Katastrofa lotnicza w Irkucku (1997)
Katastrofa lotnicza w Irkucku – 6 grudnia 1997 roku samolot Antonow An-124-100 Rusłan lecący z Irkucka do bazy Cam Ranh w Wietnamie z planowanym międzylądowaniem we Władywostoku, rozbił się zaraz po starcie z Irkucka[1][2]. Wynajmowany przez Ukrainian Cargo Airways samolot przewoził dwa myśliwce Suchoj Su-27 o łącznej masie 40 ton przeznaczone dla Ludowych Sił Powietrznych Wietnamu[1]. Jest to największa katastrofa z udziałem samolotu Antonow An-124 Rusłan.
 Miejsce katastrofy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Obwód | |
| Miejsce | |
| Data |
6 grudnia 1997 |
| Godzina |
14:42 czasu lokalnego |
| Rodzaj |
zderzenie z budynkiem |
| Przyczyna |
awaria silnika |
| Ofiary śmiertelne |
72 osoby |
| Statek powietrzny | |
| Typ | |
| Użytkownik | |
| Numer |
RA-82005 |
| Start | |
| Cel lotu | |
| Liczba pasażerów |
15 osób |
| Liczba załogi |
8 osób |
Położenie na mapie Irkucka  | |
Położenie na mapie Rosji  | |
Położenie na mapie obwodu irkuckiego  | |
 52°21′02″N 104°12′48″E/52,350556 104,213333
| |
Samolot
edytuj
Samolot Antonow An-124-100 został wpisany na stan Aerofłotu z rejestracją CCCP-82005 w 1985 roku, jego pierwszy lot odbył się 30 października 1985 roku. W dniu 14 lutego 1988 roku został przekazany do Sił Powietrznych ZSRR, gdzie ostatecznie trafił do 556. Pułku Lotnictwa Transportowego z dyslokacją w Seszczy, z numerem operacyjnym 08[3]. Po upadku ZSRR rejestrację zmieniono na RA-82005[4]. Napęd stanowiły 4 silniki turbowentylatorowe Progress D-18T[5]. Na dzień wypadku samolot miał wylatane 576 cykli i ponad 1034 godzin w Rosyjskich Siłach Powietrznych[6].
Przebieg katastrofy
edytuj6 grudnia 1997 roku maszyna o rejestracji RA-82005 kołowała na pas startowy w pobliżu zakładów lotniczych Irkut. Załogę stanowiło 8 członków Sił Powietrznych Rosji pod dowództwem Władimira Fiedorowa; drugim pilotem był Michaił Bruczanow. Oprócz tego samolot przewoził 15 pasażerów, głównie przedstawicieli irkuckiego kombinatu lotniczego oraz dwa samoloty Su-27UB o łącznej masie 40 ton. W tym dniu w Irkucku temperatura wynosiła poniżej -20 stopni Celsjusza[5].
O godzinie 14:42 An-124 wystartował z pasa 14 w kierunku miasta. Zaraz po oderwaniu się samolotu od ziemi silnik nr 3 zgasł na wysokości około 5 m. Antonow w dalszym ciągu wzbijał się pod dużym kątem natarcia i silniki nr 1 i 2 także uległy pompażowi[1]. 8 sekund po starcie na wysokości 66 metrów, po utracie trzech silników, maszyna zaczęła spadać. Chociaż piloci próbowali utrzymać kontrolę nad maszyną za pomocą działającego silnika, samolot przechylony w prawo uderzył prawym skrzydłem w bloki na ulicy Mira, 1600 m od końca pasa startowego i runął na ziemię. W katastrofie zniszczony został blok mieszkalny nr 45 przy ulicy Grażdanskiej. Ogon znacząco uszkodził blok numer 120 przy ulicy Mira i sąsiedni dom dziecka.
Bilans ofiar wyniósł 72 osoby, w tym czternaścioro dzieci. Zginęły wszystkie osoby przebywające na pokładzie samolotu. Siedemdziesiąt rodzin straciło dach nad głową. Na miejscu jednego ze zburzonych budynków zbudowano cerkiew Narodzenia Pańskiego[2].
Badanie przyczyn katastrofy
edytujPowołano specjalną komisję w celu zbadania przyczyn katastrofy.
Obydwa rejestratory lotu, w tym rejestrator rozmów załogi, znajdowały się w centrum ognia i były zbyt uszkodzone, aby dostarczyć istotne dane. Jako przyczynę awarii trzech silników naraz oficjalnie uznano nadmierne przeciążenie samolotu[2].
W rozmowie z gazetą Moskowskij Komsomolec, pilot-oblatywacz Aleksander Akimenkow powiedział, że przyczyną wypadku RA-82005 w Irkucku mogło być użycie przez jednego z pasażerów chińskiego radiotelefonu, który miał wpływ na pracę elektroniki[7].
Mjr gen. Borys Tumanow, były szef służby bezpieczeństwa lotniczego w Rosji (1993-2002) i członek komisji śledczej ds. wypadków lotniczych z udziałem samolotów wojskowych, powiedział gazecie Moskowskij Komsomolec, że przyczyną wypadku była awaria trzech silników w wyniku przeciągnięcia[8].
W 2009 roku Fedor Murawczenko, Generalny Projektant Biura Projektowania Iwczenko-Progress (twórcy silników lotniczych dla An-124), podał własną wersję przyczyn katastrofy. Na podstawie danych tego przedsiębiorstwa badawczego oraz własnych obliczeń teoretycznych stwierdził, że przekraczająca normy zawartość wody w paliwie lotniczym spowodowała powstanie lodu i zatkanie filtrów paliwa, powodując zgaszenie silników[9].
Tuż po katastrofie pojawiły się spekulacje, że przyczyną mógł być błąd obsługi naziemnej. W dniu startu w Irkucku panowała temperatura poniżej –20 °C. RA-82005 poprzedniego dnia przyleciał z Wietnamu i w zbiornikach mogły się nadal znajdować duże zapasy paliwa. W takiej sytuacji należało wypompować nieprzystosowane do niskich temperatur paliwo lotnicze zatankowane w Wietnamie przed zatankowaniem samolotu w Irkucku. Niewykonanie tych czynności mogło zaważyć o losie samolotu[5].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Opis wypadku. aviation-safety.net. [dostęp 2017-11-10].
- ↑ a b c Katastrofa An-124 w Irkucku. Ria Nowosti. [dostęp 2017-11-10]. (ros.).
- ↑ Wpis w bazie russianplanes.net. russianplanes.net. [dostęp 2018-05-13]. (ros.).
- ↑ RA-82005 Russian Federation Air Force. planespotters.net. [dostęp 2018-05-13]. (ang.).
- ↑ a b c Alexander Velovich: Artykuł w magazynie Flight International. FlightGlobal, 1997-12-17. [dostęp 2018-05-13]. (ang.).
- ↑ Strona w bazie airdisaster.ru. Airdisaster.ru. [dostęp 2018-05-13]. (ros.).
- ↑ Artykuł w gazecie „Moskowskij Komsomolec”. Mk.ru. [dostęp 2018-05-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-01-18)]. (ros.).
- ↑ Artykuł w gazecie „Moskowskij Komsomolec”. Mk.ru. [dostęp 2018-05-13]. (ros.).
- ↑ Artykuł w „Niezawisimaja Gazieta” (1, 2, 3, 4).
Bibliografia
edytuj- Edgar A. Haine: Disaster in the Air. Associated University Presses, 2000, s. 43. [dostęp 2018-05-13].