Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 8 we Wrocławiu
Kamienica przy ul. Garncarskiej 8 – zabytkowa kamienica na wrocławskim Rynku, w wewnętrznej części tretu[a] w Przejściu Garncarskim[3].
 nr rej. A/2906/129 z 15.02.1962[1]
| |
 Kamienica przy ul. Przejście Garncarskie 8 | |
| Państwo | |
|---|---|
| Miejscowość | |
| Adres |
Przejście Garncarskie 8 |
| Styl architektoniczny |
renesans |
| Kondygnacje |
III |
| Rozpoczęcie budowy |
ok. 1520 |
| Ważniejsze przebudowy |
poł. XVIII w., po 1960 |
Położenie na mapie Wrocławia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
 51°06′36,75″N 17°01′49,41″E/51,110208 17,030392
| |
Historia kamienicy
edytuj
W miejscu gdzie dziś wznoszą się kamienice przy Przejściu Garncarskim, od XV wieku znajdowały się Kramy Płócienników sprzedających tu swoje wyroby z surowego białego wzorzystego płótna lnianego. Najwcześniejsza wzmianka o uliczce płócienników pochodzi z 1423 roku, choć wzmianka o samych kramach zwanych podcieniami płócienników pochodzi z 1299[4] lub z 1346 roku[5]. Nazwa ta wiąże się z drewnianymi kramami w formie bud, nakrytych pulpitowym dachem wysuniętym w stronę przejścia[5]. Kramy stały po obu stronach przejścia i sięgały od południa do Kramów Bogatych, a od północy do Smartuza. W XV wieku Kramy Bogate zostały powiększone o tylne trakty, które w okresie renesansowym przekształciły się w dwutraktowe, jednopiętrowe szczytowe kamienice o dekorowanych fasadach i frontach. Z tego okresu i w tej formie zachowały się obecne kamienice nr od 6 do 12[5].
Kamienica nr 8 została wzniesiono około 1520 roku[6]. W pierwszej połowie XVIII wieku została przebudowana z zachowaniem elementów późnogotyckich i renesansowych[7]. Obecna trzykondygnacyjna kamienica okapowa z dwukondygnacyjnym poddaszem doświetlonym poprzez lukarny od strony północnej, pokryta jest dachem mansardowym w okładzie kalenicowym. Elewacja od tej strony ozdobiona jest dwuosiowym wykuszem wspartym na kamiennych kroksztynach podtrzymywanych na trzech renesansowych toskańskich półkolumnach[6] i konsolach z 1550 z niewielkimi barokowymi uzupełnieniami[8][7]. Pod nim umieszczony został prosty, prostokątny portal z nadświetlem; okna otoczone są opaskami z charakterystycznymi dla okresu gotyckiego sfazowaniami i barokowymi płycinami. Okna na elewacji południowej posiadają podobne opaski okienne oraz barokowe podokienniki w kształcie lamberkinów[6][7]. Wschodnia część kamienicy jest wąską jednoosiową, czterokondygnacyjną nadbudówką w układzie szczytowym, pod którą znajduje się brama prowadząca do Przejścia Żelaźniczego.
Podczas działań wojennych w 1945 roku kamienica nie uległa dużym zniszczeniu, a nad jej odbudową w 1960 roku[9] czuwała architekt Halina Dziurowa[6].
Przypisy
edytuj- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo dolnośląskie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2024.
- ↑ Słownik języka polskiego PWN
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 28.
- ↑ Harasimowicz 1997 ↓, s. 225.
- ↑ a b c Harasimowicz 2006 ↓, s. 725.
- ↑ a b c d Czerner 1976 ↓, s. 144.
- ↑ a b c Eysymontt i in. 2011 ↓, s. 278.
- ↑ Broniewski i Zlat 1967 ↓, s. 208.
- ↑ Czerner 1976 ↓, s. 113.
Uwagi
edytujBibliografia
edytuj- Olgierd Czerner: Rynek wrocławski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
- Jan Harasimowicz: Encyklopedia Wrocławia. Wydawnictwo Dolnośląskie, 2006. ISBN 83-7384-561-5.
- Tadeusz Broniewski, Mieczysław Zlat: Sztuka Wrocławia. Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1967.
- Rafał Eysymontt, Jerzy Ilkosz, Agnieszka Tomaszewicz, Jadwiga Urbanik (red.): Leksykon architektury Wrocławia. Wrocław: Via Nova, 2011.
- Jan Harasimowicz (red.): Atlas architektury Wrocławia t.I. Wrocław: Wydawnictwo Dolnośląskie, 1997. ISBN 83-7023-679-0.