Kazimierz Graff (astronom)
Kazimierz Romuald Graff (ur. 7 lutego 1878 w Próchnowie, zm. 15 lutego 1950 w Wiedniu) – polski astronom, organizator i dyrektor Obserwatorium Astronomicznego w Poznaniu i obserwatorium w Wiedniu.
| |
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk fizycznych | |
| Specjalność: astronomia | |
| Alma Mater | |
| Doktorat |
1901 |
| Profesura |
1920 |
| Nauczyciel akademicki | |
| Uczelnia |
Uniwersytet w Berlinie |
Życiorys
edytujUrodzony w Wielkopolsce. Syn ziemianina, dzierżawcy próchnowskiego majątku Stanisława Graffa i Walentyny Rother. Uczęszczał do poznańskiego gimnazjum św. Marii Magdaleny, należał do Towarzystwa Tomasza Zana[1]. Absolwent Uniwersytetu w Berlinie, w 1901 uzyskał na tej uczelni stopień doktora. Graff był astronomem obserwatorium URANIA w Berlinie i obserwatorium w Bergedorf pod Hamburgiem. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości, w 1918 Komisja Uniwersytecka ds. utworzenia Uniwersytetu Poznańskiego zaproponowała mu objęcie Katedry Meteorologii oraz utworzenie obserwatorium. W marcu 1920 został mianowany profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Poznańskiego. W 1921 zrezygnował z pełnionych funkcji, obejmując bardziej intratną posadę w obserwatorium w Hamburgu[2]. W 1928 został dyrektorem podupadającego obserwatorium w Wiedniu i przyczynił się do podniesienia jego renomy. Pracując w Wiedniu, niejednokrotnie wyjeżdżał na międzynarodowe ekspedycje, m.in. na Majorkę czy do Dalmacji. Pracując poza granicami kraju, utrzymywał stały kontakt z naukowcami z Polski. Po zajęciu Austrii przez Niemców w 1938 roku został usunięty ze stanowiska dyrektora obserwatorium, powrócił na to miejsce po zakończeniu II wojny światowej w 1945, w październiku 1948 przeszedł na emeryturę. Został pochowany na cmentarzu Neustift am Walde (oddział C, rząd 10, nr 3), niedaleko Obserwatorium Wiedeńskiego.
Zajmował się m.in. obserwacją planet i gwiazd, konstrukcją przyrządów astronomicznych, opracowywaniem atlasu nieba, kreślarstwem powierzchni planet, badaniem barw gwiazd. Kazimierz Graff wprowadził do astronomii nowego typu fotometry służące do pomiaru jasności gwiazd, które znalazły zastosowanie zarówno w Polsce, jak i innych krajach na świecie. Wydał kilka publikacji naukowych, m.in. jeden z najwybitniejszych na ówczesne czasy podręczników astrofizyki w języku niemieckim (Grundriss der Astrophysik), oraz książki o metodach wyznaczania czasu i współrzędnych geograficznych przyrządami przenośnymi.
Miał swój wkład do monumentalnego dzieła Handbuch der Astrophysik, w którym umieścił własny rozdział o właściwościach fizycznych planet.
W uznaniu jego zasług jego nazwiskiem nazwano kratery na Księżycu[3] i Marsie[4]. Imieniem jego żony nazwano planetoidę (933) Susi[5].
Przypisy
edytuj- ↑ Sławni Pałuczanie.. dzienniknowy.pl. [dostęp 2014-02-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-02-21)].
- ↑ Andrzej Woszczyk: Sylwetki Astronomów Polskich XX w.. Toruń: 2007.
- ↑ Graff on Moon. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS, NASA. [dostęp 2016-03-21]. (ang.).
- ↑ Graff on Mars. [w:] Gazetteer of Planetary Nomenclature [on-line]. IAU, USGS, NASA. [dostęp 2016-03-21]. (ang.).
- ↑ Lutz D. Schmadel: Dictionary of Minor Planet Names. Springer, 2003, s. 83. ISBN 3-540-00238-3.
Bibliografia
edytuj- Eugeniusz Rybka, Wkład astronomów polskich do nauki światowej, Warszawa 1953
Linki zewnętrzne
edytuj- Przemysław Rybka. Kazimierz Romuald Graff (1878–1950). „Urania”. 11, 1978.