Koźlarz pomarańczowożółty
Koźlarz pomarańczowożółty (Leccinum versipelle (Fr. & Hök) Snell) – gatunek grzybów z rodziny borowikowatych (Boletaceae)[1].
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
koźlarz pomarańczowożółty |
| Nazwa systematyczna | |
| Leccinum versipelle (Fr. & Hök) Snell Lloydia 7(1): 58 (1944) | |
.JPG)
Systematyka i nazewnictwo
edytujPozycja w klasyfikacji: Leccinum, Boletaceae, Boletales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozowali w 1835 r. Elias Fries i Christopher Theodor Hök, nadając mu nazwę Boletus versipellis. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1944 r. Walter Henry Snell, przenosząc go do rodzaju Leccinum[1].
Posiada około 50 synonimów nazwy naukowej[2].
Nazwę polską podali Barbara Gumińska i Władysław Wojewoda w 1983 r.[3]
Morfologia
edytujCeglastopomarańczowy lub pomarańczowożółty. Ma średnicę 5–15 cm, jest poduszeczkowato wypukły, zwykle kosmkowaty i szorstki; na jego brzegu widoczne są błoniaste resztki zwisającej skórki[4]
Rurki białawe z odcieniem szarości[4].
Ma długość 6–15 cm i grubość 1–3 cm[4]. Powierzchnia biała lub jasnoszara, pokryta drobnymi, czarnymi łuskami, które u starszych okazów brązowieją[5].
Miąższ po przekrojeniu zmienia się na różowo-szaro-fioletowy, a w dolnej części trzonu na zielono-niebieskawy. Ta zmiana koloru może także występować u koźlarza czerwonego[4].
Brązowawy. Zarodniki gładkie, eliptyczno-wrzecionowate, o rozmiarach 13–16 × 4–5 μm[6].
- Gatunki podobne
Bardzo podobny jest koźlarz czerwony (Leccinum aurantiacum). Najłatwiej rozróżnić go po łuskach na trzonie; koźlarz czerwony ma początkowo łuseczki białawe, później czerwonobrązowe, nigdy jednak nie są czarne. Ma też bardziej intensywny, jaskrawoczerwony kapelusz i rośnie tylko pod osiką. Podobne są także: koźlarz sosnowy (Leccinum vulpinum) i koźlarz świerkowy (Leccinum piceinum)[5]. Gatunki koźlarzy przez grzybiarzy często nie są rozróżniane, ale z użytkowego punktu widzenia nie ma to istotnego znaczenia, gdyż wszystkie są smacznymi grzybami jadalnymi[6].
Występowanie i siedlisko
edytujOpisano jego występowanie w Ameryce Północnej, Europie i Azji. W Europie jest szeroko rozprzestrzeniony. Na północy sięga po północne wybrzeża Półwyspu Skandynawskiego, występuje także na Islandii[7]. W Polsce jest pospolity[5]. Znajduje się na czerwonej liście gatunków zagrożonych w Niemczech i Holandii[3].
Występuje pod brzozami, miejscami licznie, w okresie od czerwca do października. Rośnie wyłącznie pod brzozą lub w bliskim sąsiedztwie tego drzewa[5].
Znaczenie
edytujNaziemny grzyb mykoryzowy[3]. Grzyb jadalny: bardzo smaczny, nadaje się zwłaszcza do marynowania, mniej do duszenia z powodu twardego trzonu[4].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Index Fungorum [online] [dostęp 2013-03-05] (ang.).
- ↑ Species Fungorum [online] [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b c Władysław Wojewoda, Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski, Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003, ISBN 83-89648-09-1.
- ↑ a b c d e E. Gerhardt, Grzyby: wielki ilustrowany przewodnik, Warszawa: Klub dla Ciebie - Bauer-Weltbild Media, 2006, ISBN 83-7404-513-2.
- ↑ a b c d Marek Snowarski, Grzyby, Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010, ISBN 978-83-7073-776-4.
- ↑ a b Barbara Gumińska, Władysław Wojewoda, Grzyby i ich oznaczanie, Warszawa: PWRiL, 1985, ISBN 83-09-00714-0.
- ↑ Discover Life Maps [online] [dostęp 2015-06-22].