Krajka – dekoracyjny wyrób ludowy, w postaci wąskiego paska (od kilku do kilkunastu centymetrów), barwnie tkany przy użyciu bardka lub wykonywany techniką tkania tabliczkowego[1].

Zdjęcie obrazujące tkanie krajek przy użyciu tabliczek. Przed ubraną w zrekonstruowany strój średniowieczny dziewczyną widać napięty pionowo tkany pas. Górna część pasa jest już gotowa. Niżej, na niciach osnowy pasa nawleczone są kwadratowe tabliczki z czterema dziurkami. Dziewczyna wykonuje przy tabliczkach nieokreślone ruchy dłońmi.
Tkanie krajek przy użyciu tabliczek prezentowane podczas festiwalu muzyki celtyckiej w Będzinie.

Rodzaje krajek

edytuj
  • Krajki tkane przy pomocy bardka – można uzyskać wyrób tylko w splocie płóciennym, więc dodatkowe efekty dekoracyjne uzyskuje się przez zastosowanie osnowy i wątku o mocnych, jaskrawych barwach.
  • Krajki tkane przy pomocy tabliczek – ta technika pozwala na tworzenie prostych efektów splotowych, które w połączeniu z mocnymi barwami osnowy i wątku dają możliwość uzyskania barwnych wzorów geometrycznych[2].

Zastosowanie

edytuj

Krajki stosowane były powszechnie przez Słowian do wzmacniania i ozdabiania brzegów strojów ludowych - wzmacniały brzegi odzieży i chroniły je przed przecieraniem[3]. Obecnie produkowane przez warsztaty rzemieślnicze są nadal chętnie kupowane i stosowane do ozdobnego wykończania odzieży (popularne również wśród grup zajmujących się odtwórstwem historycznym jak np. bractwa rycerskie). Współcześnie, przemysłowo wytwarzane wyroby tego typu, nazywa się pasmanterią.

Przypisy

edytuj
  1. Tadeusz Więckowski, Ginące piękno : artystyczne rękodzieło ludowe w Polsce, wyd. 1, Warszawa: Wydawn. Spółdzielcze, 1987, ISBN 83-209-0374-2, OCLC 18647859 [dostęp 2019-09-27].
  2. Barbara Bazielich, Kolory Europy : odzież i stroje ludowe, Katowice: Muzeum Śląskie, 2008, ISBN 978-83-60353-65-3, OCLC 316513238 [dostęp 2019-09-27].
  3. Jerzy Maik, Tekstylia wczesnośredniowieczne z wykopalisk w Opolu, Warszawa: Instytut Historii Kultury Materialnej Polskiej Akademii Nauk, 1991, ISBN 83-900213-8-2, OCLC 28067230 [dostęp 2019-09-27].