Julian Lange
Julian Bolesław Lange, ps. Leon Bräulich (ur. 9 stycznia 1873 w Chełmnie, zm. 9 czerwca 1954 w Puszczykowie) – pułkownik inżynier, kawaler Orderu Virtuti Militari[1][2].
| |
 pułkownik inżynier
| |
| Data i miejsce urodzenia |
9 stycznia 1873 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
9 czerwca 1954 |
| Przebieg służby | |
| Siły zbrojne | |
| Formacja | |
| Główne wojny i bitwy |
I wojna światowa |
| Odznaczenia | |
 
| |
Życiorys
edytujUrodził się 9 stycznia 1873 w rodzinie Ignacego i Jadwigi ze Skrzyneckich[2]. Ukończył w Chełmnie szkołę elementarną i 6 klas gimnazjum, a następnie zdobył zawód ślusarza. Pracował w Berlinie w latach 1890–1900 i uczył się w wieczorowej Wyższej Szkole Budowy Maszyn. Szkołę ukończył z tytułem inżyniera mechanika[1].
W marynarce niemieckiej odbył służbę wojskową. Mieszkał w Berlinie do 1910 i działał w polonijnych organizacjach społecznych, zwłaszcza młodzieżowych. Wniósł znaczne zasługi dla rozwoju Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół”. Został naczelnikiem w zarządzie gniazda „Sokoła” w Berlinie, naczelnikiem V Okręgu w Berlinie i także prezesem zarządu tego okręgu. Był założycielem gniazd „Sokół” w Nadrenii, Westfalii, Brandenburgii i na Łużycach[1]. W 1910 Przeniósł się do Poznania gdzie został kierownikiem jednej z fabryk Hipolita Cegielskiego. Pełnił też funkcje w Wydziale Związku Sokolstwa Polskiego w Niemczech z siedzibą w Poznaniu i naczelnika oraz zastępcy naczelnika II Okręgu w Poznaniu. Wprowadził w „Sokole” od 1912 tajne zajęcia wojskowe i ćwiczenia polowe dla młodzieży. Autor wielu publikacji sokolskich. Utrzymywał kontakty z PPS zaboru pruskiego do 1913[1].
Podczas I wojny światowej kierował wojskową bazą samochodową i zaopatrywał potajemnie polskie organizacje niepodległościowe w broń. Odegrał wybitną rolę w okresie przygotowań jak i podczas powstania wielkopolskiego. Wszedł w skład tajnej Tymczasowej Komendy Straży Obywatelskiej 7 października 1918 i został wybrany jej naczelnym komendantem. Powołany w końcu października do Sekcji Wojskowej przy Centralnym Komitecie Obywatelskim[1][2]. Był również członkiem Komisji Wojskowo-Policyjnej przy Radzie Ludowej m. Poznania, a naczelnym komendantem Straży Ludowej od 27 listopada 1918. Brał udział podczas powstania w pertraktacjach z Niemcami broniącymi się 27 grudnia w gmachu Prezydium Policji w Poznaniu oraz 28 grudnia w ataku na koszary saperów na Wildzie. Mianowany 9 stycznia 1919 na stopień majora został naczelnym komendantem Straży Ludowej w Poznańskiem i na Pomorzu Gdańskim. Zorganizował po zakończeniu działań powstańczych oddziały Straży Ludowej, z których w maju 1919 utworzono Obronę Krajową[1]. Mianowany pułkownikiem i inspektorem Obrony Krajowej w czerwcu 1919 i funkcje te pełnił do wiosny 1920. Szef Wydziału Wojskowego Komitetu Obrony Śląska w latach 1919–1920, organizował wysyłkę ochotników do powstań na śląsku. Był zaangażowany w prace plebiscytowe i brał w 1921 udział w III powstaniu śląskim.
„W uznaniu za szybkie i doskonałe zorganizowanie SL-OK, jak też wkład w zwycięstwo powstania wklp. i III powstania śląskiego odznaczony został VM”[2].
Pracował nad zjednoczeniem sokolstwa w Polsce od 1919 i publikował własne wspomnienia z przebiegu powstania. Kierował fabryką sprzętu rolniczego Zakładów Hipolita Cegielskiego w Poznaniu w okresie międzywojennym. Działacz Związku Sokolstwa Polskiego. W czasie II wojny światowej mieszkał w Puszczykowie. Działał w Stronnictwie Ludowym od 1945 (od 1949 w ZSL).
Zmarł 9 czerwca 1954 w Puszczykowie i został pochowany na miejscowym cmentarzu Parafii pw. Matki Boskiej Wniebowiętej[1][3].
Był żonaty z Teodorą z Prałatów (1881–1956), miał córki Ludomiłę oraz Aleksandrę i syna Juliana Zbigniewa[1].
Ordery i odznaczenia
edytuj- Krzyż Srebrny Orderu Virtuti Militari nr 111[2] – 8 kwietnia 1921 „za walki z niemcami w Poznańskiem”[4]
- Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski – 27 listopada 1929 „za zasługi na polu pracy narodowej i społecznej”[5][2]
12 czerwca 1935 Komitet Krzyża i Medalu Niepodległości odrzucił wniosek o nadanie mu tego odznaczenia „z powodu braku pracy niepodległościowej”[6].
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d e f g h Gąsiorowski i Topolski 1981 ↓, s. 405.
- ↑ a b c d e f Polak (red.) 1993 ↓, s. 112.
- ↑ Cmentarz | Parafia pw. Matki Boskiej Wniebowziętej w Puszczykowie [online] [dostęp 2022-05-04] (pol.).
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 9 kwietnia 1921, s. 654.
- ↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630.
- ↑ Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 2024-09-24].
Bibliografia
edytuj- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2023-10-30].
- Antoni Gąsiorowski, Jerzy Topolski: Wielkopolski słownik biograficzny. Warszawa-Poznań: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1981, s. 405. ISBN 83-01-02722-3.
- Bogusław Polak (red.): Kawalerowie Virtuti Militari 1792–1945. T. 2/2. Koszalin: Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Inżynierskiej w Koszalinie, 1993. ISBN 83-900510-0-1.