. W maju 1918, po kapitulacji I Korpusu Polskiego w Rosji, przyjechał do Warszawy. W listopadzie tego roku przystąpił do organizacji pierwszego pododdziału artylerii konnej odrodzonego Wojska Polskiego – 5 szwadronu 3 pułku ułanów (18 grudnia wyłączony z pułku i przemianowany na I pluton 1 baterii artylerii konnej). 25 lutego 1919 w Warszawie przystąpił do organizacji 1 dywizjonu artylerii konnej. Dywizjonem dowodził nominalnie do pierwszej dekady lutego 1920. 11 czerwca 1920 został zatwierdzony z dniem 1 kwietnia 1920 w stopniu podpułkownika, w artylerii, w grupie oficerów byłych Korpusów Wschodnich i byłej armii rosyjskiej. Pełnił wówczas służbę w Departamencie I Ministerstwa Spraw Wojskowych[4]. W lipcu 1920 objął dowództwo artylerii konnej Grupy Operacyjnej Jazdy. 7 lutego 1921 ożenił się z Anną Bronikowską[2].

 
1929. Od lewej: kpt. Henryk Dąbrowski, dowódca 1. Dywizjonu Artylerii Konnej płk Leon Dunin-Wolski, kpt. Michał Lipscey-Steiner, por. Edward Kreiser.

W 1921 ukończył kurs wyższych dowódców w Warszawie, w 1924 kurs wyższych dowódców kawalerii w Biedrusku, w 1925 kurs wyższych dowódców artylerii w Warszawie[2]. 3 maja 1922 zweryfikowany w stopniu pułkownika ze starszeństwem z dniem 1 czerwca 1919 w korpusie oficerów artylerii. W 1922, z jego inicjatywy, rtm. Witold Grabowski zaprojektował odznakę pamiątkową artylerii konnej. Do 1939 roku był przewodniczącym komisji kwalifikacyjnej uprawnionej do nadawania i odbierania wspomnianej odznaki. W 1923 pozostawał na etacie przejściowym w Rezerwie Oficerów Sztabowych Dowództwa Okręgu Korpusu Nr I. Z dniem 1 czerwca 1924 został przydzielony do 2 Dywizji Kawalerii w Warszawie na stanowisko dowódcy artylerii konnej dywizji kawalerii[5]. Z dniem 9 lutego 1925 roku został odkomenderowany na dwumiesięczny kurs dla wyższych dowódców artylerii przy generalnym inspektorze artylerii[6]. Z dniem 31 stycznia 1932 przeniesiony został w stan spoczynku. W 1934 pozostawał na ewidencji Powiatowej Komendy Uzupełnień Warszawa-Miasto III. Posiadał przydział mobilizacyjny do Oficerskiej Kadry Okręgowej Nr I i był wówczas „przewidziany do użycia w czasie wojny”[7]. Po ataku wojsk sowieckich na Polskę przekroczył granicę polsko-rumuńską. Został internowany w Calimanesti, w Rumunii. W 1941 trafił do niewoli niemieckiej. Przebywał w oflagu w Kaiserbrunnen, Oflagu VI E Dorsten i Oflagu VI B Dössel. Po wyzwoleniu przez oddziały amerykańskie, wyruszył do Włoch, do 2 Korpusu PSZ. Został przyjęty do 7 Pułku Artylerii Konnej. Wiosną 1946, w czasie gdy Dunin-Wolski przebywał w szpitalu, 7 PAK został odesłany do Wielkiej Brytanii. W marcu 1947 w związku z demobilizacją został przyjęty do Polskiego Korpusu Przysposobienia i Rozmieszczenia. Wiosną 1949 ostatecznie zwolniony do cywila. Piastował funkcję prezesa Związku Artylerzystów Konnych. Z racji pełnionej funkcji 3 sierpnia 1952 w Londynie był gospodarzem uroczystych obchodów Święta Artylerii Konnej. Był wówczas najstarszym żołnierzem artylerii konnej[8].

Zmarł 23 października 1956 w Dartford. Pochowany na cmentarzu Brompton (kwatera nr 201649)[3].

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 341, natomiast według Rocznika Oficerskiego 1928 s. 429, 447 urodził się 11 kwietnia.
  2. a b c d e f g h i j k l m n Stanisław Łoza (red.): Czy wiesz kto to jest? Uzupełnienia i sprostowania. Warszawa: 1939, s. 348. [dostęp 2021-08-11].
  3. a b płk WP II RP Leon Stanisław Dunin Wolski - ku pamięci. Ogrody Wspomnień. Cmentarz Internetowy [online], www.ogrodywspomnien.pl [dostęp 2021-12-02].
  4. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 25 z 7 lipca 1920 roku, s. 553.
  5. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 53 z 5 czerwca 1924 roku, s. 311.
  6. Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 19 z 20 lutego 1925 roku, s. 83.
  7. Rocznik Oficerski Rezerw 1934 ↓, s. 849.
  8. Święto Artylerii Konnej, Biuletyn Informacyjny Sekretariatu Kół Oddziałowych nr 32, Londyn sierpień 1952 roku, s. 12–13.
  9. Rozkaz Ministra Spraw Wojskowych L. 2031 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1921 r. Nr 40, poz. 1854, s. 1539)
  10. M.P. z 1928 r. nr 260, poz. 634 „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”.
  11. Członkowie delegacji po dekoracji węgierskim Krzyżem Zasługi [online], audiovis.nac.gov.pl [dostęp 2021-12-02].

Bibliografia

edytuj