Wikipedia

Konklawe 1585

Konklawe 21-24 kwietnia 1585 – konklawe zakończone wyborem Sykstusa V na następcę zmarłego Grzegorza XIII.

Konklawe 1585
Ilustracja
Daty i miejsce
21 – 24 kwietnia 1585
Pałac Apostolski, Rzym
Główne postacie
Dziekan

Alessandro Farnese

Kamerling

Filippo Vastavillani

Protoprezbiter

Georges d’Armagnac

Protoprezbiter elektorów

Markus Sitticus von Hohenems

Protodiakon

Ludovico d’Este

Wybory
Liczba elektorów
• uczestnicy
• nieobecni


42
18

Wybrany papież
Zdjęcie papieża
Felice Peretti
Przybrane imię: Sykstus V

Początek sediswakancji

edytuj

Grzegorz XIII zmarł 10 kwietnia 1585 roku w wieku 83 lat po blisko 13-letnim pontyfikacie, w trakcie którego kontynuował reformę Kościoła zapoczątkowaną przez Sobór trydencki. Po śmierci papieża w Rzymie wybuchły rozruchy, podczas których wielu więźniów (w tym 36 skazanych na śmierć) uciekło z więzień, jednak dzięki energicznej akcji księcia Sora Giacomo Boncompagniego (syna zmarłego papieża) i kardynała kamerlinga Vastavillani przywrócono w Rzymie porządek i kardynałowie mogli w spokoju przystąpić do wybierania papieża[1].

Lista uczestników

edytuj

W konklawe uczestniczyło 42 z 60 żyjących kardynałów[2]:

Szesnastu elektorów otrzymało kapelusz kardynalski od Grzegorza XIII, dziewięciu od Piusa V, piętnastu od Piusa IV, jeden od Juliusza III i dwóch od Pawła III.

Nieobecni

edytuj

Osiemnastu kardynałów:

Trzech spośród nieobecnych nominował Paweł III, jednego Pius IV, a pozostałych czternastu Grzegorz XIII.

Kandydaci i frakcje

edytuj

Frakcje w Kolegium Kardynalskim tworzyły się głównie wokół nepotów poprzednich papieży. Kardynał Hohenems, siostrzeniec Piusa IV, przewodził kardynałom mianowanym przez tego papieża (Serbelloni, Gesualdo, Gambara, Avalos, Gallio, Colonna, Santacroce, Ferrero, Sirleto, Paleotti). Z kolei liderem nominatów Piusa V (Santori, Cesi, Montalto, Rusticucci, Albani, Carafa) był jego prasiostrzeniec Michele Bonelli. Najsilniejsza liczebnie była jednak frakcja kardynałów Grzegorza XIII, której przewodził jego bratanek Filippo Boncompagni, a należeli do niej też Vastavillani, Sforza, Riario, Facchinetti, Castagna, Canani, Salviati, Lancelotti, Gonzaga, Sfondrati, Spinola i Cointerel. Prawnuk Pawła III, Alessandro Farnese, przewodził nielicznym starszym kardynałom (Savelli i Simoncelli), mianowanym przez jeszcze wcześniejszych papieży. Ponadto swoich przedstawicieli miało kilka katolickich państw. Ferdinando i Alessandro Medici reprezentowali Wielkie Księstwo Toskanii, a Madruzzo, Andreas von Österreich oraz Deza Królestwo Hiszpanii. Kardynałowie Este, Rambouillet i Pellevé teoretycznie tworzyli frakcję francuską, jednak w praktyce tak nie było, gdyż w toczące się we Francji wojnie domowej popierali przeciwstawne sobie obozy (Este i Rambouillet byli zwolennikami Henryka III, a Pellevé Ligi Katolickiej). Hiszpania tym razem ogłosiła, że nie zamierza w żaden sposób wpływać na wynik konklawe, aczkolwiek tajne instrukcje króla Filipa II dla ambasadora Olivaresa wskazywały, że nie powinien on dopuścić do zwycięstwa kardynała Farnese. Również Toskania była przeciwna wyborowi Alessandro Farnese, obawiając się wzrostu znaczenia księstwa Parmy, rządzonego przez ród Farnese[4]

Tych kilka mniejszych ugrupowań szybko skupiło się wokół dwóch liderów: Alessandro Farnese, który niemal oficjalnie wysuwał swoją kandydaturę i zdołał do niej przekonać Boncompagniego, oraz przeciwnego mu Ferdinando Medici, wokół którego skupiły się partie nominatów Piusa IV i Piusa V oraz reprezentanci Hiszpanii i kardynał Este[5].

