Lasy Leżajskie

Lasy Leżajskie (PLH180047) – projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk, aktualnie obszar mający znaczenie dla Wspólnoty, położony na Płaskowyżu Kolbuszowskim, o powierzchni 2656,4 ha.

Lasy Leżajskie

kod: PLH180047
Leśnictwo Wydrze, Nadleśnictwo Leżajsk
obszar mający znaczenie dla Wspólnoty
Państwo	Polska
Województwo	podkarpackie
Mezoregion	Płaskowyż Kolbuszowski
Data utworzenia	2011
Powierzchnia	26,564 km²
Obszary chronione	1 rezerwat przyrody
Położenie na mapie Polski Lasy Leżajskie
Położenie na mapie województwa podkarpackiego Lasy Leżajskie
50°13′57″N 22°13′35″E

Położenie

Większość obszaru zajmują lasy południowo-wschodniego krańca Puszczy Sandomierskiej. Zarządza nimi Nadleśnictwo Leżajsk. Administracyjnie obszar mieści się w gminach Sokołów Małopolski, Leżajsk i Rakszawa.

Przyroda

Jest to najbogatszy florystycznie fragment Płaskowyżu Kolbuszowskiego. Oprócz lasów fragment obszaru zajmują łąki (zwłaszcza świeże rajgrasowe i wilgotne ostrożeniowe) i mokradła doliny Trzebośnicy. Za jedną z najważniejszych cech obszaru uważane jest występowanie populacji biegacza urozmaiconego (gruzełkowatego) – rzadko występującego w Polsce chrząszcza związanego z siedliskami przystrumieniowymi rejonu karpackiego.

Siedliska przyrodnicze

Występują tu następujące siedliska z załącznika I dyrektywy siedliskowej:

• grąd (Tilio-Carpinetum)
• żyzna buczyna karpacka (Dentario glandulosae-Fagetum)
• kwaśna buczyna niżowa (Lusulo pilosae-Fagetum)
• łęg olszowo-jesionowy (Fraxino-Alnetum)
• łąki świeże
• łąki trzęślicowe (Junco-Molinietum)
• starorzecza

Gatunki zwierząt chronione na mocy dyrektywy siedliskowej

W obszarze występują następujące gatunki stanowiące jego przedmiot ochrony:

płazy

• kumak nizinny (Bomina bombina)
• ropucha szara (Bufo bufo)
• ropucha paskówka (Bufo calamita)
• ropucha zielona (Bufo viridis)
• rzekotka drzewna (Hyla arborea)
• grzebiuszka ziemna (Pelobates fuscus)
• żaba wodna (Rana esculenta)
• żaba trawna (Rana temporaria)
• traszka zwyczajna (Triturus vulgaris)

gady

• jaszczurka zwinka (Lacerta agilis)
• jaszczurka żyworodna (Lacerta vivipara)
• zaskroniec zwyczajny (Natrix natrix)
• żmija zygzakowata (Vipera berus)

ssaki

• bóbr europejski (Castor fiber)
• wydra (Lutra lutra)

owady

• biegacz gruzełkowaty (Carabus variolosus)
• czerwończyk nieparek (Lycaena dispar)
• modraszek nausitous (Phengaris nausithous)

Gatunki ptaków chronione na mocy dyrektywy ptasiej

W obszarze występują następujące gatunki wymienione w załącznikach dyrektywy ptasiej:

• bocian biały (Ciconia ciconia)
• derkacz (Crex crex)
• lelek kozodój (Caprimulgus europaeus)
• dzięcioł zielonosiwy (Picus canus)
• dzięcioł czarny (Dryocopus martius)
• gąsiorek (Lanius collurio)

Inne rzadziej spotykane i chronione gatunki

ssaki

• jeż zachodni (Erinaceus europaeus)
• gronostaj (Mustela erminea)
• łasica (Mustela nivalis)
• rzęsorek rzeczek (Neomys fodiens)
• wiewiórka pospolita (Sciurus vulgaris)

bezkręgowce

• tygrzyk paskowany (Argiope bruennichi)
• szklarnik górski (Cordulegaster bidentata)
• modliszka zwyczajna (Mantis religiosa)
• paź królowej (Papilio machaon)

rośliny

Runo lasu koło Trzebosi – żywiec gruczołowaty z domieszką zawilca gajowego

• czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum)
• sałatnica leśna (Aposeris foetida)
• kopytnik pospolity (Asarum europaeum)
• pokrzyk wilcza jagoda (Atropa belladonna)
• turzyca orzęsiona (Carex pilosa)
• konwalia majowa (Convallaria majalis)
• kukułka Fuchsa (Dactylorhiza fuchsii)
• kukułka plamista (Dactylorhiza maculata)
• kukułka szerokolistna (Dactylorhiza majalis)
• wawrzynek wilczełyko (Daphne mezereum)
• kruszczyk szerokolistny (Epipactis helleborine)
• kruszyna pospolita (Frangula alnus)
• śnieżyczka przebiśnieg (Galanthus nivalis)
• przytulia wonna (Galium odoratum)
• bluszcz pospolity (Hedera helix)
• przylaszczka pospolita (Hepatica nobilis)
• listera jajowata (Listera ovata)
• widłak jałowcowaty (Lycopodium annotinum)
• widłak goździsty (Lycopodium clavatum)
• bobrek trójlistkowy (Menyanthes trifoliata)
• nasięźrzał pospolity (Ophioglossum vulgatum)
• podkolan biały (Platanthera bifolia)
• porzeczka czarna (Ribes nigrum)
• cebulica dwulistna (Scilla bifolia)
• kalina koralowa (Viburnum opulus)
• barwinek pospolity (Vinca minor)

Inne formy obszarowej ochrony przyrody

Teren obszaru częściowo pokrywa się z Brzóźniańskim Obszarem Chronionego Krajobrazu. Na terenie OZW znajduje się rezerwat przyrody Wydrze.

Zagrożenia

Uregulowany fragment Trzebośnicy – regulacja rzeki i melioracja terenu jest uważana za główne zagrożenie dla przyrody obszaru

Głównym zagrożeniem dla przyrody tego obszaru – zarówno roślinności, jak i populacji chronionych owadów – jest zmiana stosunków wodnych (melioracje) i zanik tradycyjnej gospodarki łąkowej. Siedliska leśne są mniej zagrożone.

Bibliografia

Z. Kołodziej, Z. Bednarz, P. Bilański: Lasy Leżajskie. W: Obszary Natura 2000 na Podkarpaciu. Dorota Rogała, Agnieszka Marcela (red.). Rzeszów: Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Rzeszowie, 2012, s. 186-189. ISBN 978-83-934061-1-1.

Linki zewnętrzne

• Lasy Leżajskie. [w:] Katalog obszarów Natura 2000 [on-line]. Instytut na rzecz Ekorozwoju. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-12-20)].
• Obszar Natura 2000 Lasy Leżajskie. [w:] Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska. [dostęp 2019-04-13].