Karsin
Karsin (dodatkowa nazwa w j. kaszub. Kôrsëno) – wieś kaszubska w Polsce, położona w województwie pomorskim, w powiecie kościerskim, w gminie Karsin, na południowych obrzeżach Wdzydzkiego Parku Krajobrazowego, na ziemi zaborskiej. Miejscowość jest siedzibą władz gminy Karsin.
| wieś | |
 Plac św. Jana | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2023) |
2147[2] |
| Strefa numeracyjna |
58 |
| Kod pocztowy |
83-440[3] |
| Tablice rejestracyjne |
GKS |
| SIMC |
0162553 |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa pomorskiego  | |
Położenie na mapie powiatu kościerskiego  | |
Położenie na mapie gminy Karsin  | |
 53°54′07″N 17°55′56″E/53,901944 17,932222[1]
| |
| Strona internetowa | |
W latach 1954–1972 wieś należała i była siedzibą władz gromady Karsin. W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.
Nazwy źródłowe miejscowości
edytujkaszb. Karszëno, Kôrsyn, Karszin, niem. Karschin, dawniej Karszin, Karsino, Karsin[4][5]
Położenie
edytujKarsin leży:
- 13 km od Czerska.
- 38 km od Kościerzyny,
- ok. 100 km od Gdańska,
- ok. 105 km od Bydgoszczy.
Przez Karsin biegnie linia kolejowa Laskowice Pomorskie-Bąk.
Części wsi
edytuj| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0162576 | Dębowiec | osada |
| 0162560 | Karsin-Wybudowanie | część wsi |
| 0162599 | Mniszek | osada |
Karsin dzisiejszy
edytuj_-_010.JPG)
Ulica Długa, która ma 5680 m, jest najdłuższą ulicą (o zwartej zabudowie) we wsi w dawnym województwie gdańskim i prawdopodobnie obecnie najdłuższą w województwie pomorskim[potrzebny przypis]. Pozostałe ulice tworzą dzielnice (osiedla) (Działki, Ogrody, Na skarpie, Wybudowanie). Według danych urzędu skarbowego parafia Karsin (razem z wioskami Bąk, Cisewie) 1 stycznia 2008 liczyła 2601 osób[potrzebny przypis].
- Dzielnica Działki powstała w latach 70. i 80. dominuje tam zabudowa wolnostojąca, jednak stoi tam kilka bliźniaków i szeregowców oraz jeden blok. Na środku znajduje się niewymiarowe boisko do gry w piłkę nożną i plac zabaw.
- Dzielnica Ogrody jest skupiona przy ulicy Ogrodowej (równoległej do ul. Długiej) i znajduje się tam kilkanaście domów jednorodzinnych wraz z dużymi ogródkami.
Zabytki
edytuj
Według rejestru zabytków NID[8] na listę zabytków wpisane są:
- drewniany kościół parafialny pw. Matki Bożej Różańcowej, 1906, 1955, nr rej.: A-1901 z 22.07.2014
- cmentarz rzymskokatolicki, 1904, 1932-36, nr rej.: A-1919 z 29.06.2015
- kaplica cmentarna, 1937, nr rej.: j.w.
Kościół wybudowano w latach 1902-1906, a jego wnętrze pochodzi częściowo ze starego kościoła w Wielu[9].
Edukacja
edytujW Karsinie znajduje się Szkoła Podstawowa im. Wincentego Rogali. Szkoła powstała pod koniec XIX wieku. Obecnie szkoła znajduje się w trzech budynkach przy ulicy Długiej 167. W szkole znajdują się 23 izby lekcyjne, pracownia komputerowa, biblioteka, czytelnia, stołówka, dwie szatnie oraz pomieszczenia sanitarne i biurowe. W klasie historycznej szkoły znajduje się regionalna izba pamięci. Absolwentem szkoły był profesor Józef Borzyszkowski[10].
Sport
edytujW Karsinie funkcjonuje klub piłkarski Gwiazda Karsin oraz tenisa stołowego Oskar Karsin. Dodatkowo na sali widowiskowej (oddanej do użytku w 2004 roku) odbywają się gminne rozgrywki w futsalu. W Karsinie również działa zespół tańca nowoczesnego Paradise, którego kierownikiem jest Iwona Laska.
Przemysł
edytujW Karsinie znajdują się głównie zakłady rolno-przemysłowe (rzeźnia, piekarnia, cukiernia). Działa tutaj zakład produkcyjny firmy Gastel Prefabrykacja S.A. zajmującej się głównie produkcją wież strunobetonowych.
Ludzie związani z Karsinem
edytujZobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 51011
- ↑ Wieś Karsin w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2019-11-14], liczba ludności na podstawie danych GUS.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 422 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ F. Lorentz "Polskie i kaszubskie nazwy miejscowości na Pomorzu Kaszubskiem"
- ↑ "Polsko-Kaszubski Słownik Nazw Miejscowych i Fizjograficznych" pod. redakcją Andrzeja Chludzińskiego, Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie, Gdańsk 2006 ISBN 978-83-87258-86-3
- ↑ Obwieszczenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 4 sierpnia 2015 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2015 r. poz. 1636)
- ↑ GUS. Rejestr TERYT
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo pomorskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024, s. 48 [dostęp 2018-11-17].
- ↑ Historia parafii MB Różańcowej w Karsinie. [dostęp 2018-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)].
- ↑ Szkoła Podstawowa im. Wincentego Rogali w Karsinie. [dostęp 2018-12-25]. [zarchiwizowane z tego adresu (2018-12-25)].
Linki zewnętrzne
edytuj- Karsin, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 880.