Kostnojęzykowe
Kostnojęzykowe[2], kostnojęzyczne[3] (Osteoglossidae) – rodzina słodkowodnych ryb kostnojęzykokształtnych (Osteoglossiformes), obejmująca około 10 współcześnie występujących gatunków oraz liczne taksony kopalne, znane co najmniej z paleocenu.
| Osteoglossidae[1] | |
| Bonaparte, 1846 | |
| Okres istnienia: paleocen–dziś | |
 Arowana azjatycka (Scleropages formosus) | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina |
kostnojęzykowe |
Występowanie
edytujWspółczesny zasięg przedstawicieli tej rodziny obejmuje tropikalną strefę Ameryki Południowej, Afryki i Azji Południowo-Wschodniej po północną Australię. W zapisie kopalnym znane są również z Europy i Ameryki Północnej[4].
Cechy charakterystyczne
edytujSą to ryby dorastające do kilkudziesięciu centymetrów długości. Ich ciało jest pokryte bardzo dużymi, masywnymi łuskami. Duży otwór gębowy jest ułożony skośnie ku górze i zaopatrzony w dwa wąsiki podbródkowe[5]. Szczęki są uzębione. Płetwy brzuszne przesunięte wyraźnie w tył za podstawami płetw piersiowych. Występuje 10–17 promieni branchiostegalnych[6].
Większość jest wszystkożerna lub mięsożerna. Młodsze, mniejsze osobniki żywią się bezkręgowcami, a starsze polują również na kręgowce, głównie ryby. Arowana srebrna znana jest z chwytania przelatujących nad wodą nietoperzy[5].
Samce kostnojęzykowych są pyszczakami. Jaja o średnicy 1 cm noszą w pysku, w kieszonce utworzonej pomiędzy kośćmi żuchwy[5].
Klasyfikacja
edytujGatunki współcześnie żyjące klasyfikowane są w rodzajach[7]:
Wśród taksonów kopalnych wymieniane są m.in.:
- Brychaetus z paleocenu i eocenu Europy i Afryki[8]
- Phareodus z eocenu Ameryki Północnej (Wyoming)[8]
Rodzajem typowym jest Osteoglossum.
Wcześniej[9] do tej rodziny, w randze podrodziny Heterotidinae, były zaliczane gatunki klasyfikowane obecnie w odrębnej rodzinie Arapaimidae.
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Osteoglossidae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ Rozporządzenie Rady (WE) NR 338/97 z dnia 9 grudnia 1996 r. w sprawie ochrony gatunków dzikiej fauny i flory w drodze regulacji handlu nimi. Rada Europejska, 9 grudnia 1996.
- ↑ Załachowski 1992 ↓, s. 206.
- ↑ Nelson 2006 ↓, s. 104.
- ↑ a b c Załachowski 1992 ↓, s. 207.
- ↑ Nelson 2006 ↓, s. 106.
- ↑ Ron Fricke, William Neil Eschmeyer, Richard van der Laan (red.), SEARCH, [w:] Eschmeyer’s Catalog of Fishes, California Academy of Sciences, 5 sierpnia 2013 [dostęp 2013-08-10] (ang.).
- ↑ a b Nelson 2006 ↓, s. 105.
- ↑ Nelson 2006 ↓.
Bibliografia
edytuj- Joseph S. Nelson: Fishes of the World. John Wiley & Sons, 2006. ISBN 0-471-25031-7.
- Włodzimierz Załachowski: Ryby. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1992. ISBN 83-01-12286-2.