Julius Schottländer

Julius Schottländer (ur. 16 marca 1835 w Ziębicach, zm. 1 stycznia 1911 we Wrocławiu) – niemiecki kupiec, właściciel dóbr ziemskich i filantrop pochodzenia żydowskiego.

Julius Schottländer

Data i miejsce urodzenia	16 marca 1835 Ziębice
Data i miejsce śmierci	1 stycznia 1911 Wrocław
Miejsce spoczynku	Stary Cmentarz Żydowski we Wrocławiu
Zawód, zajęcie	kupiec, filantrop
Alma Mater	Königliche Universität Breslau
Dzieci	Paul Schottländer

grób rodziny J.Schottländera

płyta nagrobna

Życiorys

Był synem kupca Löbela Schottländera i ojcem Paula Schottländera (1870–1938), mecenasa nauki, honorowego senatora Uniwersytetu Wrocławskiego. Po ukończeniu szkół rozpoczął działalność gospodarczą w rodzinnych Ziębicach jako handlarz wełną i zbożem. W 1859 założył ze swym szwagrem Louisem Pakully spółkę i przeniósł interesy do Wrocławia. W 1864 założył firmę handlową przy Karlstraße 2 (dziś Kazimierza Wielkiego). W latach 1864–1869 dzierżawił od miasta Młyn Średni (Mittel-Mühle – dziś nieistniejący, zlikwidowany w 1921; na jego miejscu przy dzisiejszym moście Pomorskim Południowym prowadzącym na Kępę Mieszczańską wybudowano w latach dwudziestych elektrownię wodną), w którym produkował olej spożywczy. Wkrótce zaczął skupować tereny w okolicy Wrocławia (m.in. we wsiach Kowale, Partynice, Wysoka, Suchy Dwór i innych), a także nieruchomości w mieście. Na kontrakcie zaopatrzeniowym dla szóstej armii pruskiej, który otrzymał w czasie wojny Prus z Austrią w 1866 i z Francją 1870–1871 wzbogacił się już na tyle, że mógł sobie bezpiecznie pozwolić na działalność filantropijną. Między innymi w części dóbr na południe od Wrocławia urządził park i przekazał w 1877 miastu (dziś Park Południowy), zatrzymując jako letnią posiadłość pobliskie tereny nad rzeką Ślęzą (dziś w pobliżu ul. Skrajnej na pograniczu Partynic i Kleciny), gdzie wybudował sobie rezydencję Villa Ehrlich. Darowizna ta wpłynęła w znacznym stopniu na rozbudowę Wrocławia w kierunku południowym.

Przez kolejne lata inwestował w przemysł – młyny, cukrownie, cegielnie, cementownie – oraz w nieruchomości, w tym także w rolnicze posiadłości ziemskie. Schottländer był jedynym w Prusach Żydem – właścicielem ordynacji ziemskiej. W Ziębicach założył park miejski.

W rejonie dzisiejszego placu Grunwaldzkiego, na miejscu dawnego ogrodu zimowego Josefa Krolla, rozpoczął zabudowę miejską wytyczając w latach 1875–1879 ulice, które od imienia syna i bliżej niezidentyfikowanej osoby z rodziny nazwał Paulstraße i Gertrudenstraße (dziś ulice Michała Wrocławczyka i Benedykta Polaka). W 1890 przebudował cukrownię na Sołtysowicach i wkrótce po tym wycofał się z aktywności inwestycyjnej w przemyśle, nie zaprzestając jednak działalności charytatywnej. Ustanowił fundację z przeznaczeniem wsparcia m.in. wrocławskich Żydów, a także ufundował w 1896 Żydowski Dom Starców i w 1903 Żydowski Dom sióstr szpitalnych, oba przy dzisiejszej Alei Wiśniowej. Do czasu dojścia do władzy nazistów w 1934 Julius Schottländer był patronem głównej ulicy wiodącej do jego majętności w południowej okolicy miasta Julius-Schottländer-Straße – dziś Karkonoskiej.

Juliusa Schottländera pochowano na Cmentarzu Żydowskim przy ul. Ślężnej we Wrocławiu w grobowcu, w którym wcześniej pochowano też jego rodziców Löbela i Henriettę, a później jego żonę Annę z domu Galewski (ur. 31 lipca 1846, zmarłą niespełna trzy tygodnie po mężu – 20 stycznia 1911), a następnie syna Paula.

Oddany do użytku w 1911 Dom Handlowy Juliusa Schottländera przy ul. Świdnickiej 32 róg placu Teatralnego nosił nazwę St. Hieronymus; przez pewien czas po wojnie jego wyższe kondygnacje zajmował akademik Uniwersytetu Wrocławskiego „Szklany Dom” z wejściem od pl. Teatralnego 8.