Judeł gra na skrzypcach
Judeł gra na skrzypcach (jid. ייִדל מיטן פֿידל Jidl mitn fidl[a]) – polsko-amerykański musical filmowy z 1936 roku w języku jidysz, nakręcony przez Józefa Greena i Jana Nowinę-Przybylskiego. Film opowiada historię rodziny ubogich muzyków – ojca i córki. Straciwszy zajmowane dotychczas lokum, decydują się wyruszyć w drogę jako wędrowni muzycy. Ojciec, nie chcąc jednak narażać córki na niebezpieczeństwa grożące młodej dziewczynie w podróży, przekonuje ją, by podróżowała w chłopięcym przebraniu, przedstawiając się wszystkim nie jako Itke, lecz jako Judeł. W czasie wędrówki dziewczyna zakochuje się w nowo poznanym towarzyszu.
| |
| Gatunek | |
|---|---|
| Rok produkcji |
1936 |
| Data premiery |
30 września 1936 |
| Kraj produkcji | |
| Język | |
| Czas trwania |
92 minuty |
| Reżyseria | |
| Scenariusz |
Józef Green |
| Główne role | |
| Muzyka | |
| Zdjęcia | |
| Scenografia | |
| Produkcja | |
Scenariusz napisał Józef Green na podstawie powieści Konrada Toma, autorem muzyki był Abraham Ellstein, a słowa piosenek stworzył Icyk Manger. Film kręcono w Kazimierzu, Warszawie i Gdyni, natomiast mieszkańcy lokalnych sztetli odgrywali role statystów[1]. Łączny koszt filmu wyniósł 200 000 złotych[1]. Judeł gra na skrzypcach okazał się najpopularniejszym filmem Greena i jego wytwórni, a zarazem, obok Dybuka, jednym z najpopularniejszym filmów jidysz. Film był szeroko eksportowany do krajów Europy Zachodniej, cieszył się również powodzeniem w Stanach Zjednoczonych[1]. Jak pisał Roman Włodek, „na tle wcześniejszych produkcji polskich, nie tylko jidyszowych, komedię Greena wyróżniał staranny dobór tematu, dopracowany scenariusz, dobrzy aktorzy, kultura realizacji i wysoka jakość techniczna”[2].
Obsada
edytuj- Molly Picon jako Judeł – Itke
- Symcha Fostel jako Arje, ojciec Itke
- Maks Bożyk jako Ajzyk Kałamutker
- Leon Liebgold jako Froim, syn Ajzyka
- Samuel Landau jako narzeczony Gold
- Maks Bryn jako Marszelik
- Dora Fakiel jako narzeczona Tajbełe
- Abraham Kurc jako restaurator
- Symche Natan jako dyrektor teatru
- Chana Lewin jako wdowa
- Basia Liebgold jako matka Tajbełe
- Laura Glucksman
- Abe Ellstein
Uwagi
edytuj- ↑ Tak brzmi tytuł w dialekcie centralnym (tzw. polskim) języka jidysz, w którym nakręcono film. Jego odpowiednik w standardowym jidysz to יודל מיטן פֿידל Judl mitn fidl.
Przypisy
edytuj- ↑ a b c Włodek 2019 ↓, s. 89.
- ↑ Włodek 2019 ↓, s. 90.
Bibliografia
edytuj- Roman Włodek, Joseph Green, producent polskich filmów jidyszowych, „Images. The International Journal of European Film, Performing Arts and Audiovisual Communication” (35), s. 77–101, DOI: 10.14746/i.2019.35.04 [dostęp 2020-11-27].
Linki zewnętrzne
edytuj- Judeł gra na skrzypcach w bazie filmpolski.pl
- Judeł gra na skrzypcach w bazie Filmweb
- Judeł gra na skrzypcach w bazie IMDb (ang.)
- Zdjęcia z filmu Judeł gra na skrzypcach w bazie Filmoteki Narodowej „Fototeka”