Kralj Dmitar Zvonimir
Kralj Dmitar Zvonimir (RTOP-12) – chorwacki kuter rakietowy[a] z przełomu XX i XXI wieku, jedna z dwóch zbudowanych jednostek typu Kralj. Okręt został zwodowany 30 marca 2001 roku w stoczni Brodogradilište w Kraljevicy, a do służby w marynarce wojennej Chorwacji wszedł 16 września 2001 roku. Jednostka, oznaczona numerem taktycznym RTOP-12, nadal znajduje się w składzie floty chorwackiej (stan na 2020 rok).
 „Kralj Dmitar Zvonimir” w 2008 roku | |
| Klasa | |
|---|---|
| Typ | |
| Oznaczenie NATO |
Kobra |
| Historia | |
| Stocznia | |
| Wodowanie |
30 marca 2001 |
Zamówiony dla  Marynarka Wojenna SFR Jugosławii
| |
| Nazwa |
„Milan Spasič” |
 Chorwacka marynarka wojenna
| |
| Nazwa |
„Kralj Dmitar Zvonimir” (RTOP-12) |
| Wejście do służby |
16 września 2001 |
| Los okrętu |
w służbie (2020) |
| Dane taktyczno-techniczne | |
| Wyporność |
pełna: 390 ton |
| Długość |
54,2 metra |
| Szerokość |
8,6 metra |
| Zanurzenie |
3,6 metra |
| Napęd | |
| 3 silniki wysokoprężne o łącznej mocy 9,2 MW (12 500 KM) 3 śruby | |
| Prędkość |
36 węzłów |
| Zasięg |
1700 Mm przy prędkości 18 węzłów |
| Sensory | |
| radary Racal 1290A i BT 502 sonar RIZ PP10M | |
| Uzbrojenie | |
| 4 wyrzutnie pocisków rakietowych RBS-15 (4 x I) 1 armata Bofors kal. 57 mm 2 wkm kal. 12,7 mm (2 x I) 4-6 min | |
| Wyposażenie | |
| systemy kierowania ogniem PEAB 9LV 249 Mk 2 i Kołonka wyrzutnie celów pozornych Wallop Barricade | |
| Załoga |
30–34 |
Projekt i budowa
edytujPierwszy z kutrów rakietowych późniejszego typu Kralj (oznaczenie NATO Kobra) został zamówiony przez marynarkę wojenną Jugosławii w końcu lat 80. XX wieku[1][2]. Konstrukcja stanowiła rozwinięcie projektu kutrów rakietowych typu Končar z lat 70., z powiększonym kadłubem i nową nadbudówką[3][4]. Stępkę jednostki położono pod nazwą „Milan Spasič”[5], zaś wodowanie odbyło się w stoczni Brodogradilište w Kraljevicy 30 marca 2001 roku, wiele lat po rozpadzie Jugosławii[2][6].
Dane taktyczno-techniczne
edytuj
Okręt jest kutrem rakietowym o długości całkowitej 54,2 metra, szerokości całkowitej 8,6 metra i zanurzeniu 3,6 metra[3][6][b]. Wyporność pełna wynosi 390 ton[6][c]. Okręt napędzany jest przez trzy silniki wysokoprężne M504B-2 o łącznej mocy 9,2 MW (12 500 KM), poruszające trzema śrubami[2][6][d]. Maksymalna prędkość jednostki wynosi 36 węzłów, zaś zasięg 1700 Mm przy prędkości 18 węzłów[2].
Główne uzbrojenie okrętu stanowią cztery pojedyncze kontenerowe wyrzutnie przeciwokrętowych pocisków rakietowych Saab RBS-15, umieszczone po dwie na każdej burcie na pokładzie rufowym[4][5][e]. Pocisk rozwija prędkość 0,8 Ma, masa głowicy bojowej wynosi 83 kg, zaś maksymalny zasięg sięga 70 km[2][6]. Na dziobie w wieży umieszczono pojedyncze działo uniwersalne Bofors kalibru 57 mm L/70[2][6]. Masa naboju wynosi 2,4 kg, donośność 17 000 metrów i szybkostrzelność 200 strz./min[2][6]. Bezpośrednio za nadbudówką na wysokiej platformie zostało zainstalowane sześciolufowe szybkostrzelne działko AK-630M kalibru 30 mm o szybkostrzelności 3000 strz./min i donośności 4000 metrów[2][4]. Broń małokalibrową stanowią dwa pojedyncze stanowiska wkm kalibru 12,7 mm[4][5]. Okręt może też przenosić cztery miny magnetyczne AIM-70 lub sześć min akustycznych SAG-1[2][6].
