Wikipedia

Juvenia Kraków

Rzemieślniczy Klub Sportowy Juvenia Kraków – klub sportowy w Krakowie, założony w 1906 roku[1]. Obecnie posiada sekcje rugby union kobiet i mężczyzn.

Juvenia Kraków
Pełna nazwa

Rzemieślniczy Klub Sportowy Juvenia Kraków

Data założenia

8 grudnia 1906

Państwo

 Polska

Siedziba

Kraków

Adres

ul. Na Błoniach 7

Prezes

Rafał Budka

Sekcje

rugby union

Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
Poprzedni herb Juvenii Kraków

Historia

edytuj

Juvenia jest jednym z najstarszych krakowskich klubów sportowych[2]. Za datę jego powstania przyjmuje się 8 grudnia 1906, gdy z inicjatywy księdza Mieczysława Kuznowicza powstał Związek Męskiej Młodzieży Przemysłowej i Rękodzielniczej, którego celem było aktywizacja i opieka nad młodzieżą robotniczą[2][3][4]. Związek stanowił zinstytucjonalizowaną kontynuację działalności powstałego w 1897 stowarzyszenia „Opieka św. Stanisława Kostki nad Młodzieżą Terminatorską”[4]. Od samego początku istnienia Związku uprawiano w jego ramach sport – m.in. lekkoatletykę, gimnastykę i piłkę nożną. W 1907 powstały trzy drużyny piłkarskie: Różowych, Niebieskich i Żółtych. W 1908 Różowi przyjęli nazwę Polonia, a inna z drużyn – Lithuania. W 1911 drużyny połączono w jedną pod nazwą Lithuanii. W kolejnym roku drużynę piłkarską rozwiązano z uwagi na brak postępów zawodników w rozwoju moralnym[4]. Oprócz piłki nożnej w Związku działały sekcje licznych innych dyscyplin sportowych: siatkówki, koszykówki, lekkoatletyki, tenisa i szachów[5], a także gimnastyki. W 1912 utworzono w ramach Związku Towarzystwo Sportowe im. dr. Henryka Jordana, które objęło zarząd nad wszystkimi drużynami sportowymi Związku[4].

25 czerwca 1911 uroczyście otwarto na przekazanych Związkowi terenach położonych na krakowskich Błoniach, obok nowego koryta Rudawy Park Sportowy „Juvenia”[6][2][3][4] – urządzono tu boisko piłkarskie, korty tenisowe, bieżnię i kręgielnię; zbudowano pawilon z szatniami[6][2][4]. Park był pierwszą stałą lokalizacją stadionową w Krakowie[7]. W 1912 Związek powierzył zarząd nad obiektem powołanemu wówczas Towarzystwu Sportowemu[4]. Po I wojnie światowej obiekt zmodernizowano i ponownie otwarto 19 czerwca 1921; dodano wówczas do kompleksu boiska do siatkówki i koszykówki[2][4]. W 1927 obszar Parku został znacznie powiększony[4]. W połowie lat dwudziestych działały w Związku cztery drużyny piłkarskie (Juvenia, Jedność i Jowisz, który później zmienił nazwę na Unitas, ponadto krótko istniejąca w 1926 Tęcza), a także sekcje tenisowa, gier ruchowych, lekkoatletyki. W ich ramach uprawiano także m.in. koszykówkę[4]. W latach trzydziestych działały sekcje piłki nożnej, lekkoatletyki, gier sportowych, ćwiczeń na przyrządach i tenisowa[4]. Sekcja piłkarska wyodrębniła się ze Związku 1 marca 1935[8] i przyjęła nazwę Juvenia oraz zgłosiła się do oficjalnych rozgrywek ligowych piłki nożnej[4]. W latach 30. debiutował w Juvenii jako bramkarz Edward Madejski, późniejszy piłkarz Wisły Kraków i reprezentant Polski, uczestnik mistrzostw świata w 1938[9][10].

