Kamiennik (województwo wielkopolskie)
Kamiennik (pol. hist. Kamieniec, Hamer Kamiennik[4]) – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie czarnkowsko-trzcianeckim, w gminie Drawsko, nad Miałą, przy drodze wojewódzkiej nr 133.
| wieś | |
.JPG) Centrum wsi | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2022) |
253[2] |
| Strefa numeracyjna |
67 |
| Kod pocztowy |
64-733[3] |
| Tablice rejestracyjne |
PCT |
| SIMC |
0525814 |
Położenie na mapie gminy Drawsko  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu czarnkowsko-trzcianeckiego  | |
 52°48′35″N 15°58′27″E/52,809722 15,974167[1]
| |
Nazwa
edytujWieś miała dawniej inną nazwę. Pierwotnie była leśną osadą o nazwie „Kamieniec”, która pochodziła od nazwy stawu znajdującego się w tym miejscu. Tam w lokalnej kuźnicy produkowano żelazo z rudy darniowej. Ze względu na to zaczęto nazywać ją po staropolsku „Hamer Kamiennik”. Pierwsze zachowane historyczne zapisy źródłowe z lat 1564-1565 podają nazwę „na Kamienczu” oraz z 1563 „Hammer Kamiennik”. W okresie zaborów Polski wieś nosiła zgermanizowaną nazwę „Caminchen”[4][5].
Możliwe, że miejscowość ma starszą metrykę niż zachowane źródłowe zapisy. Archeolodzy znaleźli bowiem w miejscowości nie datowane ślady osady hutniczej[6].
Historia
edytujMiejscowość pierwotnie związana była z Wielkopolską. Istnieje co najmniej od drugiej połowy XVI wieku. W 1580 była częścią wsi Drawsko i leżała w powiecie poznańskim, w starostwie oraz parafii z siedzibą w Wieleniu w Koronie Królestwa Polskiego. Była t.zw. królewszczyzną czyli wsią należącą do królów polskich[6].
Miejscowość odnotowano również w historycznych rejestrach poborowych. W latach 1564-1565 źródła odnotowały osadę w puszczy nad stawem o nazwie „Kamieniec” przynależną do wsi Drawsko w starostwie wieleńskim. W osadzie było dwóch zagrodników strzegących stawu Kamiennik, którzy byli zobowiązani do robocizny oraz kołodziej płacący czynsz w wysokości jednego florena i 18 groszy. Osada była także lokalnym ośrodkiem smolarskim, znajdował się w niej dół, w którym wyrabiano 3 beczki smoły rocznie, od czego płacono 6 gr od dołu i po 3 grosze od każdej wytworzonej beczki gotowego produktu[6].
Do czasu rozbiorów leżała w Rzeczypospolitej Obojga Narodów. Wskutek II rozbioru Polski w 1793, miejscowość przeszła pod władanie Prus i jak cała Wielkopolska znalazła się w zaborze pruskim.
W okresie II Rzeczypospolitej oraz w latach 1945–1975 miejscowość administracyjnie należała do województwa poznańskiego, a od 1975 do 1998 do województwa pilskiego.
Legenda mówi, że przejeżdżający tędy żołnierze napoleońscy wracający spod Moskwy zakopali skarby na tzw. Kortaju w okolicy. Żołnierze AK zdobyli wieś w dniu 11 września 1944, unieruchomili młyn i tartak należący do kreisleitera SS z Czarnkowa i zabrali wiele sztuk broni[7].
Zabytki i osobliwości
edytuj
- kaplica św. Piotra (parafia w Piłce) z 1997, poświęcona 30 maja 2005 przez abpa Stanisława Gądeckiego; wcześniej stał tu drewniany kościół parafialny pw. św. Piotra, przeniesiony do Piłki w latach 1764–1765 przez wojewodę smoleńskiego Piotra Pawła Sapiehę[8]
- dawny młyn wodny, ceglano-drewniany z XIX w.
- staw na rzece Miale
- zabudowania przemysłowe dawnego zakładu drzewnego
- domy szachulcowe (połowa XIX wieku) – nr 11, 49, 55 i najstarszy pod numerem 37 (1. połowa XIX wieku)
- szkoła z 1910
- dąb o obwodzie 460 cm (pod nr 44)
- lipy o obwodzie 430 cm (pod nr 5a)
Zobacz też
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 49332
- ↑ NSP 2021: Ludność w miejscowościach statystycznych [online], Bank Danych Lokalnych GUS, 19 września 2022 [dostęp 2022-10-06].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 423 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b Chmielewski 1982 ↓, s. 725.
- ↑ Kamiennik, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. III: Haag – Kępy, Warszawa 1882, s. 771.
- ↑ a b c Chmielewski 1982 ↓, s. 724-725.
- ↑ Paweł Anders, Władysław Kusiak, Puszcza Notecka, Oficyna Wydawnicza G&P, Poznań, 2011, s. 142, ISBN 978-83-7272-242-3
- ↑ Archidiecezja Poznań
Bibliografia
edytuj- Stefan Chmielewski: Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I (A – H), hasła „Hamer Kamiennik”. Wrocław: Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1982, s. 725. ISBN 83-04-00938-2.
Linki zewnętrzne
edytuj- Hamer Kamiennik, [w:] Słownik historyczno-geograficzny ziem polskich w średniowieczu, Instytut Historii Polskiej Akademii Nauk, 2010–2014.