Kościół św. Marcina i Matki Bożej Szkaplerznej w Zarszynie
Kościół świętego Marcina i Matki Bożej Szkaplerznej – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do dekanatu Jaćmierz archidiecezji przemyskiej.
 nr rej. A-185 z dnia 7.12.1989[1]
| |||||||||||||||||
| kościół parafialny | |||||||||||||||||
 Widok od frontu | |||||||||||||||||
| Państwo | |||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość |
Zarszyn | ||||||||||||||||
| Wyznanie | |||||||||||||||||
| Kościół | |||||||||||||||||
| Parafia | |||||||||||||||||
| Wezwanie | |||||||||||||||||
| Wspomnienie liturgiczne | |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
| |||||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Zarszyn  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie Polski  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie województwa podkarpackiego  | |||||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu sanockiego  | |||||||||||||||||
 49°34′53,1″N 22°00′49,1″E/49,581417 22,013639
| |||||||||||||||||
Budowa kościoła w stylu neogotyckim rozpoczęła się w 1867. Fundatorami świątyni byli Jan i Adela Wiktorowie. Proboszczem parafii był wówczas ksiądz Antoni Kirschner. W dniu 17 października 1875 budowla została poświęcona. Na frontonie świątyni Jan Wiktor umieścił napis o treści: „Z darów Twoich Panie niesiemy Ci ofiarę!”[2].
W czasie I wojny światowej 10 maja 1915 świątynia została uszkodzona przez pociski artyleryjskie (dach prawie całkowicie zniszczony, sklepienie w połowie, ściany częściowo[3]). Przed zakończeniem działań wojennych rozpoczęto prace remontowe kościoła. Podstawowe prace zostały zakończone przed rozpoczęciem II wojny światowej. Podczas działań frontowych w 1944, kościół został ponownie zniszczony[4]. Po zakończeniu okupacji hitlerowskiej przystąpiono do odbudowy zniszczonej świątyni. W 1951 została zakończona budowa wieży, na której został zamontowany zegar, natomiast w okrągłym oknie na chórze został wprawiony witraż Najświętszego Serca Jezusowego. W późniejszych latach zostały wyremontowane organy, Boży Grób i witraże. Witraże w oknach prezbiterium przedstawiają po stronie Lekcji Matkę Bożą Szkaplerzną, z kolei po stronie Ewangelii św. Marcina. Pozostałe witraże zostały wykonane tą samą techniką jak przed II wojną światową, z tym że zamiast św. Kazimierza została umieszczona św. Teresa. W 1954 pomalowano świątynię. Polichromia została wykonana przez artystów Stanisława Szmuca i Zdzisława Krygowskiego. W prezbiterium świątyni są umieszczone cztery obrazy w kształcie witraży; po stronie Lekcji Chrystus Król i Chrzest Pana Jezusa, natomiast po stronie Ewangelii Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny i Zmartwychwstanie Pana Jezusa.
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo podkarpackie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024 [dostęp 2017-10-07].
- ↑ Włodzimierz Kozłowski. S. p. Kazimierz Wiktor (przemówienie dra Włodzimierza Kozłowskiego w chwili złożenia do grobu zwłok ś. p. Kazimierza Wiktora, w Zarszynie 24 października 1903 b. r.). „Rolnik”. Nr 46, s. 468, 14 listopada 1903.
- ↑ Wykaz kościołów dyecezyi przemyskiej ob. łac. wskutek wojny całkowicie zniszczonych lub częściowo uszkodzonych. „Kronika Dyecezyi Przemyskiej”. 2, s. 50, luty 1917.
- ↑ Anna Tomczyk, Neogotycki kościół w Zarszynie przeszedł największy remont w swojej historii [online], rzeszow.tvp.pl, 3 marca 2021 [dostęp 2024-12-01] [zarchiwizowane z adresu 2024-12-01].