Kapuza

Kapuza (od łac. cappa – nakrycie głowy, caput – głowa) – rodzaj męskiej czapki. Miała ona opuszczane klapy służące do osłonięcia uszu lub również karku. Używana była w Europie i Azji od czasów średniowiecza, lub nawet wcześniej. Wykonana była najczęściej z futra i wówczas określana była również nazwą pochodną od rodzaju futra, np. lisiurka – od lisa. Czasem kapuzy wykonywane były także z tkaniny, np. z sukna lub jedwabiu (znane z XVIII-wiecznej Polski).

Od kapuzy pochodzi przypinany lub przytwierdzany na stałe do kurtki, płaszcza lub peleryny – kaptur (j. niem. Kapuze).

Obecnie mianem kapuzy określa się nakrycie głowy w niektórych typach wojskowego umundurowania w wersji zimowej.

Jedną z mutacji kapuzy był szłyk. Był on bardziej zwężany ku górze. Od szłyka wywodzą się wścieklice i rozłupy, powszechne wśród chłopstwa europejskiego (z wyłączeniem regionów południowych).

Bibliografia

• Słownik terminologiczny sztuk pięknych pod red. Stefana Kozakiewicza, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, Warszawa 1976.
• Władysław Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych z almanachem, Nowe wydanie, Muza SA, wyd. XXV, Warszawa 2000, ISBN 83-7200-861-2.