Wyposażenie radioelektroniczne obejmuje radar nawigacyjny Racal 1290A, radar dozoru ogólnego Racal BT 502, systemy kierowania ogniem PEAB 9LV 249 Mk 2 i Kołonka (dla AK-630M), sonar RIZ PP10M i system zakłóceń pasywnych z dwiema wyrzutniami celów pozornych Wallop Barricade[3][6].
Załoga okrętu składa się z 5–6 oficerów oraz 25–28 podoficerów i marynarzy[2][3].
Służba
edytuj„Kralj Dmitar Zvonimir” został przyjęty do służby w marynarce wojennej Chorwacji 16 września 2001 roku[2][6]. Jednostka otrzymała numer taktyczny RTOP-12[2][6]. Planowano wymianę silników M504B-2 na nowe firmy MTU, jednak nie doszła ona do skutku[3][5]. Okręt wraz z bliźniaczą jednostką „Kralj Petar Krešimir IV” bazuje w Splicie[2][6]. „Kralj Dmitar Zvonimir” nadal znajduje się w składzie floty chorwackiej (stan na 2020 rok)[5].
Uwagi
edytuj- ↑ Tak okręt klasyfikują Gardiner i Chumbley 1996 ↓, s. 649 i Gogin 2023 ↓. Natomiast Faulkner 2004 ↓, s. 260, Saunders 2004 ↓, s. 162 i Miramar 2023 ↓ klasyfikują go jako korwetę, zaś Saunders 2009 ↓, s. 182 i Saunders 2015 ↓, s. 187 jako okręt patrolowy.
- ↑ Saunders 2004 ↓, s. 162 i Faulkner 2004 ↓, s. 260 podają długość 53,6 metra, szerokość 8,5 metra i zanurzenie 2,3 metra, zaś Gogin 2023 ↓ podaje zanurzenie 2 metry.
- ↑ Gogin 2023 ↓ podaje wyporność standardową 350 ton i pełną 385 ton, Saunders 2004 ↓, s. 162 podaje, że wyporność pełna wynosi 401 ton, zaś Saunders 2015 ↓, s. 187 podaje wartość 396 ton.
- ↑ Gogin 2023 ↓ podaje, że łączna moc siłowni wynosi 15 000 KM.
- ↑ Możliwa jest instalacja podwójnych wyrzutni pocisków rakietowych RBS-15, co powiększa ich liczbę do ośmiu[2][4].
Przypisy
edytujBibliografia
edytuj- Conway’s All the World’s Fighting Ships 1947–1995. Robert Gardiner, Stephen Chumbley (red.). Annapolis: Naval Institute Press, 1996. ISBN 1-55750-132-7. (ang.).
- Keith Faulkner: Jane’s Okręty Wojenne Przewodnik Encyklopedyczny. Poznań: Zysk i S-ka, 2004. ISBN 83-7298-588-X.
- Ivan Gogin: KRALJ PETAR KREŠIMIR IV fast attack craft (missile) (1992–2001). Navypedia. [dostęp 2023-05-18]. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2004–2005. Stephen Saunders (red.). London: Jane’s Information Group Ltd, 2004. ISBN 0-7106-2623-1. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2009–2010. Stephen Saunders (red.). London: Jane’s Information Group Ltd, 2009. ISBN 0-7106-2888-9. (ang.).
- Jane’s Fighting Ships 2015–2016. Stephen Saunders (red.). Jane’s Information Group Ltd, 2015. ISBN 978-0-7106-3143-5. (ang.).
- KRALJ DMITAR ZVONIMIR (6131713). miramarshipindex.nz. [dostęp 2023-05-18]. (ang.).