Jonuz Bulej

albański teolog

Jonuz Bulej lub Jonuz Buliqi (ur. 15 marca 1892 w Szkodrze, zm. 6 maja 1966) – albański nauczyciel, teolog muzułmański i tłumacz.

Jonuz Bulej
Państwo działania

 Albania

Data i miejsce urodzenia

15 marca 1892
Szkodra

Data śmierci

6 maja 1966

Zawód, zajęcie

nauczyciel, publicysta, tłumacz

profesor
Specjalność: teologia muzułmańska
praca zawodowa

Życiorys

edytuj

W latach 1905–1910 uczęszczał do szkoły w Szkodrze, gdzie następnie pracował jako nauczyciel; opanował wówczas języki turecki, arabski oraz francuski, a podczas austro-węgierskiej okupacji Albanii nauczył się także języka niemieckiego[1]. W późniejszych latach opanował również języki włoski, angielski i rosyjski[1].

Ukończył studia teologiczne w Konstantynopolu[2][3]. W latach 1924–1927 pełnił funkcję kierownika ds. finansowych okręgu Szkodra[1]. Został zaproszony przez muzułmańskiego teologa Saliha Vuçitërniego do zaangażowania się w działalność Albańskiej Wspólnoty Muzułmańskiej, której decyzją w 1929 roku został mianowany dyrektorem medresy w Tiranie[2][3][4]; w tejże placówce prowadził zajęcia z zakresu matematyki, fizyki, botaniki, historii religii oraz języka francuskiego[1]. W latach 1928–1938 publikował dla czasopisma Zani i Naltë[5][6], należał również do grupy tłumaczy Koranu; oryginalny przekład zaginął po wprowadzeniu rewolucji ideologicznej i kulturalnej[1].

Był współautorem projektu statutu Albańskiej Wspólnoty Muzułmańskiej, który dnia 9 czerwca 1942 roku został przedstawiony wicekrólowi Albanii Francesco Jacomoniemu; projekt ten nie został jednak rozpatrzony przez władze, więc tenże związek wyznaniowy działał bez statutu do 1945 roku[2][3]. Po II wojnie światowej Bulej kontynuował pracę w tirańskiej medresie jako profesor, następnie ponownie jako dyrektor[2][3]. 19 kwietnia 1947 roku został aresztowany przez funkcjonariuszy Sigurimi[1], więc prezydium Albańskiej Wspólnoty Muzułmańskiej zawiesiło go w obowiązkach dyrektora[2][3]. Rok później Bulej został skazany na 5 lat więzienia; podczas odbywania wyroku nauczył się języka rosyjskiego; po wyjściu na wolność pracował jako tłumacz oraz w latach 1955-1963 także jako nauczyciel[2][3], następnie przeszedł na emeryturę[1]. Zmarł 6 maja 1966 roku[2][1].

Przypisy

edytuj
  1. a b c d e f g h Junuz Bulej përkthyes i Kuranit Famëlartë dhe drejtor i Medresesë. hoxhallaret.al, 2020-11-12. [dostęp 2022-01-28]. (alb.).
  2. a b c d e f g Azem Qazimi, Çelo Hoxha, FJALOR ENCIKLOPEDIK I VIKTIMAVE TË TERRORIT KOMUNIST, iskk.gov.al, 2016, s. 208, ISBN 978-9928-168-42-9 (alb.).
  3. a b c d e f BULEJ (BULIQI) JONUZ. wiki.shqipopedia.org. (alb.).
  4. Çfarë i bëri komunizmi klerit mysliman?. periskopi.com. (alb.).
  5. Skender Bruçaj: “Zani i Naltë” tribunë shekullore e shoqërisë shqiptare. bislame.net. (alb.).
  6. Rreth revistës shkencore “Zani i Naltë”. zaninalte.al. (alb.).