Komitat Máramaros
Máramaros (pol. Marmarosz, rum. Maramureș, niem. Maramuresch) – dawny komitat w północno-wschodniej części Królestwa Węgier.
| komitat | |||
| |||
| |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Siedziba | |||
| Data likwidacji |
1918 | ||
| Powierzchnia |
9.716 km² | ||
| Populacja (1910) • liczba ludności |
| ||
| Plan | |||
| |||
Położenie na mapie Królestwa Węgier
| |||
Komitat Máramaros zajmował wschodnią połowę Zakarpacia. Obejmował dolinę górnej Cisy (Kotlinę Marmaroską) od źródeł do przełomu w górach Oaș oraz z dolinami dopływów – Riki, Terebli, Tereswy (północnych), Izy i Vișeu (południowych).
Komitat Máramaros powstał stosunkowo późno – dopiero w 1303. Siedzibą jego władz było miasto Máramarossziget (dzisiaj Sighetu Marmației). W XX wieku komitat dzielił się na dziesięć powiatów i jedno miasto.
Po rozbiorze Węgier na początku XVI wieku Máramaros wraz z całym Zakarpaciem znalazł się pod władzą książąt Siedmiogrodu. Po traktacie w Trianon komitat został podzielony między Czechosłowację (około trzech piątych obszaru) i Rumunię (około dwóch piątych). Nowa granica biegła grzbietem gór Oaș, Cisą do ujścia Vișeu i grzbietem Karpat Marmaroskich. Po stronie czechosłowackiej do żupy marmaroskiej przyłączono część dawnego Ugocsa. Część rumuńską wcielono do okręgu Marmarosz.
Po aneksji Zakarpacia przez Węgry w 1939 komitat Máramaros został odtworzony z siedzibą władz w Chuście. Po aneksji północnego Siedmiogrodu w 1940 przyłączono do niego również dotychczasową część rumuńską. Po II wojnie światowej przywrócono granicę z 1937. Czechosłowacka część komitatu weszła w skład obwodu zakarpackiego Ukraińskiej SRR (dzisiejszej Ukrainy).
W polskiej literaturze naukowej nazwa Marmarosz jest używana na określenie zarówno ukraińskiej, jak i rumuńskiej części obszaru dawnego komitatu.
| Powiaty (járás) | |
|---|---|
| Powiat | Siedziba władz |
| Dolha | Dolha |
| Huszt | Huszt |
| Izavölgy | Dragomérfalva |
| Ökörmező | Ökörmező |
| Sugatag | Aknasugatag |
| Sziget | Máramarossziget |
| Taracviz | Taracköz |
| Técső | Técső |
| Tiszavölgy | Rahó |
| Visó | Felsővisó |
| Miasta komitackie (rendezett tanácsú város) | |
| Máramarossziget | |