Latarniowiec (film)

Latarniowiec (ang. The Lightship) – dramat filmowy w reżyserii Jerzego Skolimowskiego z 1985 na podstawie powieści Siegfrieda Lenza.

Latarniowiec

The Lightship

Gatunek	dramat
Data premiery	1 września 1985
Kraj produkcji	Stany Zjednoczone
Język	angielski
Czas trwania	89 minut
Reżyseria	Jerzy Skolimowski
Scenariusz	Siegfried Lenz David Taylor
Główne role	Robert Duvall Arliss Howard Klaus Maria Brandauer
Muzyka	Stanley Myers Hans Zimmer
Zdjęcia	Charly Steinberger
Kostiumy	Nikola Hoeltz
Montaż	Barrie Vince
Produkcja	Bill Benenson Moritz Borman Matthias Deyle Rainer Söhnlein

Realizacja

Jerzy Skolimowski stwierdził, że zwrócił uwagę na książkę Lenza z uwagi na jej podobieństwo do "Zwycięstwa" autorstwa Josepha Conrada, a conradowska filozofia życiowa była mu wówczas bliska i możliwa do zawarcia w dziele Lenza. Reżyser odrzucił pierwszą wersję scenariusza autorstwa Williama Mai, jako zbyt prostą, niemal wulgarną. W 1984 powrócił do pomysłu realizacji filmu, tym razem według scenariusza Davida Taylora, do którego wnosił liczne poprawki, nawet w trakcie trwania zdjęć i montażu. Scenariuszowi temu brakowało tekstu narracyjnego, który współtworzył amerykański pisarz, Rob Dunn (nie wymieniono go w czołówce). Reżyser trzymał się wiernie oryginału literackiego, eksponując przede wszystkim problemy natury moralnej.

Zdjęcia kręcono na niemieckiej wyspie Sylt (Szlezwik-Holsztyn).

Obsada

• Robert Duvall jako Caspary
• Arliss Howard jako Eddie
• Klaus Maria Brandauer jako kapitan Miller
• Badja Djola jako Nate
• William Forsythe jako Gene
• Tim Phillips jako Thorne
• Tom Bower jako Coop
• Michał Skolimowski jako Alex
• Robert Costanzo jako Stump

Fabuła i recenzje

Emmanuel Carrère stwierdził, że fabuła filmu sprowadza się do pytania "Czy należy podnieść kotwicę?", ponieważ jedyną racją bytu latarniowca jest nieruchomość i pozostawanie w miejscu, oświetlanie drogi innym marynarzom. Konsekwencją tego, głównym zadaniem kapitana Millera (głównego bohatera) jest nigdy nie podnieść kotwicy, niezależnie od biegu zdarzeń. Dysponuje on traumatycznymi wspomnieniami z okresu wojennego, kiedy to porzucił ocalałych rozbitków, by udać się w pościg za niemieckim u-botem. Od tego czasu jest wyznawcą kultu nieruszania się z miejsca i trwania w jednym punkcie. Akcja ulega zwrotowi, gdy latarniowiec przejmują gangsterzy pod wodzą doktora Caspary'ego, żądający odpłynięcia. Załoga Millera jest gotowa do walki, podczas, gdy on sam woli trwać w paraliżu i kunktatorstwie. Ostatecznie rozwiązuje paradoks – ginie śmiercią samobójczą, odzyskując duchowy spokój, miłość syna i miano bohatera.

Klaus Maria Brandauer bardzo dobrze odgrywa rolę Millera, tworząc idealną postać kabotyna.

Dorównuje mu Robert Duvall w roli Caspary'ego. Jego gra przywodzi na myśl kreacje Iwana Mozżuchina. Dyskusyjne natomiast pozostaje obsadzenie młodego Michała Skolimowskiego w roli Alexa.

Nagrody

Film otrzymał Nagrodę Specjalną Jury (Jerzy Skolimowski) oraz Nagrodę im. Francesco Pasinettiego dla najlepszego aktora (Robert Duvall) na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Wenecji w 1985.