Kościół św. Jakuba w Niechanowie

Kościół św. Jakuba
w Niechanowie
	nr rej. 974/A z dnia 06.03.1970 r.
	kościół parafialny
	; widok ogólny od strony prezbiterium
Państwo	Polska
Województwo	wielkopolskie
Miejscowość	Niechanowo
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
Parafia	św. Jakuba Apostoła w Niechanowie
Wezwanie	św. Jakuba Większego Apostoła
Wspomnienie liturgiczne	25 lipca
Historia
Data rozpoczęcia budowy	1772 r.
Data zakończenia budowy	1773 r.; 1908 r. (przebudowa)
Fundator	Stanisław Żółtowski (przebudowa)
Dane świątyni
Architekt	L. Lutsch (przebudowa)
Świątynia; • materiał bud.	; • drewno
Wieża kościelna; • liczba wież	; 1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; 3
Liczba naw	1
	Położenie na mapie gminy Niechanowo Kościół św. Jakuba; w Niechanowie
	Położenie na mapie Polski Kościół św. Jakuba; w Niechanowie
	Położenie na mapie województwa wielkopolskiego Kościół św. Jakuba; w Niechanowie
	Położenie na mapie powiatu gnieźnieńskiego Kościół św. Jakuba; w Niechanowie
	52°27′48″N 17°40′43″E/52,463333 17,678611
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Strona internetowa

Kościół św. Jakuba w Niechanowie – drewniana świątynia wybudowana w latach 1772-1773^[1], w centrum Niechanowa, w powiecie gnieźnieńskim, przy ulicy Różanej. Kościół wpisany do rejestru zabytków pod numerem 974/A decyzją z dnia 6 marca 1970 roku^[2].

Kościół wchodzi w skład Wielkopolskiego Szlaku św. Jakuba Apostoła^[1].

Historia

Pierwszy kościół wybudowany został w 1525 lub 1532 roku z fundacji Jana Tomickiego, odnawiany w 3 ćw. XVII wieku, w XVIII wieku opisywany jako zniszczony z uszkodzonym dachem^[3]. Prawdopodobnie około 1772 roku kościół został rozebrany^[3]. Obecny kościół został zbudowany na miejscu wcześniejszego. Pierwotnie był orientowany, jednonawowy z węższym prezbiterium od wschodu i wieżą od zachodu. Do kościoła od strony północnej przylegała zakrystia^[3]. W 1784 roku proboszcz Melchior Kiełkowicz ufundował ołtarz główny, konfesjonały i ławy. W 1811 roku naprawiano dach i wieżę. W 1888 roku Franciszek Żółtowski ufundował nowe okna. W roku 1908 kościół został mocno przebudowany według projektu architekta L. Lutscha, budowę sfinansował Stanisław Żółtowski. W trakcie przebudowy rozebrano wieżę i postawiono nową w miejscu zakrystii, przedłużono nawę o część murowaną z nową fasadą w stylu neobarokowym oraz postawiono nową, murowaną zakrystię^[3].

Architektura

Kościół wzniesiony w konstrukcji zdwojonej: ściany zrębowe otacza drewniany szkielet^[3] z zewnątrz oszalowany^[1]. Kościół jest jednonawowy (w części murowanej nawa jest szersza) z węższym prezbiterium. Do prezbiterium od strony północnej dostawiona jest wieża, od strony południowej - murowana zakrystia. Od strony południowej do nawy przylega niewielka kruchta^[1]^[3]. Nawa i prezbiterium przykryte są dachami dwuspadowymi, wieża namiotowym. Dachy kryte gontem^[1]^[3].

Wnętrze nakryte stropem, w części murowanej występuje sklepienie kolebkowe. W przyziemu wieży znajduje się kaplica otwarta do wnętrza szeroką arkadą, W części zachodniej - murowany chór muzyczny wsparty na dwóch filarach^[3].

Wystrój i wyposażenie

Do wyposażenia świątyni należą ołtarz główny w stylu późnobarokowym powstały w 3 ćw. XVIII wieku z obrazem św. Jakuba, rokokowe: dwa ołtarze boczne, ambona podtrzymywana przez klęczącego anioła, chrzcielnica, ławki i konfesjonał^[4]. W kaplicy kościoła znajduje się nagrobek Franciszka Żółtowskiego i jego żony Zofii z Zamoyskich, a pod emporą chóru – epitafium Stanisława Żółtowskiego i jego żony Marii z Sapiehów^[1].

Galeria

Kościół na grafice sprzed 1917
Widok od strony fasady
Elewacja boczna z widokiem na wieżę
Fragment fasady

Przypisy

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-18] (pol.).
↑ Narodowy InstytutN.I. Dziedzictwa Narodowy InstytutN.I., Rejestr zabytków województwa wielkopolskiego [online] [dostęp 2022-12-18] .
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Niechanowo, [w:] AleksanderA. Jankowski AleksanderA., Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009, s. 251-253, ISBN 978-83-7096-678-2, OCLC 319169288 [dostęp 2022-12-18] .
↑ Niechanowo - województwo wielkopolskie, powiat gnieźnieński. Kościoły drewniane w Polsce. [dostęp 2016-03-03]. (pol.).

Bibliografia

Niechanowo, [w:] AleksanderA. Jankowski AleksanderA., Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009, s. 251-253, ISBN 978-83-7096-678-2, OCLC 319169288 [dostęp 2022-12-18] .
Franciszek Jaśkowiak, Województwo poznańskie. Przewodnik, Wydawnictwo "Sport i Turystyka", Warszawa 1967.

[:1-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Kościół parafialny pw. św. Jakuba Apostoła - Zabytek.pl [online], zabytek.pl [dostęp 2022-12-18] (pol.).

[2] Narodowy InstytutN.I. Dziedzictwa Narodowy InstytutN.I., Rejestr zabytków województwa wielkopolskiego [online] [dostęp 2022-12-18] .

[:0-3] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h Niechanowo, [w:] AleksanderA. Jankowski AleksanderA., Kościoły drewniane o zdwojonej konstrukcji ścian w Wielkopolsce, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego, 2009, s. 251-253, ISBN 978-83-7096-678-2, OCLC 319169288 [dostęp 2022-12-18] .

[4] Niechanowo - województwo wielkopolskie, powiat gnieźnieński. Kościoły drewniane w Polsce. [dostęp 2016-03-03]. (pol.).

[1]

[2]

[3]

[4]