Kefar Rosz ha-Nikra
Kefar Rosz ha-Nikra (hebr. ראש הנקרה) – kibuc położony w Samorządzie Regionu Matte Aszer, w Dystrykcie Północnym, w Izraelu. Członek Ruchu Kibuców (Ha-Tenu’a ha-Kibbucit).
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Dystrykt | |
| Poddystrykt | |
| Samorząd Regionu | |
| Wysokość |
41 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Nr kierunkowy |
+972 4 |
| Kod pocztowy |
22825 |
Położenie na mapie Izraela  | |
Położenie na mapie Dystryktu Północnego  | |
 33°05′10″N 35°06′59″E/33,086111 35,116389
| |
| Strona internetowa | |
Położenie
edytujKibuc Kefar Rosz ha-Nikra jest położony na wysokości 41 metrów n.p.m. w północnej części równiny przybrzeżnej Izraela. Leży na południowych zboczach grzbietu górskiego Reches ha-Sulam (361 m n.p.m.), którym przebiega granica z Libanem. W odległości 0,5 km na zachód znajduje się wybrzeże Morza Śródziemnego. W miejscu, gdzie grzbiet górski Reches ha-Sulam styka się z Morzem Śródziemnym, są położone klify Rosz ha-Nikra. W odległości 0,5 km na północ od kibucu przebiega granica Libanu, a 1 km na południowym wschodzie wznoszą się wzgórza Zachodniej Galilei. Okoliczny teren opada w kierunku południowym. Na południe od kibucu przepływa strumień Chanita, który wpada do strumienia Becet. Grzbiet górski Reches ha-Sulam jest zalesiony. W otoczeniu kibucu Kefar Rosz ha-Nikra znajdują się miejscowość Szelomi, kibuc Chanita, oraz moszawy Becet i Liman. Na północny zachód od kibucu znajduje się nieczynne przejście graniczne Rosz ha-Nikra z izraelską bazą wojskową Rosz ha-Nikra, na północnym wschodzie jest izraelska baza wojskowa Dvoranit Sigint, oraz posterunek obserwacyjny UNIFIL. Po stronie libańskiej jest położone miasto An-Nakura i wieś Alma asz-Szab.
Podział administracyjny
edytujKefar Rosz ha-Nikra jest położony w Samorządzie Regionu Matte Aszer, w Poddystrykcie Akka, w Dystrykcie Północnym.
Demografia
edytujStałymi mieszkańcami kibucu są wyłącznie Żydzi. Tutejsza populacja jest świecka[1][2]:
Źródło danych: Central Bureau of Statistics.
Historia
edytujPierwotnie ziemie te należały do położonej bardziej na wschodzie arabskiej wioski Al-Bassa[3][4]. Na początku XX wieku okoliczne grunty zaczęły wykupywać żydowskie organizacje syjonistyczne. W wyniku I wojny światowej nastąpiły duże zmiany terytorialne na Bliskim Wschodzie. Francusko-brytyjska umowa graniczna z 1920 roku nieprecyzyjnie określiła przebieg granicy między Brytyjskim Mandatem Palestyny i Francuskim Mandatem Syrii (w skład którego wchodził także dzisiejszy Liban). Okazało się, że granica przebiegała na północ od wsi al-Bassa. Sama wieś znajdowała się w Mandacie Palestyny, jednak znaczna część jej pól uprawnych znalazła się w Mandacie Syrii. W rezultacie mieszkańcy al-Bassa zostali odcięci od swoich pól uprawnych[5]. Władze francuskie rozwiązały ten problem, przyznając w 1921 roku mieszkańcom al-Bassa obywatelstwo Mandatu Syrii. Równolegle pracowała mieszana komisja francusko-brytyjska, która do lutego 1922 roku ustaliła szczegółowy przebieg granicy. W 1923 roku oficjalnie potwierdzono, że al-Bassa znajduje się w Brytyjskim Mandacie Palestyny (zmieniono również przebieg granicy przy wiosce). W 1926 roku zmieniono obywatelstwo mieszkańców wsi na palestyńskie[6]. Przy nadmorskich klifach Rosz ha-Nikra podczas II wojny światowej wybudowano most i tunel kolejowy. Przebiegająca tędy linia kolejowa miała umożliwić transport wojsk z Hajfy do Bejrutu w Libanie. Przyjęta 29 listopada 1947 roku Rezolucja Zgromadzenia Ogólnego ONZ nr 181 przyznała te tereny państwu arabskiemu[7]. Podczas wojny domowej w Mandacie Palestyny na początku 1948 roku w okolicy tej stacjonowały siły Arabskiej Armii Wyzwoleńczej. W dniu 14 maja 1948 roku członkowie żydowskiej organizacji paramilitarnej Hagana wysadzili tutejszy tunel kolejowy. Uczyniono to, aby uniemożliwić wojskom libańskim wkroczenie do Palestyny i zaangażowanie się w wojnę domową. Po zakończeniu I wojny izraelsko-arabskiej podjęto decyzję o utworzeniu w tym miejscu żydowskiej osady rolniczej.