Oprócz Alessandro Farnese za papabile uważano kardynałów Sirleto, Paleotto, Santacroce, Cesi, Santori, Montalto, Albani, Torre, Facchinetti, Lauro, Castagna i Savelli[6].

Przebieg konklawe

edytuj

Konklawe rozpoczęło się 21 kwietnia z udziałem 39 kardynałów. 22 kwietnia dotarł Andreas von Österreich, 23 kwietnia Madruzzo, a 24 kwietnia Ferrero[7]. Najpierw podpisano kapitulację wyborczą, która zobowiązywała elekta do kontynuowania wysiłków zbrojnych przeciw Turcji, dołożenia wszelkich starań o zachowanie pokoju w świecie katolickim, kontynuowania reform kościelnych oraz budowy nowej bazyliki watykańskiej[8].

Początkowo najpoważniej dyskutowaną była kandydatura Alessandro Farnese, ale rychło okazało się, że podjęta w okresie przed konklawe przez kardynała Medici kampania przeciwko niemu była bardzo skuteczna. Dziekana Świętego Kolegium poparła jedynie frakcja kardynała Boncompagniego, na dodatek nie cała, gdyż kardynał kamerling Vastavillani odmówił głosowania na niego. W tej sytuacji sam Farnese wycofał swą kandydaturę[9].

W pierwszym głosowaniu następnego dnia kardynał von Hohenems podjął próbę przeforsowania kandydatury kardynała Sirleto, ale sprzeciwili mu się Medici i Este, z uwagi na jego skrajnie prohiszpańską postawę. Po tym głosowaniu na konklawe przybył kardynał Andreas von Österreich, co wywołało małe zamieszanie, gdyż niektórzy kardynałowie wyrażali wątpliwość, czy może on uczestniczyć w obradach, skoro pomimo rangi kardynalskiej nie został nawet wyświęcony na diakona. Ostatecznie jednak został on dopuszczony, gdyż dysponował bullą Grzegorza XIII udzielającą mu stosownej dyspensy[10].

Drugie głosowanie tego samego dnia także nie przyniosło rezultatu, choć po mieście rozniosła się fałszywa pogłoska o zwycięstwie popularnego wśród Rzymian kardynała Farnese. W trakcie nocnych negocjacji zaproponowano kardynała Castagnę, ale nie uzyskał on znaczącego poparcia[11].

Po odrzuceniu Sirleto i Castagny Medici wysunął kandydaturę franciszkanina Felice Peretti Montalto i zdołał pozyskać dla niej kardynała Este, protektora Francji. Również von Hohenems, Bonelli i Madruzzo, a wraz z nimi ich partie,poparli Montalto, co oznaczało, że do jego wybrania brakowało już tylko czterech głosów. Aby je uzyskać, konieczne było pozyskanie partii „gregoriańskiej”. Zadania tego podjął się kardynał Bonelli. Choć niechętnie i z oporami, kardynał Boncompagni i jego stronnicy ostatecznie zgodzili się głosować na Montalto[12].

Wybór Sykstusa V

edytuj

24 kwietnia, a więc już czwartego dnia, Felice Peretti Montalto został wybrany na papieża przez tzw. adorację (aklamację), do której dołączył także wielki przegrany tego konklawe, kardynał Farnese. W potwierdzającym głosowaniu wszyscy kardynałowie zagłosowali na Montalto, z wyjątkiem jego samego, który oddał swój głos właśnie na Alesandro Farnese. Nowy papież przybrał imię Sykstusa V i został koronowany 1 maja 1585[13].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Pastor, s. 7-8.
  2. ↑ The Cardinals of the Holy Roman Church – Conclaves by century
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t u v w x y Od XIV do XVI wieku (a sporadycznie nawet i jeszcze później) rozpowszechniony był zwyczaj nazywania kardynałów (nawet w oficjalnych dokumentach) nie według ich imion i nazwisk, lecz według pseudonimów nawiązujących najczęściej do miejsca pochodzenia, diecezji lub kościoła tytularnego danego kardynała.
  4. ↑ Pastor, s. 8-14; [1].
  5. ↑ Pastor, s. 10-14; [2].
  6. ↑ Pastor, s. 11-15.
  7. ↑ Pastor, s. 17-20.
  8. ↑ Pastor, s. 16.
  9. ↑ Pastor, s. 11-16.
  10. ↑ Pastor, s. 16-17.
  11. ↑ Pastor, s. 17-18.
  12. ↑ Pastor, s. 17-21.
  13. ↑ Pastor, s. 21-22.

Bibliografia

edytuj
  • Ludwig von Pastor: History of the Popes. T. 21. Londyn: 1932. (ang.).

Uzupełniające źródła internetowe

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Konklawe_1585&oldid=68220823”