Krogulec krótkonogi

Krogulec krótkonogi
	Tachyspiza brevipes
	(Severtzov, 1850)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Podgromada	Neornithes
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	szponiaste
Rodzina	jastrzębiowate
Podrodzina	jastrzębie
Plemię	Accipitrini
Rodzaj	Tachyspiza
Gatunek	krogulec krótkonogi
Synonimy
	Astur brevipes Severtzov, 1850; Accipiter brevipes (Severtzov, 1850); Astur graecus Madarász, 1910;
	Astur brevipes Severtzov, 1850; Accipiter brevipes (Severtzov, 1850); Astur graecus Madarász, 1910;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; obszary lęgowe przeloty zimowiska
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Krogulec krótkonogi^[4] (Tachyspiza brevipes) – gatunek średniej wielkości ptaka drapieżnego z rodziny jastrzębiowatych (Accipitridae). Zamieszkuje wschodnią i południowo-wschodnią Europę oraz zachodnią Azję, zimuje we wschodniej części Afryki Subsaharyjskiej. Do Polski zalatuje wyjątkowo, obserwowany trzykrotnie (1989, 1993, 2010)^[5]^[6].

Systematyka

Jest to gatunek monotypowy^[1]^[7]^[8]. Blisko spokrewniony z krogulcem małym (T. badius) i nikobarskim (T. butleri), bywał uznawany za podgatunek tego pierwszego^[1]^[8].

Morfologia

Wygląd: Podobny do krogulca. W locie odróżniają go wąskie końce skrzydeł. Na ogonie widać 5 do 6 cienkich pręg, podczas gdy krogulec ma ich 4 do 5. U dorosłych dwie środkowe sterówki jednobarwne. Samiec ma wierzch niebieskoszary, spód jasny z bladymi rdzawoczerwonymi prążkami. Samica ma wierzch brązowawy, a spód z wyraźnymi rdzawoczerwonymi prążkami. Młode ptaki można poznać po ciemnobrunatnych plamach w kształcie kropel na białym spodzie ciała.
Wymiary średnie^[9]: długość ciała 30–37 cm
rozpiętość skrzydeł 64–74 cm
masa ciała: samce 140–275 g, samice 183–290 g

Ekologia

Biotop: Doliny rzeczne z lasami liściastymi.
Gniazdo: Platforma ułożona z drobnych gałązek, na drzewie.

Jajo z kolekcji muzealnej

Jaja: W ciągu roku wyprowadza jeden lęg, składając 3 do 5 jaj w maju lub czerwcu.
Wysiadywanie: Jaja wysiadywane są przez okres 30–35 dni.
Pożywienie: Duże owady i drobne kręgowce takie jak jaszczurki czy ptaki^[9].

Status i ochrona

Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody (IUCN) uznaje krogulca krótkonogiego za gatunek najmniejszej troski (LC – least concern) nieprzerwanie od 1988 roku. Liczebność światowej populacji szacuje się na 10–20 tysięcy dorosłych osobników. Trend liczebności populacji uznaje się za stabilny^[3].

Na terenie Polski gatunek ten jest objęty ścisłą ochroną gatunkową^[10].

Zobacz też

ptaki Polski

Przypisy

↑ ^a ^b ^c Levant Sparrowhawk (Accipiter brevipes). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).
↑ ^a ^b Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-02-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Tachyspiza brevipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-23].
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 27. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2010. „Ornis Polonica”. 52, s. 117–149, 2011.
↑ wynik wyszukiwania: krogulec krótkonogi. [w:] Clanga.com [on-line]. [dostęp 2023-02-04]. (pol.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-02-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Species account: Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2023-02-04]. (ang.).
↑ ^a ^b Orta, J. & Marks, J.S.: Levant Sparrowhawk (Accipiter brevipes). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2015-10-24]. (ang.).
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Linki zewnętrzne

Zdjęcia i nagrania audiowizualne. [w:] eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology. (ang.).

[ibc-1] Levant Sparrowhawk (Accipiter brevipes). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-17)]. (ang.).

[avibase-2] Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes. [w:] Avibase [on-line]. [dostęp 2023-02-04]. (ang.).

[iucn-3] Tachyspiza brevipes, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[mk-4] Systematyka i nazewnictwo polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Plemię: Accipitrini Vigors, 1824 (Wersja: 2019-03-24). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-10-23].

[kf2010-5] Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 27. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2010. „Ornis Polonica”. 52, s. 117–149, 2011.

[clanga-6] wynik wyszukiwania: krogulec krótkonogi. [w:] Clanga.com [on-line]. [dostęp 2023-02-04]. (pol.).

[ioc-7] F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): IOC World Bird List (v13.1). [dostęp 2023-02-04]. (ang.).

[gr-8] Species account: Levant Sparrowhawk Accipiter brevipes. [w:] Global Raptor Information Network [on-line]. The Peregrine Fund. [dostęp 2023-02-04]. (ang.).

[hbwa-9] Orta, J. & Marks, J.S.: Levant Sparrowhawk (Accipiter brevipes). W: J. del Hoyo, A. Elliott, J. Sargatal, D.A. Christie, E. de Juana (red.): Handbook of the Birds of the World Alive. Barcelona: Lynx Edicions, 2014. [dostęp 2015-10-24]. (ang.).

[10] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

[4]

[5]

[6]

[1]

[2]

[3]

[7]

[8]

[9]

[10]