Kaplica Wniebowstąpienia w Jerozolimie

Kaplica Wniebowstąpienia, nazywana także kopułą Wniebowstąpienia – romańska świątynia, w formie edykuły zamieniona na meczet, znajdująca się w tradycyjnym miejscu Wniebowstąpienia Chrystusa na Górze Oliwnej w Jerozolimie.

Kaplica Wniebowstąpienia

Kaplica Wniebowstąpienia i obejście, 2014
Państwo	Izrael
Miejscowość	Jerozolima
Wyznanie	chrześcijaństwo, islam
Rodzaj	sanktuarium
Wezwanie	Wniebowstąpienie Pańskie
Historia
Data budowy	ok. 390
Data zburzenia	614
Data reaktywacji	1150
Dane świątyni
Styl	romański
Budulec	kamień
Stan obecny	nieużywany meczet
Położenie na mapie Jerozolimy Kaplica Wniebowstąpienia
Położenie na mapie Izraela Kaplica Wniebowstąpienia
31°46′44,76″N 35°14′41,64″E

Obiekt jest własnością lokalnej wspólnoty muzułmańskiej, która z okazji uroczystości udostępnia kaplicę i obejście jerozolimskim wspólnotom chrześcijańskim: prawosławnej (Prawosławny patriarchat Jerozolimy), katolickiej (Kustodia Ziemi Świętej) oraz ormiańskiej. Obejście jest też udostępniane wspólnotom koptyjskiej (Koptyjski Kościół Ortodoksyjny) i syryjskiej (Syryjski Kościół Ortodoksyjny).

Historia

Wydarzenie opisuje Łukasz Ewangelista w swej Ewangelii i Dziejach Apostolskich. Chrystus miał się ukazać uczniom w Jerozolimie, a następnie wyjść z nimi ku Betanii, gdzie wskrzesił Łazarza.

Miejsce Wniebowstąpienia Jezusa Chrystusa

Chrystus rozmawiał z uczniami w drodze, błogosławił im, a potem uniósł się i już go nie widzieli. W dalszej narracji autor Dziejów Apostolskich stwierdza, że Apostołowie: „wrócili do Jerozolimy z góry, zwanej Oliwną, która leży blisko Jerozolimy, w odległości drogi szabatowej”. Lokalna tradycja chrześcijańska lokalizowała wydarzenie na szczycie Góry Oliwnej. Już w 376, dzięki staraniom rzymskiej matrony Pomenii, wzniesiono okrągłą kaplicę, zaś w 438 dobudowane zostało oratorium. Obok sanktuarium św. Melania Młodsza ufundowała klasztor, by w świątyni sprawowano codzienną liturgię. W latach 1959–1960 prace archeologiczne na szczycie Góry Oliwnej przeprowadził włoski archeolog Virgilio Corbo. Odnalazł fundamenty pierwotnej rotundy i przypory z bizantyńskiego sanktuarium. Archeolog ustalił również, iż pierwotne podłoże znajduje się na głębokości 8 m pod poziomem współczesnych edykuły i obejścia.

Pierwsze sanktuarium, jak szereg innych świątyń chrześcijańskich w Jerozolimie, zburzyły w 614 wojska Chosroesa II Parwiza. W czasie dominacji krzyżowców na szczycie Góry Oliwnej powstał kościół na planie ośmiokąta wpisanego w okrąg o promieniu 18,4 m. Wewnętrzna kolumnada podtrzymywała bęben nakryty kopułą z otworem od wierzchu. Pod kopułą znajdowała się kaplica. Pozostałości wewnętrznej kaplicy to dzisiejsza edykuła, zamieniona w 1187 na meczet. W 1200 kaplicę przykryto ciężką kopułą z lokalnego wapienia. Decyzją Saladyna od strony ulicy powstał drugi meczet, by umożliwić pielgrzymom chrześcijańskim nawiedzanie miejsca świętego.

Architektura

Kaplica, kryjąca w sobie fragment naturalnej skały, na której pobożność pielgrzymia stara się zobaczyć odciski stóp Chrystusa, jest ośmiokątną budowlą z kamienia, ozdobioną z zewnętrznej strony pozostałymi po poprzednich budowlach elementami dekoracyjnymi w postaci kolumienek i bogato rzeźbionych kapiteli. Na kolumnach i głowicach wspierają się zewnętrzne kamienne łuki. Budowla znajduje się na środku otoczonego dwumetrowym murem terenu. W jej wnętrzu oznaczone jest miejsce odciśniętych w skale stóp. W ścianie zamontowano mihrab.