Wikipedia

Kanał Grunwaldzki

kanał w Polsce, w województwie warmińsko-mazurskim

Kanał Grunwaldzki lub Lelecki Kanał[1] – kanał mazurski, łączący jezioro Tałtowisko z jeziorem Kotek. Przechodzi przez niego droga z Rucianego-Nidy, Pisza i Mikołajek do Węgorzewa (przez Giżycko).

Kanał Grunwaldzki
Ilustracja
Widok w kierunku jeziora Tałtowisko
Państwo

 Polska

Województwo

 warmińsko-mazurskie

Droga wodna

Kanały mazurskie

Lata budowy

1765–1772

Lata eksploatacji

1772–Wojny napoleońskie, ponownie od 1849

Długość

0,47 km

Głębokość
• średnia


1,8

Szerokość
• minimalna


12

Początek
Akwen

Kotek

współrzędne

53°52′32″N 21°35′36″E/53,875556 21,593333

Koniec
Akwen

Tałtowisko

współrzędne

53°52′27″N 21°35′10″E/53,874167 21,586111

Typ kanału

żeglugowy

Położenie na mapie gminy Ryn
Mapa konturowa gminy Ryn, na dole znajduje się punkt z opisem „początek”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „koniec”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry po prawej znajduje się punkt z opisem „początek”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „koniec”
Położenie na mapie województwa warmińsko-mazurskiego
Mapa konturowa województwa warmińsko-mazurskiego, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „początek”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „koniec”
Położenie na mapie powiatu giżyckiego
Mapa konturowa powiatu giżyckiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „początek”, poniżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „koniec”
Multimedia w Wikimedia Commons

Historia kanału

edytuj

Kanał został wykopany w latach 1765–1772, jednak podczas wojen napoleońskich został zaniedbany, co spowodowało zamulenie i doprowadziło go do stanu nieużywalności. Kanał został przekopany ponownie w czasie robót publicznych realizowanych w latach 1845–1849[2].

Kanał ma 470 metrów długości[3], 12 metrów szerokości i średnio 1,8 metra głębokości[2]. Jego brzegi zostały wybetonowane podczas jedynego od II wojny światowej remontu, w latach 50. XX w.[4] Na obu brzegach biegnie (zmodernizowana w 2022 r.) ścieżka do burłaczenia.

Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z 2002 r. ws. klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych, kanał ma klasę żeglowną Ia[5]. Na Mapie Podziału Hydrograficznego Polski kanał jest nienazwanym odcinkiem Pisy o identyfikatorze cieku 39575. W jej ramach jest częścią odcinka o nazwie Kanał Mioduński od jez. Szymon do jez. Tałtowisko i identyfikatorze MPHP10 264177[6]. W planie gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły z 2011 został włączony do naturalnej jednolitej części wód PLRW200025264199 (Pisa od wypływu z jez. Kisajno do wypływu z jez. Tałty (EW. + z jez. Niegocin, Ryńskie))[7]. Znajduje się na obszarze chronionego krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich[8].

Przebudowa kanału

edytuj
 
Widok w kierunku jeziora Kotek Wielki

W listopadzie 2018 roku Urząd Marszałkowski Województwa Warmińsko-Mazurskiego oraz Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie rozpoczęły proces modernizacji dróg wodnych na Mazurach, w ramach którego kanał został przebudowany, a jego brzegi umocnione betonowymi opaskami[4]. Remont kanału zakończył się w 2022 roku[9]. Koszt przebudowy kanałów Tałckiego, Mioduńskiego i Grunwaldzkiego oszacowano na ok. 65 mln PLN[10].

Okolice

edytuj

Około 50 metrów od wejścia od strony jeziora Kotek Wielki, nad kanałem przechodzi most drogowy (szosa z Rynu do Mikołajek lub z Rynu do Giżycka)[11][12]. U wyjścia kanału z jeziora Kotek znajduje się wieś Zielony Lasek[3][2].

Kanał bywa często odwiedzany przez wędkarzy, którzy w jego wodach łapią leszcze, okonie, sandacze, szczupaki i węgorze[13].

Nazwa

edytuj

Nazwa kanału pochodzi od Grünwalde, obowiązującej w Prusach Wschodnich nazwy pobliskiej osady Zielony Lasek[2].

Przypisy

edytuj
  1. ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – nazwy obiektów fizjograficznych – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2024, identyfikator PRNG: 39575
  2. ↑ a b c d Krzysztof Siemieński, Wielkie Jeziora Mazurskie – Od Pisza i Karwicy przez Mikołajki, Ryn, Giżycko do Węgorzewa, Rafał Sarna (red.), wyd. II zaktualizowane, Warszawa: Nautica, 2021, s. 133, ISBN 978-83-66846-03-6 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
  3. ↑ a b Zielony Lasek – Kanał Grunwaldzki. Atrakcje turystyczne Zielonego Lasku. Ciekawe miejsca Zielonego Lasku [online], www.polskaniezwykla.pl [dostęp 2018-02-27].
  4. ↑ a b Krzysztof Siemieński, Wielkie Jeziora Mazurskie – Od Pisza i Karwicy przez Mikołajki, Ryn, Giżycko do Węgorzewa, Rafał Sarna (red.), wyd. II zaktualizowane, Warszawa: Nautica, 2021, s. 130, ISBN 978-83-66846-03-6 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
  5. ↑ Dz. U. z 2002 r. Nr 77, poz. 695. [online]
  6. ↑ Mapa Podziału Hydrograficznego Polski w skali 1:10 000 (warstwy shp i tabele dbf), 2014.
  7. ↑ Plan gospodarowania wodami na obszarze dorzecza Wisły M.P. z 2011 r. nr 49, poz. 549
  8. ↑ Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska, Obszar chronionego krajobrazu Krainy Wielkich Jezior Mazurskich [online] [dostęp 2021-04-15].
  9. ↑ PAP, Rozpoczyna się remont Kanału Szymońskiego na Mazurach | PortalMorski.pl [online], www.portalmorski.pl [dostęp 2021-04-15] (pol.).
  10. ↑ Ruszył remont trzech kanałów na szlaku Wielkich Jezior Mazurskich – Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej [online], www.funduszeeuropejskie.gov.pl [dostęp 2021-04-15].
  11. ↑ Krzysztof Siemieński, Wielkie Jeziora Mazurskie – Od Pisza i Karwicy przez Mikołajki, Ryn, Giżycko do Węgorzewa, Rafał Sarna (red.), wyd. II zaktualizowane, Warszawa: Nautica, 2021, s. 128, ISBN 978-83-66846-03-6 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
  12. ↑ Wojciech Kuczkowski, Szlak Wielkich Jezior Mazurskich: przewodnik dla turystów wodnych, Włodzimierz Kukawski (red.), wyd. V (III w tej edycji), Warszawa: Oficyna Wydawnicza Alma-Press, s. 83, ISBN 978-83-7020-719-9, OCLC 1050838720 [dostęp 2021-04-15] (pol.).
  13. ↑ Kanał Grunwaldzki [online], mazury24.eu [dostęp 2021-04-16] (pol.).
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Kanał_Grunwaldzki&oldid=75163417”