Laodika V
Laodika V (gr. Λαοδίκη, Laodíkē) (zm. 150 p.n.e.) – syryjska księżniczka i królowa najpierw Macedonii, jako małżonka Perseusza, a później Syrii jako małżonka Demetriusza I Sotera.
| |
| królowa Macedonii | |
| Jako żona | |
|---|---|
| królowa państwa Seleucydów | |
| Jako żona | |
| Dane biograficzne | |
| Dynastia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Mąż | |
| Mąż | |
| Dzieci |
z Perseuszem: |
Życiorys
edytujLaodika urodziła się jako ostatnie dziecko króla Syrii Seleukosa IV Filopatora i jego siostry-żony Laodiki IV. Miała dwóch braci – Antiocha i Demetriusz I Soter[1].
W 178 p.n.e. król Macedonii Perseusz odniósł niezwykły sukces dyplomatyczny podbijając wyspę Rodos i zapewniwszy sobie wsparcie króla Egiptu poślubił za zgodą Demetriusza I jego siostrę Laodikę[2]. Nie przetrwały do naszych czasów żadne wzmianki dotyczące stosunków pomiędzy parą królewską, ale mieli oni przynajmniej czworo dzieci: Aleksandra, Filipa, Andriskosa (uważającego się później za ich syna) i nieznaną z imienia córkę[3].
Po serii pozornie zwycięskich dla Perseusza bitew, zwycięstwo odnieśli Rzymianie dowodzeni przez Lucjusza Emiliusza Paulusa w bitwie pod Pydną w 168 p.n.e. Macedonia stała się rzymską prowincją, a Perseusz i jego rodzina wzięli udział w tryumfie Emiliusza Paulusa i zamieszkali jako zakładnicy w samym Rzymie. Perseusz zmarł w około 164 p.n.e. lub nieco później, a Laodika oraz ich dzieci zostały wzięte pod opiekę przez senat. Niewiele o nich wiadomo – najstarszy z dzieci byłego króla – Aleksander, wciąż był dzieckiem gdy Rzymianie pokonali Perseusza. Według Liwiusza był on przetrzymywany w miasteczku Alba Fucens, gdzie szybko nauczył się łaciny, był utalentowanym metalurgiem i żył do swojej śmierci[4][5]. Z przegraną i uwięzieniem Perseusza skończyło się panowanie Antygonidów w Macedonii.
W przeciwieństwie do męża Laodike szybko została odesłana na dwór swojego ojczyma i stryja (męża jej matki) Antiocha IV Epifanesa, gdzie żyła w dostatku i poważaniu. Po jego śmierci przeszła pod opiekę przyrodniego brata i kuzyna zarazem Antiocha V Eupatora. Kiedy i ten zmarł na tronie królewskim zasiadł jej brat Demetriusz I Soter, który być może wówczas rozważał poślubienie siostry[6]. Jednakże nie podjął żadnych kroków w tym kierunku – żyła wówczas jeszcze Apama, matka jego trzech synów: Demetriusza II Nikatora, Antiocha VII Sidetesa i Antygona.
Około 160 p.n.e. Demetriusz I zaproponował siostrę za żonę ich kuzynowi Ariaratesowi V, królowi Kapadocji, jednakże ten zdecydowanie odmówił. Kiedy w 158 p.n.e. Kapadocją wstrząsała wojna domowa pomiędzy Ariaratesem V, a jego bratem Orofernesem, Seleukida bez wahania poparł tego drugiego i w 159 p.n.e. wypędził Ariaratesa V z Kapadocji, a na jego miejsce wystawił Orofernesa Nikeforosa. Ariarates pozbawiony królestwa, uciekł do Rzymu. Przy poparciu wrogów Demetriusza I w lecie 152 p.n.e. uznał za prawowitego dziedzica posiadłości Seleucydów uzurpatora Aleksanda Balasa, który podawał się za syna Antiocha IV i podarował mu wsparcie militarne oraz pieniądze potrzebne na odzyskanie „dziedzictwa”. W czasie kampanii wojskowej przeciwko Balasowi, Demetriusz I i jego niedawno poślubiona żona Laodika V zostali zamordowani pod Antiochią w 150 p.n.e.
Przypisy
edytuj- ↑ Laodice IV - Livius [online], livius.org [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2011-08-08] (ang.).
- ↑ Perseus - Livius [online], livius.org [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2012-09-21] (ang.).
- ↑ Laodice V - Livius [online], livius.org [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-03] (ang.).
- ↑ Tytus Liwiusz: Dzieje Rzymu od założenia miasta tom XlV, 42
- ↑ Plutarch, Żywot Emiliusza Paulusa 37
- ↑ Demetrius I Soter - Livius [online], livius.org [dostęp 2017-11-18] [zarchiwizowane z adresu 2008-12-04] (ang.).
Linki zewnętrzne
edytuj- https://web.archive.org/web/20110808010953/http://www.livius.org/la-ld/laodice/laodice_iv.html
- https://web.archive.org/web/20150910195133/http://www.livius.org/la-ld/laodice/laodice_v.html
- https://web.archive.org/web/20120921195000/http://www.livius.org/pen-pg/perseus/perseus.html
- https://web.archive.org/web/20081204055428/http://www.livius.org/de-dh/demetrius/demetrius_i_soter.html
- Coinage of Demetrius I Soter and a Laodice, possibly Laodice V, see under entry Houghton 994
Bibliografia
edytuj- J.D. Grainger, A Seleukid prosopography and gazetteer, BRILL 1997