Kościół św. Jodoka w Sątopach

Kościół św. Jodoka w Sątopachrzymskokatolicki kościół parafialny zlokalizowany na wzniesieniu we wsi Sątopy w powiecie bartoszyckim (województwo warmińsko-mazurskie). Jest siedzibą parafii św. Jodoka. Stanowi typowy przykład wiejskiego, gotyckiego kościoła salowego z terenu państwa krzyżackiego[1].

Kościół św. Jodoka w Sątopach
kościół parafialny
Ilustracja
Widok ogólny
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Miejscowość

Sątopy

Adres

11-230 Sątopy

Wyznanie

katolickie

Kościół

rzymskokatolicki

Parafia

św. Jodoka w Sątopach

Wezwanie

Święty Jodok

Położenie na mapie gminy Bisztynek
Mapa konturowa gminy Bisztynek, na dole nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jodoka w Sątopach”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry nieco na prawo znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jodoka w Sątopach”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jodoka w Sątopach”
Położenie na mapie powiatu bartoszyckiego
Mapa konturowa powiatu bartoszyckiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Kościół św. Jodoka w Sątopach”
Ziemia54°03′41,2402″N 21°00′50,0378″E/54,061456 21,013899

Historia

edytuj

Pierwsza wzmianka o budowanej dopiero świątyni pochodzi z 1343. Budowę ukończono około roku 1380 lub 1400, kiedy to dokończono wieżę. Około 1500 wykonano szczyty wieży. Obiekt przeszedł remont w 1699. Powiększono wówczas ostrołukowe okna. W 1884 odnowiono zakrystię i kruchtę, a dwa lata później przywrócono oknom formy pierwotne[1].

 
Plan kościoła

Architektura

edytuj

Rozwiązanie części wschodniej kościoła nawiązuje do bazyliki w Dobrym Mieście, natomiast proporcje i wygląd bryły są zbieżne z kościołami farnymi w Kiwitach i Unikowie[1].

Murowany obiekt na podmurówce (wzmocniony szkarpami) z kamienia polnego zbudowano na planie prostokąta. Wieża przylega doń od zachodu. Dach korpusu nawowego oraz czterokondygnacyjnej wieży jest kryty dachówką, dwuspadowy. Od północy do przylega zakrystia, natomiast od południa kruchta. Szczyt wschodni zdobią sterczyny i blendy, które występują również w trzech niższych kondygnacjach wieży. Okna w elewacjach od południa i północy są ostrołukowe. Wieżę wieńczą dwa szczyty ze sterczynami. W jej przyziemiu znajduje się gotycki portal wejściowy[1].

Wnętrze

edytuj

Wnętrze jest kryte stropem. Dawniej w kościele stał gotycki, XV-wieczny poliptyk świętego Jodoka, który przeniesiono do Oddziału Muzeum Warmii i Mazur w Lidzbarku Warmińskim na tamtejszym zamku[1][2]. Z wyposażenia pozostały na miejscu:

Otoczenie

edytuj

Teren wokół świątyni ogrodzony jest murem i pełni rolę cmentarza[1]. Plebania pochodzi z XVIII wieku[2].

Tutejszym proboszczem był w latach 1382-1386 Henryk Vogelsang (późniejszy biskup warmiński)[1].

Galeria

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Maurycy Domino, Kościół parafialny pw. św. Jodoka, [w:] Zabytek.pl [online], 2014.
  2. a b Jan Bałdowski, Warmia, Mazury, Suwalszczyzna: przewodnik, Przewodniki po Regionach, Warszawa: "Sport i Turystyka" : "Muza", 1996, s. 163, ISBN 978-83-7079-590-0 [dostęp 2023-10-14].