Ksawerów (gmina)
Ksawerów (do 1953 gmina Widzew[2]) – gmina wiejska w województwie łódzkim, w powiecie pabianickim. W latach 1975–1976 i 1997–1998 gmina położona była w ówczesnym województwie łódzkim.
| gmina wiejska | |||||
| |||||
| Państwo | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Województwo | |||||
| Powiat | |||||
| TERC |
1008052 | ||||
| Wójt |
Piotr Chałupka | ||||
| Powierzchnia |
13,64 km² | ||||
| Populacja (31.12.2017) • liczba ludności |
| ||||
| • gęstość |
564,9 os./km² | ||||
| Nr kierunkowy |
42 | ||||
| Tablice rejestracyjne |
EPA | ||||
Adres urzędu: ul. Kościuszki 3h95-054 Ksawerów | |||||
| Szczegółowy podział administracyjny | |||||
| |||||
Położenie na mapie Polski  | |||||
Położenie na mapie województwa łódzkiego  | |||||
 51°41′N 19°25′E/51,679722 19,419444
| |||||
| Strona internetowa | |||||
| Biuletyn Informacji Publicznej | |||||
Siedziba gminy to Ksawerów. W jej skład wchodzą również: Wola Zaradzyńska, Nowa Gadka, Kolonia Wola Zaradzyńska, Teklin.
Według danych z 9 października 2011[3] gminę zamieszkiwało 7338 osób. Natomiast według danych z 31 grudnia 2017 roku gminę zamieszkiwały 7684 osoby.
Historia
edytujW XIX wieku Ksawerów wchodził w skład gminy Pabianice, a począwszy od roku 1866 stanowił część gminy Widzew, która swoim zasięgiem obejmowała znaczną część obecnej gminy Ksawerów oraz terenów dziś położonych w obrębie Łodzi i Pabianic. W 1945 roku siedzibę gminy Widzew przeniesiono do Ksawerowa.
Gmina zbiorowa Ksawerów powstała 21 września 1953 roku w powiecie łaskim w województwie łódzkim, w związku z przemianowaniem gminy Widzew z siedzibą w Ksawerowie na Ksawerów z siedzibą w Ksawerowie[2], objemując 9 gromad: Bychlew, Dąbrowa, Ksawerów, Lublinek, Łaskowice, Nowa Wola Zaradzyńska, Rydzyny, Rypułtowice, Wola Zaradzyńska i Wola Zaradzyńska Kolonia[4].
Gmina została zniesiona 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin[5], a jej obszar podzielono między nowe gromady[6]:
- Ksawerów (Dąbrowa, Ksawerów, Nowa Wola Zaradzyńska, Kolonia Wola Zaradzyńska i Wola Zaradzyńska-Wieś oraz parcelacja Widzew z dotychczasowej gromady Rypułtowice),
- Łaskowice (Łaskowice, Lublinek i Rypułtowice bez parcelacji Widzew),
- Pawlikowice (Bychlew i Rydzyny).
1 stycznia 1959 do gromady Ksawerów przyłączono Łaskowice, Lublinek i Rypułtowice ze zniesionej gromady Łaskowice (powiat łaski)[7], po czym gromadę Ksawerów włączono do powiatu łódzkiego w tymże województwie[8].
Gminę Ksawerów reaktywowano 1 stycznia 1973 roku w powiecie łódzkim, w województwie łódzkim[9], a w jej skład weszły obszary zniesionej gromady Ksawerów, łącznie 9 sołectw: Dąbrowa, Ksawerów, Lublinek, Łaskowice, Nowa Gadka, Nowa Wola, Rypułtowice, Wola Zaradzyńska i Wola Zaradzyńska-Kolonia (Bychlew i Rydzyny weszły w skład gminy Pabianice w powiecie łaskim)[10]. 1 czerwca 1975 roku gmina weszła w skład nowo utworzonego woj. łódzkiego[11].
2 lipca 1976 roku gminę Ksawerów zniesiono przez połączenie z dotychczasową gminą Pabianice w nową gminę Pabianice[12]. 1 stycznia 1988 z gminy Pabianice wyłączono: a) Lublinek i Łaskowice, włączając je do Łodzi[13], oraz b) Dąbrowę, Rypułtowice i Nową Wolę Zaradzyńską, włączając je do Pabianic[14].
Gminę Ksawerów reaktywowano w trzeciej, najmniejszej dotąd odsłonie 1 stycznia 1997 roku. W jej skład weszły trzy sołectwa: Ksawerów (z: Kolonią Wolą Zaradzyńską, Teklinem, Widzewem i Żdżarami), Nowa Gadka i Wola Zaradzyńska[15].
Ciąg istnienia gminy Ksawerów:
- 21 września 1953 – 28 września 1954
- 1 stycznia 1973 – 1 lipca 1976
- od 1 stycznia 1997
Struktura powierzchni
edytujWedług danych z roku 2007[16] gmina Ksawerów ma obszar 13,64 km², w tym:
- użytki rolne: 74%
- użytki leśne: 14%
Gmina stanowi 2,77% powierzchni powiatu pabianickiego.
Demografia
edytujDane z 31 grudnia 2017 roku[17].
| Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
| Populacja | 7684 | 100 | 4019 | 52,3 | 3665 | 47,7 |
| Gęstość zaludnienia [mieszk./km²] |
565 | 295 | 270 | |||
- Piramida wieku mieszkańców gminy Ksawerów w 2014 roku[1].
Sąsiednie gminy
edytujMiejscowości
edytujSołectwa
edytujKsawerów (sołectwa: Ksawerów-Południe, Ksawerów-Północ, Ksawerów-Wschód, Ksawerów-Zachód), Wola Zaradzyńska, Nowa Gadka.
Pozostałe miejscowości
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b Gmina Ksawerów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-03-15], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ a b Dz.U. z 1953 r. nr 42, poz. 199.
- ↑ PKW.
- ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa 1952, s. 91 (wersja cyfrowa –173), kol. 2.
- ↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
- ↑ Uchwała Nr 31/54 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu łaskiego; w ramach Zarządzenia Nr Or. V-167/1/54 Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 22 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 4 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 1 grudnia 1954 r., Nr. 11, Poz. 39)
- ↑ Uchwała Nr 34/58 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 17 listopada 1958 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie łódzkim; na mocy Obwieszczenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 23 grudnia 1958 r. o ogłoszeniu uchwały Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 17 listopada 1958 r. w sprawie zniesienia i utworzenia niektórych gromad w województwie łódzkim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 31 grudnia 1958 r., Nr. 9, Poz. 34)
- ↑ Dz.U. z 1958 r. nr 76, poz. 392
- ↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312
- ↑ Uchwała Nr XIX/100/72 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 9 grudnia 1972 w sprawie utworzenia gmin w województwie łódzkim (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Łodzi z dnia 20 grudnia 1972, Nr. 14, Poz. 185).
- ↑ Dz.U. z 1975 r. nr 17, poz. 92
- ↑ Dz.U. z 1976 r. nr 24, poz. 143
- ↑ M.P. z 1987 r. nr 25, poz. 205
- ↑ M.P. z 1987 r. nr 26, poz. 209
- ↑ Dz.U. z 1996 r. nr 155, poz. 761.
- ↑ Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2013 r.. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2013-07-26. ISSN 1505-5507.
- ↑ Gmina Ksawerów w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2020-01-09], liczba ludności na podstawie danych GUS.