Podczas okupacji hitlerowskiej Juvenia rozgrywała nielegalne mecze piłkarskie, w tym uczestniczyła w rozgrywkach o mistrzostwo Krakowa[2][1][3][11][12]. Odbywały się one początkowo na boisku Juvenii, które jednak zostało zdewastowane przez okupanta w czasie wojny[13][11][12]. W tym okresie w Juvenii swoją karierę piłkarską zaczynał Tadeusz Kubik, późniejszy mistrz Polski w barwach Wisły Kraków[14], występował też późniejszy reprezentant Polski Zdzisław Mordarski[11]. 28 stycznia 1945 Juvenia uczestniczyła w pierwszym rozegranym po wojnie meczu piłkarskim w Krakowie (jej przeciwnikiem był Zwierzyniecki, a zaraz potem rozegrano mecz między Wisłą a Cracovią)[13][12][15][16]. Dla upamiętnienia tego faktu drużyny Juvenii i Zwierzynieckiego przez kilkadziesiąt lat rozgrywały coroczne styczniowe spotkania piłkarskie[17].

Po drugiej wojnie światowej klub długo starał się o odzyskanie, a następnie utrzymanie praw do terenu. W 1957 przyjęto obecną nazwę klubu[2], wówczas też odebrano mu główną część obiektu na rzecz Zwierzynieckiego[18]. Klub prowadził sekcje piłki nożnej, tenisa stołowego, boksu, pływania, szybownictwa, koszykówki, siatkówki, szachów, brydża, sportów motorowych, podnoszenia ciężarów i rugby. Do największych sukcesów w historii Juvenii tego okresu należą tytuły mistrza Polski w szachach Alfreda Tarnowskiego oraz w sportach motorowych osiągnięte dzięki braciom Koprowskim[2][1][3].

W 1973 w miejsce sekcji koszykówki powstała na nowo w klubie sekcja rugby, która obecnie pozostała jedyną sekcją klubu. Rugbyści Juvenii od 2000 z przerwami rozgrywają mecze w polskiej Ekstralidze, a w 2009 wywalczyli brązowy medal mistrzostw Polski[2][3]. Zdobywali także medale w mistrzostwach Polski w rugby 7: srebrny w 2002 i brązowe w 2020 i 2021 wśród mężczyzn[19][20][21] oraz brązowy w 2019 wśród kobiet[22].

Osobny artykuł: Juvenia Kraków (rugby).

Obiekt klubowy znajduje się na Błoniach[2][3]. Na jego terenie w 75-lecie klubu w 1981 odsłonięto popiersie księdza Mieczysława Kuznowicza autorstwa Bronisława Chromego, ufundowane przez Izbę Rzemieślniczą oraz Cechy Rzemieślnicze Krakowa[2][23].

Osobny artykuł: Stadion Juvenii Kraków.
  •  
    Stadion Juvenii
  •  
    Rugbyści Juvenii (w jasnych koszulkach) podczas meczu przeciwko Arce Gdynia w 2018
  •  
    Pomnik Mieczysława Kuznowicza na terenie Juvenii

