Justyna Kreczmarowa
Justyna Florentyna Kreczmarowa z domu Karpińska[1] (ur. 14 października 1918 w Warszawie, zm. 14 stycznia 2008 tamże) – polska aktorka teatralna i filmowa, pedagog akademicki.
 Justyna Kreczmarowa w latach 60. | |
| Imię i nazwisko |
Justyna Florentyna Kreczmarowa |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
14 października 1918 |
| Data i miejsce śmierci |
14 stycznia 2008 |
| Zawód | |
| Współmałżonek | |
| Lata aktywności |
1938–1980 |
| Odznaczenia | |
  
| |
Życiorys
edytujCórka Zygmunta Karpińskiego. Była absolwentką Studia Wandy Siemaszkowej we Lwowie. W 1939 zdała eksternistyczny egzamin aktorski. W 1939 występowała (początkowo pod nazwiskiem Justyna Karpińska) w teatrze w Stanisławowie, po wybuchu II wojny światowej w Państwowym Polskim Teatrze Dramatycznym we Lwowie (1940–1941). Gdy Lwów zajęli Niemcy, wraz z mężem Janem Kreczmarem przedostała się do Warszawy, gdzie pracowała w kawiarni „U Elny Gistedt” jako kelnerka, a mąż jako barman. Uczęszczała na lekcje śpiewu do Andy Kitschman i na rytmikę do Janiny Mieczyńskiej. Współpracowała z Teatrem Komedia w Warszawie (1941–1942). Gdy wybuchło powstanie warszawskie przebywała z mężem na wsi, gdzie urodził się ich syn Adam. Od 1944 razem z mężem występowała w Teatrze Wojska Polskiego w Lublinie.
Po wojnie grała na scenach teatrów w Łodzi, Katowicach i Warszawie w Teatrze Polskim, w którym pracowała nieprzerwanie od 1946 do 1980, kiedy przeszła na emeryturę. Była członkinią Kabaretu Dudek. W latach 1948–1985 występowała w słuchowiskach Teatru Polskiego Radia. Ostatni raz wystąpiła na scenie w 1987, grając rolę starej aktorki w sztuce Władysława Terleckiego Krótka noc w reżyserii Jana Bratkowskiego[1].
W latach 1955–1967 była pedagogiem w PWST w Warszawie.
Matka satyryka i poety Adama Kreczmara oraz teściowa satyryka Krzysztofa Daukszewicza – żonatego z jej córką, Małgorzatą Janiną Kreczmar (1953–2006)[2].
Zmarła w Warszawie, pochowana w grobowcu rodzinnym na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kwatera 190-5,6-24,25)[3][4].
Filmografia
edytuj- 1948: Ulica Graniczna – Wanda, córka Kuśmiraka
- 1951: Młodość Chopina – Zuska, służąca Chopinów
- 1967: Zbrodnia lorda Artura Savile’a – Lady Gladys Wintermere
- 1967: Twarzą w twarz – żona Kozłowskiego
- 1988: Dziewczynka z hotelu Excelsior – starsza pani
Teatr TV
edytuj- 1958: Apollo z Bellac jako Teresa
- 1961: Przesada jako pani domu
- 1962: Jestem dorosły
- 1965: Damy i huzary jako Panna Aniela
- 1965: Stanisław i Bogumił jako Wszesława
- 1968: Czy to jest miłość jako Przyjaciółka
- 1969: Pan inspektor przyszedł jako pani Birling
- 1972: Pod własnym dachem jako Hilda Midway
- 1973: Szczęście Frania jako Lipowska
- 1974: Małżeństwo Antoniny jako Konsulowa
- 1974: Śmierć w samochodzie jako Leokadia Rumicka
- 1976: Morderstwo odkrywa prawdę jako pani Thatcher
Spektakle teatralne
edytuj- 1942 – Kocham cztery kobiety, Teatr Komedia w Warszawie, jako pokojówka
- 1945 – Wesele, Teatr Wojska Polskiego w Łodzi, jako Zosia
- 1946 – Świerszcz za kominem, Teatr Powszechny, jako żona Piribingla
- 1947 – Pan inspektor przyszedł, Teatr Polski w Warszawie, jako Sheila Birling
- 1949 – Mąż i żona, Teatr Polski w Warszawie, jako Justysia
- 1952 – Pułkownik Foster przyznaje, Teatr Polski w Warszawie, jako Li Ao Yang
- 1955 – Dom kobiet, Teatr Polski w Warszawie, jako Ewa Łasztówna
- 1957 – Oficer werbunkowy, Teatr Polski w Warszawie, jako Wiktoria Balance
- 1958 – Obrona Ksantypy, Teatr Polski w Warszawie, jako Ksantypa
- 1960 – Ich czworo, Teatr Polski w Warszawie, jako żona
- 1961 – Wesele, Teatr Polski w Warszawie, jako Gospodyni
- 1963 – Bracia Karamazow, Teatr Polski w Warszawie, jako Gruszeńka
- 1967 – Wędka Feniksany, Teatr Polski w Warszawie, jako Feniksana
- 1972 – Lęki poranne, Teatr Polski w Warszawie, jako Bednarkowa
- 1973 – Świętoszek, Teatr Polski w Warszawie, jako Doryna
- 1975 – Pigmalion, Teatr Polski w Warszawie, jako pani Eynsford Hill
- 1978 – Owca, Teatr Polski w Warszawie, jako żona Wiszącego
- 1979 – Gorzkie żale w stróżówce, Teatr Polski w Warszawie, jako Jonasowa
- 1981 – Pan Tadeusz, Teatr Polski w Warszawie, jako Podkomorzyna
- 1983 – Maestro Jarosław, Teatr Polski w Warszawie, jako Portierka
- 1987 – Krótka noc, Teatr Polski w Warszawie, jako Stara aktorka
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1966)
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (11 lipca 1955)[5]
- Medal 10-lecia Polski Ludowej (19 stycznia 1955)[6]
- Odznaka "Zasłużony dla Teatru Polskiego" (1976)[7]
Przypisy
edytuj- ↑ a b Encyklopedia, POŻEGNANIE Justyna Kreczmarowa (14.10.1918-13.01.2008) [online], Encyklopedia teatru polskiego [dostęp 2024-07-24] (pol.).
- ↑ Anna Retmaniak: Portret słowem malowany. Wydawnictwo Prószyński i S-ka, 2013, s. 89. ISBN 978-83-7839-559-1.
- ↑ Cmentarz Stare Powązki: KRECZMAROWIE, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 2023-09-26].
- ↑ Cmentarz Powązkowski w Warszawie. (red.). Krajowa Agencja Wydawnicza, 1984. ISBN 83-03-00758-0.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 91, poz. 1144 „w 10 rocznicę Polski Ludowej za zasługi w dziedzinie kultury i sztuki”.
- ↑ M.P. z 1955 r. nr 101, poz. 1400 – Uchwała Rady Państwa z dnia 19 stycznia 1955 r. nr 0/196 – na wniosek Ministra Kultury i Sztuki.
- ↑ Wyróżnienia dla wybitnych artystów i zasłużonych pracowników, "Trybuna Ludu", nr 217, 10 września 1976, s. 9.
Linki zewnętrzne
edytuj- Justyna Kreczmarowa w bazie Filmweb
- Justyna Kreczmarowa w bazie filmpolski.pl
- Justyna Kreczmarowa, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].