Grupa założycielska kibucu zawiązała się w pobliskim kibucu Chanita. W jej skład weszli zdemobilizowani żołnierze kompanii szturmowych Palmach, do których dołączyli młodzi imigranci z Europy. Współczesny kibuc został założony w dniu 6 stycznia 1949 roku, a 1 października 1950 roku przeniósł się w swoją obecną lokalizację. Z powodu bliskości granicy Libanu, kibuc początkowo był osadą wchodzącą w program Nachal, w którym mieszkańcy kibucu wykonując prace rolnicze pełnili jednocześnie obowiązki służby wojskowej[8]. W miejscu tym prowadzono negocjacje i w dniu 23 marca 1949 roku podpisano porozumienie o zawieszeniu broni izraelsko-libańskim[9]. W dniu 6 grudnia 1974 roku kibuc został zaatakowany przez palestyńskich terrorystów, którzy przeniknęli granicę z Libanu. Zranili oni dwóch mieszkańców kibucu i zostali wyrzuceni przez przybyłych żołnierzy[10]. W kolejnych latach dochodziło do licznych przygranicznych incydentów ostrzału i prób infiltracji przez granicę. Doprowadziło to do wybuchu w 1982 roku wojny libańskiej. Izraelskie wojska między innymi tędy wkraczały do Libanu. Gdy w 1985 roku Izraelczycy wycofali się z Libanu, pozostawili w jego południowej części utworzoną „strefę bezpieczeństwa” za którą odpowiadała Armia Południowego Libanu. Na północny zachód od kibucu, po stronie libańskiej znajdowała się wówczas baza wojskowa Sił Obronnych Izraela. Podczas likwidacji „strefy bezpieczeństwa” w dniu 23 maja 2000 roku baza została opuszczona i przekazana w ręce Libańczyków. Tereny przygraniczne po stronie Libanu przejęła wtedy organizacja terrorystyczna Hezbollah, która wielokrotnie ostrzeliwała terytorium Izraela. Po II wojnie libańskiej w 2006 roku odpowiedzialność za libańską część granicy przejęły międzynarodowe siły UNIFIL, które utworzyły swoją główną bazę w pobliskim libańskim mieście An-Nakura. Na początku XXI wieku kibuc przeszedł proces częściowej prywatyzacji. W 2009 roku w jego wschodniej części wybudowano nowe osiedle mieszkaniowe, które umożliwiło wzrost populacji i pobudziło dalszy rozwój osady[11][12].
Edukacja
edytujKibuc utrzymuje dwa przedszkola. Starsze dzieci są dowożone do szkół w kibucu Geszer ha-Ziw[13].
Kultura i sport
edytujW kibucu jest ośrodek kultury z biblioteką. Z obiektów sportowych jest basen pływacki, boisko do piłki nożnej oraz sala sportowa z siłownią.
Turystyka
edytujNajwiększą tutejszą atrakcją turystyczną jest Park Narodowy Rosz ha-Nikra[14], a bardziej na południu jest położony Park Narodowy Achziw[15]. Przy kibucu jest położona wieś wypoczynkowa Rosz ha-Nikra, w której można wynająć domki noclegowe i skorzystać z tutejszych plaż. Istnieje tutaj możliwość uprawiania różnych sportów wodnych.
