Klasztor w Słupie

Klasztor w Słupie
	klasztor
	; Zachowane pozostałości zachodniej wieży
Państwo	Niemcy
Miejscowość	Stolpe an der Peene (pol. Słup)
Wyznanie	katolickie
Kościół	rzymskokatolicki
pod wezwaniem Św. Jana	od
Historia
Data rozpoczęcia budowy	po 1135
Data zakończenia budowy	1153
Data poświęcenia	3 maja 1153 / 1190
Data zamknięcia	1534
Data zniszczenia; • przez	1637; wojska szwedzkie
Fundator	Racibor I
Dane świątyni
Styl	romański
Świątynia; • materiał bud.	; • kamień
Wieża kościelna; • liczba wież	; co najmniej 1
Ołtarz; • liczba ołtarzy	; co najmniej 1
Liczba naw	3
	Położenie na mapie Meklemburgii-Pomorza Przedniego Klasztor w Słupie
	Położenie na mapie Niemiec Klasztor w Słupie
	53°52′N 13°34′E/53,866667 13,566667

Klasztor w Słupie – najstarszy konwent klasztorny na Pomorzu Zachodnim. Ruiny zabudowań znajdują się w miejscowości Stolpe an der Peene koło Anklam, w powiecie Vorpommern-Greifswald, w Meklemburgii-Pomorzu Przednim.

Założenie

Według tradycji, miejsce, w którym utworzono klasztor było miejscem śmierci księcia zachodniopomorskiego Warcisława I, który miał zginąć w obronie świeżo wprowadzanego katolicyzmu. Miejsce wybrał osobiście brat zmarłego, książę Racibor I, chcąc wznieść kościół wotywny w intencji brata. Zabudowania powstały nad brzegiem Piany koło obecnej wsi Słup. Konsekracji dokonano 3 maja 1153 – osiemnaście lat po śmierci Warcisława I. Najprawdopodobniej ciało Warcisława I zostało też wtedy przeniesione do przyklasztornego kościoła pod wezwaniem św. Jana.

Historia

Zachowana część krypt

Rozwój dóbr klasztornych

Pierwszymi rezydentami klasztoru byli przybyli z klasztoru w Berge(inne języki) koło Magdeburga w Saksonii–Anhalcie benedyktyni, którzy otrzymali we władanie pobliską wieś Słup. Następnymi nadaniami były między innymi wsie Połczyn i Quilow (obecnie część Połczyna). W 1222 klasztor wzbogacił się o wieś Liepen otrzymaną z rąk księżnej Ingardy, wdowy po księciu dymińskim i krzyżowcu Kazimierzu II. Pod koniec XIII wieku benedyktyni w Słupie popadli jednak w problemy gospodarcze. Prawdopodobnie na skutek tego w 1304 zabudowania zostały przekazane cystersom z klasztoru w Schulpforte(inne języki) (obecnie część Naumburga), w Saksonii–Anhalcie.

Kalendarium

3 maja 1153: konsekracja kościoła i klasztoru, osiedlenie benedyktynów
1164: w klasztorze spotkali się król duński Waldemar I Wielki oraz książę Saksonii i Bawarii Henryk Lew
1180–1190: budowa przyklasztornej trójnawowej bazyliki
1222: w klasztorze zamieszkała księżna-wdowa Ingarda duńska
1304: klasztor stał się własnością cystersów
1305: mnisi ze Słupa założyli podległy im klasztor w Kärkna/Falkenau (obecnie w gminie Tartu w Estonii)
1319: kolejny klasztor cystersów słupeckich powstał we wsi Padise w obecnej Estonii
1534: książę wołogoski Filip I przyjął luteranizm, nastąpiła sekularyzacja klasztoru
1637: bitwa pomiędzy wojskami cesarskimi i szwedzkimi przy budynkach poklasztornych (zniszczenie zabudowań wskutek pożaru)

Do dziś zachował się fragment zabudowań wieży zachodniej wraz z częścią krypt z kościoła pod wezwaniem Św. Jana.

W Stolpe an der Peene znajduje się także czynny tzw. kościół wotywny Warcisława wybudowany pod koniec XIX wieku.

Bibliografia

Franke Lars, Erst Schwert, dann Kreuz : vor 850 Jahren wurde in Stolpe das erste Kloster Vorpommerns gegründet [w:] "Heimatkurier", nr 9, 2003;
Krauel Willy, Geschichte des Klosters Stolpe [w:] "Das Dorf Bartow in Vorpommern und sein historisches Umfeld", 2008;
Mohr Lutz, Mönche an der Peene : über die Entstehung des ersten Klosters in Pommern [w:] "Die Boje" nr 10, 2006.
Pridöhl Gerhard, Ein Zisterzienser kam wieder nach Stolpe : Abt aus Marienstatt besuchte zum 850. Geburtstag Kloster an der Peene [w:] "Die Pommersche Zeitung", nr 53, 2003;
Winands Klaus, Stolpe [w:] "Klosteranlagen in Mecklenburg und Vorpommern", 2005;
Wöller Werner, Vor- und Frühgeschichte, Mittelalter und frühe Neuzeit [w:] "Ortsgeschichtskommission Gützkow (Hrsg): Gützkower Heimatgeschichte" z. 2, 1990.