Kino Moskwa w Warszawie
Kino „Moskwa” – kino działające w latach 1950–1996 przy ulicy Puławskiej 19 w Warszawie. Było największym kinem w powojennej Warszawie.
 Kino Moskwa, widoczny jeden z posągów lwów | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
ul. Puławska 19 |
| Architekt | |
| Rozpoczęcie budowy |
1949 |
| Ukończenie budowy |
1950 |
| Zniszczono |
1996 |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
| 52°12′36,0000″N 21°01′18,8400″E/52,210000 21,021900 | |
Historia
edytujBudynek kina wzniesiono według projektu Kazimierza Marczewskiego i Stefana Putowskiego[1]. Był to wolnostojący budynek przy ul. Puławskiej 19, naprzeciw wylotu ul. Rakowieckiej[2]. Kino zostało oddane do użytku 22 lipca 1950, w Święto Odrodzenia Polski[3][4]. Posiadało nowocześnie urządzone wnętrza ze 1012 miejscami dla widzów[5] (według innego źródła – 1260 miejscami)[2]. We wrześniu 1951 przed budynkiem kina ustawiono dwa kamienne lwy dłuta Józefa Trenarowskiego[6].
Było największym kinem w powojennej Warszawie[7] oraz jednym z najnowocześniejszych i najelegantszych kin PRL. Początkowo miało nosić nazwę „Wieczór”, którą jednak zmieniono na „Moskwa”[8]. W latach siedemdziesiątych i osiemdziesiątych XX wieku w ramach Konfrontacji Filmowych, poza standardowym repertuarem, wyświetlano w nim filmy będące laureatami międzynarodowych festiwali filmowych.
W 1981 budynek kina został uwieczniony przez Chrisa Niedenthala na jednym z ikonicznych zdjęć (zob. zdjęcie Czas apokalipsy) z okresu stanu wojennego, przedstawiającym transporter opancerzony SKOT stojący na tle reklamy filmu Czas apokalipsy Francisa Forda Coppoli, znajdującej się na budynku kina. Fotografia została wykonana z klatki schodowej kamienicy przy Rakowieckiej.
Ostatni seans filmowy odbył się 30 kwietnia 1996 roku[9]. Wyświetlono film Dziwne dni[9]. Rozbiórkę kina rozpoczęto w tym samym roku, a na jego miejscu wzniesiono biurowiec Europlex, w którym mieściło się m.in. kino Silver Screen. Z dawnego gmachu zachowały się tylko rzeźby dwóch lwów autorstwa Józefa Trenarowskiego[10], wykonane oryginalnie z narzutu cementowego na szkielecie stalowym, z wierzchnią warstwą imitującą czerwony piaskowiec na bazie cementu. Zostały one umieszczone na chodniku przed biurowcem od strony ulicy Puławskiej.
W kulturze
edytujHistorię kina i wspomnienia jego pracowników oraz rozbiórkę budynku dokumentuje film Moja Moskwa Piotra Morawskiego z 1996[11]. Śpiewa o nim także Pablopavo w piosence Oddajcie kino Moskwa oraz zespół Koniec Świata w swoim utworze „Kino Mockba”. Kino występuje też w jednym z epizodów serialu „Wojna domowa” w reżyserii Jerzego Gruzy.
Kino Moskwa pojawia się także w komedii Ile waży koń trojański? w reżyserii Juliusza Machulskiego. Kino Moskwa widać w tle, kiedy Zosia macha do Kuby Radeckiego (Radecki odmachuje, jednak nie Zosi, a swojej własnej żonie). Tłem tej sceny jest właśnie kino Moskwa oraz wielki napis reklamujący premierę ówczesnego hitu kinowego Kingsajz.
Przypisy
edytuj- ↑ Jan Zachwatowicz (red.): Budownictwo i architektura w Polsce 1945–1966. Warszawa: Wydawnictwo Interpress, 1968, s. 36–37 (podpis zdjęcie 75).
- ↑ a b Warszawa.Przewodnik. Warszawa: Wydawnictwo „Sport i Turystyka”, 1966, s. 202.
- ↑ „Moskwa”. Nowe kino warszawskie. „Stolica”. 32, s. 6, 1950.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 58, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
- ↑ Encyklopedia Warszawy. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1975, s. 268.
- ↑ Kronika wydarzeń w Warszawie 1945−1958. „Warszawskie Kalendarz Ilustrowany 1959”, s. 63, 1958. Wydawnictwo Tygodnika Ilustrowanego „Stolica”.
- ↑ Marta Leśniewska: Architektura w Warszawie 1945-1965. Warszawa: Arkada Pracownia Historii Sztuki, 2003, s. 196. ISBN 83-908950-6-4.
- ↑ Moja Moskwa Kłopoty z nazwą kina
- ↑ a b Ostatni seans w kinie Moskwa [online], e-kartka z Warszawy [dostęp 2020-12-20] (pol.).
- ↑ Tomasz Urzykowski: 25 lat temu zamknięto kino Moskwa. Było największe w powojennej Warszawie. warszawa.wyborcza.pl, 2021-04-30. [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Moja Moskwa w bazie filmpolski.pl.
Linki zewnętrzne
edytuj- Kino „Moskwa” otwarte – Polska Kronika Filmowa 31/50, Repozytorium Cyfrowe Filmoteki Narodowej