Infrastruktura
edytujW kibucu znajduje się przychodnia zdrowia z gabinetem stomatologicznym, pralnia, sklep wielobranżowy i warsztat mechaniczny.
Gospodarka
edytujGospodarka kibucu opiera się na rolnictwie i sadownictwie. Uprawia się banany i awokado. W mniejszym stopniu uprawia się warzywa, głównie w szklarniach. Tutejszy zakład badawczy biotechnologii Rahan koncentruje się na rozwoju technologii upraw glonów morskich i ich wykorzystaniu jako pasze dla drobiu. Ferma drobiu koncentruje się głównie na hodowli indyków. Coraz większą rolę w lokalnej gospodarce odgrywa obsługa ruchu turystycznego. Pomimo to, część mieszkańców kibucu dojeżdża do pracy w pobliskich strefach przemysłowych.
Transport
edytujZ kibucu wyjeżdża się na południe na drogę nr 4, którą jadąc na północny zachód dojeżdża się do Parku Narodowego Rosz ha-Nikra i nieczynnego przejścia granicznego Rosz ha-Nikra, lub jadąc na południe do skrzyżowania z drogą nr 899 (prowadzi na wschód do moszawu Becet i miejscowości Szlomi) i dalej do moszawu Liman.
Osoby związane z kibucem
edytuj- Sacha Baron Cohen – brytyjski komik narodowości żydowskiej.
- Dekel Keinan – izraelski piłkarz.
Przypisy
edytuj- ↑ Dane statystyczne z lat 1948-1995. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (hebr.).
- ↑ Dane statystyczne z lat 2001-2009. [w:] Israel Central Bureau of Statistics [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (hebr.).
- ↑ Walid Chalidi: All That Remains. Washington D.C.: Institute for Palestine Studies, 1992, s. 6. ISBN 0-88728-224-5.
- ↑ Welcome To al-Bassa. [w:] Palestine Remembered [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
- ↑ Gideon Biger: The Boundaries of Modern Palestine, 1840-1947. London and New York: Routledge/Curzon, 2004, s. 137. ISBN 0-7146-5654-2.
- ↑ Asher Kaufman: Between Palestine and Lebanon: Seven Shi'i villages as a case study of boundaries, identities and conflict. The Middle East Journal, 2006, s. 685–706.
- ↑ Oficjalna mapa podziału Palestyny opracowana przez UNSCOP. [w:] United Nations [on-line]. 1948. [dostęp 2013-04-22]. (ang.).
- ↑ Martin Gilbert: Atlas of the Arab-Israeli Conflict. New York: Oxford University Press, 1993, s. 57. ISBN 0-19-521062-X.
- ↑ Marek Čejka: Dějiny moderního Izraele. Praha: Grada Publishing, 2011, s. 55. ISBN 978-80-247-2910-7.
- ↑ Martin Gilbert: Atlas of the Arab-Israeli Conflict. New York: Oxford University Press, 1993, s. 99. ISBN 0-19-521062-X.
- ↑ Kefar Rosz ha-Nikra. [w:] Bet Alon [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (hebr.).
- ↑ Kefar Rosz ha-Nikra. [w:] Rom Galil [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (hebr.).
- ↑ Kefar Rosz ha-Nikra. [w:] Galil Net [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-05)]. (hebr.).
- ↑ The Visitors Site at Rosz ha-Nikra. [w:] Rosz ha-Nikra Observatory [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-06-05)]. (ang.).
- ↑ Park Narodowy Achziw. [w:] Zarząd Ochrony Przyrody i Parków Narodowych [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (hebr.).
Linki zewnętrzne
edytuj- Zdjęcie satelitarne kibucu Kefar Rosz ha-Nikra. [w:] Google Maps [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (ang.).
- Mapa kibucu Kefar Rosz ha-Nikra. [w:] Amudanan [on-line]. [dostęp 2013-05-13]. (hebr.).