Katastrofa lotnicza pod Suścem
Katastrofa lotnicza pod Suścem (określana też jako katastrofa pod Tomaszowem Lubelskim, pod Rawą Ruską lub pod Lwowem) – katastrofa 10-miejscowego samolotu pasażerskiego PLL LOT Lockheed Electra, która wydarzyła się 28 grudnia 1936 roku około godziny 10:45, w pobliżu wsi Susiec oraz Łuszczacz w powiecie tomaszowskim. Samolot należał do partii czterech egzemplarzy zakupionych przez LOT na początku 1936 roku[1]. Pilotowany był przez Mieczysława Jonikasa, leciał ze Lwowa do Warszawy.
.jpg) Samolot Lockheed L-10 Electra | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejsce | |
| Data | |
| Godzina |
10.45 |
| Rodzaj |
Zderzenie samolotu z ziemią |
| Przyczyna |
Oblodzenie urządzeń sterowniczych w czasie burzy śnieżnej |
| Ofiary śmiertelne |
3 osoby |
| Ranni |
3 osoby |
| Statek powietrzny | |
| Typ | |
| Użytkownik | |
| Numer |
SP-AYD |
| Start | |
| Cel lotu | |
| Liczba pasażerów |
10 osób |
| Liczba załogi |
2 osoby |
Położenie na mapie Polski w latach 1924–1939  | |
Położenie na mapie województwa lubelskiego  | |
Położenie na mapie powiatu tomaszowskiego  | |
Położenie na mapie gminy Susiec  | |
 50°24′49″N 23°12′28″E/50,413611 23,207778
| |
Samolot wystartował w rejsie ze Lwowa do Warszawy[2] z półtoragodzinnym opóźnieniem z powodu złych warunków atmosferycznych. Na trasie pomiędzy Rawą Ruską a Suścem wpadł w burzę śnieżną i w obszar oblodzenia. Stosowana w tym czasie przeciwoblodzeniowa pasta „Killfrost” okazywała się mało skuteczna przy silniejszych oblodzeniach[3]. O 10:29 radiotelegrafista nadał depeszę radiową o zamarzaniu sterów. Pilot zdecydował się na próbę lądowania awaryjnego. Samolot utracił stateczność i na wysokości ok. 10 m obrócił się na lewe skrzydło, uderzył w ziemię w pozycji odwróconej (na plecach) i rozpadł się na dwie części. W wyniku uderzenia zapaliło się paliwo. Okoliczności katastrofy badała specjalna komisja państwowa.
W wyniku katastrofy śmierć na miejscu poniosło dwóch pasażerów: Józef Zimmerman, 36-letni właściciel firmy «Autopomoc» ze Lwowa oraz Zygmunt Łoś, 49-letni doktor praw, ziemianin, dyrektor Centrali Obrotu Nasionami Oleistymi w Warszawie, mąż Zofii z Rostworowskich, ojciec późniejszego matematyka Jerzego Łosia[4]. 4 osoby zostały ranne, w tym radiomechanik Józef Fronc, który zmarł następnego dnia w szpitalu w Tomaszowie Lubelskim w wyniku poparzeń. Ocaleni zostali ranni: pilot Mieczysław Jonikas, inż. Stefan Krzyczkowski, dyrektor techniczny PLL LOT i Stefan Ryniewicz konsul RP w Rydze[5][6]. Wśród ocalonych, którzy nie doznali uszczerbku znajdował się też dr Tadeusz Piszczkowski, świeżo mianowany konsul RP w Tel-Avivie, późniejszy wykładowca Uniwersytetu Polskiego w Londynie[7], autor książek historycznych[8], współpracownik Radia Wolna Europa.
Katastrofa pod Suścem była jedną z trzech katastrof samolotu Lockheed L-10 Electra w barwach PLL LOT[a]. Niedługo przedtem, 1 grudnia 1936, pod Malakasą w pobliżu Aten miała miejsce katastrofa samolotu pilotowanego przez Józefa Bargiela[1][9]. Następna katastrofa zdarzyła się 11 listopada 1937 pod Piasecznem w okolicach Warszawy. Zginęły w niej 4 osoby.
Uwagi
edytuj- ↑ Była jeszcze czwarta katastrofa „Electry” w barwach LOT – w Rumunii, w lipcu 1938 (14 ofiar), ale wziął w niej udział nie Lockheed L-10 Electra, tylko unowocześniony i większy Lockheed L-14 Super Electra; kolejny Super Electra LOT-u spłonął nieco później na lotnisku w Bukareszcie.
Przypisy
edytuj- ↑ a b Lockheed L-10 „Electra”, 1934. [dostęp 2013-06-07].
- ↑ Katastrofa lotnicza na linii Lwów–Warszawa. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 297 z 29 grudnia 1936.
- ↑ Aleksander Onoszko, Mimo wszystko latać, Altair, 1993.
- ↑ Jerzy Maria hr. Łoś z Grodkowa i Januszowic h. Dąbrowa. M.J. Minakowski, Genealogia potomków Sejmu Wielkiego. [dostęp 2013-06-11].
- ↑ Poselstwo RP w Rydze. Polonika.lv. [dostęp 2013-06-19]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-06-24)].
- ↑ Echa katastrofy samolotowej pod Lwowem. Kto został ranny, a kto zabity. „Orędownik”. 66 (304), s. 1, 1936-12-31. (pol.).
- ↑ Archiwum Korporacyjne - Archiwum i Muzeum Polskich Korporacji Akademickich. [dostęp 2013-06-06].
- ↑ Piszczkowski, Tadeusz. Virtual International Authority File. [dostęp 2013-06-06].
- ↑ Beata Żółkiewicz: Polskie ślady w ziemi greckiej. Kurier Ateński nr 699 (1083), 2009-10-29 – 2009-11-04. [dostęp 2014-12-28].
Bibliografia
edytuj- Robert Horbaczewski: Katastrofa pod Suścem. Kronika Tygodnia, 2012-12-20. [dostęp 2014-06-30].
- Szczegóły katastrofy samolotowej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 298 z 30 grudnia 1936.
- Komunikat komisji śledczej w sprawie przyczyn katastrofy samolotowej. „Gazeta Lwowska”, s. 1, nr 299 z 31 grudnia 1936.
- Jeszcze szczegóły o wypadku samolotowym. „Gazeta Lwowska”, s. 3, nr 300 z 1 stycznia 1937.