Langue a parole
Langue i parole – terminy lingwistyczne wprowadzone przez Ferdinanda de Saussure’a i upublicznione w książce Kurs językoznawstwa ogólnego. Termin langue (język) odnosi się do języka jako abstrakcyjnego, społecznie wytworzonego systemu znaków; parole (mówienie) oznacza zaś realizację języka na poziomie jednostki[1].
O ile langue stanowi fakt społeczny oparty na umowie społeczności użytkowników, parole odnosi się do wypowiedzi językowych, czyli języka jako zjawiska indywidualnego, heterogenicznego i tymczasowego. Langue i parole są wzajemnie od siebie uzależnione[2].
Oprócz langue i parole de Saussure wprowadził również termin langage, określający wszelkie zjawiska związane z komunikacją językową; zdolność człowieka do posługiwania się językiem[1].
Rozróżnienie między langue a parole jest zbliżone do nowszej dychotomii między kompetencją a performancją językową[3]. Istnieją jednak pewne różnice: kompetencja i performancja to raczej zjawiska dynamiczne (w odróżnieniu od statycznych langue i parole); ponadto kompetencja w ujęciu Chomsky’ego jest zjawiskiem psychologicznym (a nie społecznym)[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b Polański 1999 ↓, s. 270.
- ↑ Taum, Baryadi i Adji 2004 ↓, s. 10.
- ↑ Lyons 1968 ↓, s. 51.
- ↑ Polański 1999 ↓, s. 305.
Bibliografia
edytuj- John Lyons, Introduction to Theoretical Linguistics, Cambridge: Cambridge University Press, 1968, ISBN 0-521-09510-7, OCLC 489813415 (ang.).
- Kazimierz Polański (red.), Encyklopedia językoznawstwa ogólnego, wyd. 2, Wrocław: Ossolineum, 1999, ISBN 83-04-04445-5, OCLC 835934897.
- Yoseph Yapi Taum, I. Praptomo Baryadi, Susilowati Endah Peni Adji (red.), Bahasa: merajut sastra, merunut budaya, Yogyakarta: Universitas Sanata Dharma, 2004, ISBN 978-979-8927-78-2, OCLC 61859985 (indonez.).