Przypisy

edytuj
  1. ↑ a b c Juvenia. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 149. ISBN 83-01-13325-2.
  2. ↑ a b c d e f g h i j k Artur Gac: Juvenia Kraków - rówieśniczka Cracovii i Wisły. Dziennik Polski, 2016-06-18. [dostęp 2018-08-11].
  3. ↑ a b c d e f Historia. Juvenia Kraków Rugby Klub. [dostęp 2018-08-11].
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l Małgorzata Jacko: Powstanie i działalność Parku „Juvenia” w latach 1911–1939. W: Polska kultura fizyczna i turystyka w czasie zaborów i II Rzeczypospolitej. Dobiesław Dudek (red.). Kraków: Akademia wychowania Fizycznego im. Bronisława Czecha w Krakowie, 2009, s. 324–334, seria: Studia i Monografie. 61. ISBN 978-83-89121-54-7.
  5. ↑ Andrzej Grudziński: Mieczysław Kuznowicz SJ (1874-1945) – opiekun, wychowawca i przyjaciel młodzieży. W: Społeczeństwo, kultura, wychowanie w poglądach polskich jezuitów okresu II Rzeczypospolitej. red. Stanisław Cieślak, Beata Topij-Stempińska. Kraków: Wydawnictwo WAM Akademia Ignatianum w Krakowie, 2012, s. 334, seria: Studia i materiały do dziejów jezuitów polskich. 20. ISBN 978-83-7614-109-1.
  6. ↑ a b Czesław Michalski. Obiekty sportowe w Krakowie w dobie zaborów i II Rzeczypospolitej. „Annales Universitatis Pedagogicae Cracoviensis. Studia Historica”. 14, s. 324, 2013. ISSN 2081-3341. 
  7. ↑ Zbigniew Beiersdorf. Błonia krakowskie. Pastwisko miejskie, krakowskie Pole Marsowe, miejski park łąkowy, łąka niepodległości. „Rocznik Krakowski”. XC, s. 128, 2024. ISSN 0080-3499. 
  8. ↑ Jerzy Nagawiecki. Futbol w organicznym i spontanicznym wydaniu. „Futbol Małopolski”. Styczeń 2017 nr 1 (214). s. 11. 
  9. ↑ W Panteonie Białej Gwiazdy: Edward Madejski. Towarzystwo Sportowe Wisła Kraków, 2016-05-25. [dostęp 2018-08-16].
  10. ↑ Andrzej Grygierczyk: Garbate życie. Sportkrakowski.pl, 2013-10-09. [dostęp 2018-08-16].
  11. ↑ a b c Dla podtrzymania ducha polskości. W: Księga pamiątkowa wydana z okazji jubileuszu 50-lecia Gwardia *Wisła* Kraków. s. 29–34.
  12. ↑ a b c Piotr Dobosz. Piłka nożna w okupowanym Krakowie (na tle piłkarstwa europejskiego). „Rocznik Krakowski”. LXXVI, s. 119–125, 2010. ISSN 0080-3499. 
  13. ↑ a b Jerzy Jurowicz: Pamiętniki. T. Toliński (opr.). 2015, s. 28–31, 33.
  14. ↑ Tadeusz Kubik nie żyje. Dziennik Polski, 2002-09-24. [dostęp 2018-08-16].
  15. ↑ 1945.01.28 Wisła Kraków – Cracovia 2:0. historiawisly.pl. [dostęp 2018-08-16].
  16. ↑ KOZPN/MZPN: dziewięć dekad historii. Małopolski Związek Piłki Nożnej, 2016-06-18. [dostęp 2018-08-15].
  17. ↑ W. B.. Ostatni Mohikanin. „Dziennik Polski”. R. XLI nr 18 (12414), s. 4, 1985-01-22. ISSN 0137-9089. 
  18. ↑ Klub z Wielkiej Łąki. 90. lat Zwierzynieckiego Klubu Sportowego. Muzeum Historyczne Miasta Krakowa, 2013-07-25. [dostęp 2018-08-16].; Andrzej Kozioł: Historia piłki nożnej w Krakowie. Gol24, 2004-10-20. [dostęp 2018-08-16]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-05-30)].
  19. ↑ Bakoma-Orkan Mistrzem Polski w rugby „7”. e-sochaczew.pl, 2002-05-07. [dostęp 2021-01-03].
  20. ↑ Juvenia z medalem mistrzostw Polski w rugby 7. Juvenia Kraków, 2020-07-05. [dostęp 2021-01-03].
  21. ↑ MPS7: Posnania z tytułem mistrzowskim. Polski Związek Rugby, 2021-05-10. [dostęp 2021-05-11].
  22. ↑ Mistrzostwa Polski Kobiet 2018/2019. pzrugby.pl. [dostęp 2021-01-03].
  23. ↑ Pomniki. W: Encyklopedia Krakowa. Warszawa – Kraków: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000, s. 791. ISBN 83-01-13325-2.

Linki zewnętrzne

edytuj
Źródło: „https://pl.wiki.x.io/w/index.php?title=Juvenia_Kraków&oldid=75469639”