Kraskowo (powiat kętrzyński)

Kraskowo
	wieś
	; kościół pw. Matki Boskiej Częstochowskiej
Państwo	Polska
Województwo	warmińsko-mazurskie
Powiat	kętrzyński
Gmina	Korsze
Wysokość	102 m n.p.m.
Liczba ludności (2022)	178
Strefa numeracyjna	89
Kod pocztowy	11-430
Tablice rejestracyjne	NKE
SIMC	0478776
	Położenie na mapie gminy Korsze Kraskowo
	Położenie na mapie Polski Kraskowo
	Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego Kraskowo
	Położenie na mapie powiatu kętrzyńskiego Kraskowo
	54°08′05″N 21°10′53″E/54,134722 21,181389
	Multimedia w Wikimedia Commons

Kraskowo (niem. Schönfließ^[4], Gross Schönau) – wieś w Polsce położona w województwie warmińsko-mazurskim, w powiecie kętrzyńskim, w gminie Korsze. Do 1954 roku siedziba dawnej gminy Kraskowo. Wieś wraz z przysiółkiem Polany jest obecnie siedzibą sołectwa^[5].

Wg stanu na dzień 08.10.2004 r. Kraskowo zamieszkiwało 166 osób.

Część wsi

Integralne części wsi Kraskowo^[6]^[7]
SIMC	Nazwa	Rodzaj
0478782	Polany	przysiółek

Położenie geograficzne

Wieś jest położona w południowej części gminy Korsze. Pod względem historycznym miejscowość leży w Prusach Dolnych, na obszarze dawnej pruskiej Barcji. Pod względem fizycznogeograficznym wieś jest położona na granicy dwóch mezoregionów: Pojezierza Mrągowskiego (południowa część wsi) i Niziny Sępopolskiej (część północna)^[8]. Ukształtowanie powierzchni wsi i okolic jest pagórkowate. Na wschód od wsi, w bezpośrednim sąsiedztwie przysiółka Polany, rozciąga się Łankiejmski Las (niem. Langheimer Forst)^[9], na południe zaś w kierunku Babieńca znajduje się Tołkiński Las (niem. Tolksdorfer Wald)^[9].

Historia

Wieś czynszowa założona w 1372 roku na prawie chełmińskim. Gotycki kościół w Kraskowie wybudowano na przełomie XIV i XV wieku. W czasach reformacji przejęli go ewangelicy (był w ich posiadaniu do 1945 r.). Podobnie jak kościół w Łankiejmach był uszkodzony przez orkan w 1817 r. Kompleksowo odbudowano w latach 1875-1876. Przez długi czas wieś była w posiadaniu rodu von Eglofsteinów.

W 1785 roku Kraskowo miało 43 domy mieszkalne, a w 1818 roku 35 gospodarstw i dom leśny oraz 260 mieszkańców. W pocz. XX wieku liczba ludności wzrosła i wynosiła w 1910 – 517, a w 1933 roku – 578. Według spisu z 17 maja 1939 roku we wsi żyło 566 osób. Wieś należała do 1945 roku do okręgu urzędu policyjnego Tołkiny (Amtsbezirk Tolksdorf), obejmującego 3 gminy: Babieniec, Kraskowo i Tołkiny.

Od 1945 roku w granicach Polski, początkowo w Okręgu mazurskim, w latach 1946–1975 w tzw. dużym województwie olsztyńskim, a w latach 1975–1998 w tzw. małym województwie olsztyńskim. W 1945 roku nazwę wsi zmieniono na Potok. Od 1945 roku siedziba gminy. W 1954 roku powstała gromada Kraskowo. W 1960 roku w gromadzie Kraskowo mieszkało 2078 osób. W 1970 roku Kraskowo liczyło 330 mieszkańców. W tymże roku były tu ośmioklasowa szkoła podstawowa, przedszkole (16 dzieci), biblioteka, sala kinowa na 90 miejsc. W 1973 roku sołectwo Kraskowo należało do gminy Kętrzyn. W 1975 roku Kraskowo przyłączono do gminy Korsze.

Zabytki

Gotycki kościół z początku XV wieku^[10], przy czym wschodnia część świątyni powstała jeszcze w końcu XIV wieku. Ołtarz główny (ściślej nastawa ołtarza) w kościele pochodzi z 1645 roku, zaś ambona z 1648. Ponadto w kościele zachowało się epitafium autorstwa Jana Krzysztofa Boethkego z obrazem Ukrzyżowanie oraz mosiężny dzwon z 1622 roku odlany przez Matthisa Uhlego^[11].
Cmentarz przykościelny^[10].

Komunikacja

We wsi przy drodze wojewódzkiej 592, biegnącej z Bartoszyc do Kętrzyna i Giżycka, znajdują się dwa przystanki autobusowe.
W odległości 4,5 km od Kraskowa znajduje się przystanek kolejowy Tołkiny położony przy linii kolejowej nr 38: Bartoszyce – Korsze – Kętrzyn – Ełk – Białystok.

Droga wojewódzka nr 592 przebiegająca przez Kraskowo

Bibliografia

Zofia Licharewa, "Kętrzyn. Z dziejów miasta i powiatu", Olsztyn, 1962
"Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic", Olsztyn, 1978
MieczysławM. Wieliczko MieczysławM., JaninaJ. Bosko JaninaJ., BronisławB. Magdziarz BronisławB., Kościoły i kaplice Archidiecezji Warmińskiej, tom I. Święta Warmia, Olsztyn: Kuria Metropolitalna Archidiecezji Warmińskiej, 1999, ISBN 83-86926-07-4, OCLC 831022259 .

Przypisy

↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61337
↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .
↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .
↑ RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.
↑ Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).
↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].
↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].
↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska: geoserwis mapy. [dostęp 2022-05-08]. (pol.).
↑ ^a ^b Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 31-32, seria: Z dziejów miasta i powiatu.
↑ ^a ^b Rejestr zabytków. Woj. warmińsko-mazurskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2022-05-01].
↑ Tadeusz Swat: Historia regionu. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 197-198, seria: Z dziejów miasta i powiatu.

Linki zewnętrzne

Zobacz też

[prng-1] Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 61337

[2] NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06] .

[poczta-3] Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 613 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22] .

[4] RÖSSEL (RESZEL). Skala 1:100 000. Warszawa: Wojskowy Instytut Geograficzny, 1928.

[5] Obwieszczenie NR 1/2017 Rady Miejskiej w Korszach z dnia 28 grudnia 2017 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu Statutu Gminy Korsze. 4 stycznia 2018. [dostęp 2022-04-30]. (pol.).

[Dz.U._29/2013-6] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części. „Dziennik Ustaw”. Nr 29, poz. 200, s. 1867, 2013–02–15. Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji. [dostęp 2014-03-09].

[teryt-7] TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 2015-11-18].

[8] Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska: geoserwis mapy. [dostęp 2022-05-08]. (pol.).

[oryńczak-9] Jan Oryńczak: Środowisko geograficzne. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 31-32, seria: Z dziejów miasta i powiatu.

[nid-10] Rejestr zabytków. Woj. warmińsko-mazurskie. Narodowy Instytut Dziedzictwa. [dostęp 2022-05-01].

[11] Tadeusz Swat: Historia regionu. W: Kętrzyn. Z dziejów miasta i okolic. Olsztyn: Pojezierze, 1978, s. 197-198, seria: Z dziejów miasta i powiatu.

[4]

[5]

[2]

[3]

[1]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]