Jokūbava (gmina Kowarsk)
Jokūbava (hist., pol. Jakubów[1], Jakubiszki[2]) – wieś na Litwie położona w rejonie oniksztyńskim okręgu uciańskiego, 18 km na południowy zachód od Onikszt.
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Okręg | |
| Rejon | |
| Gmina | |
| Wysokość |
117 m n.p.m. |
| Populacja (2011) • liczba ludności |
|
| Kod pocztowy |
29240 |
Położenie na mapie Litwy  | |
 55°23′15,8″N 24°57′43,9″E/55,387722 24,962194
| |
Historia
edytujWłasność
edytujOd co najmniej połowy XIX wieku majątek należał do rodziny Sobolewskich lub rodziny Belcewiczów[1]. W 1905 roku dobra te, o powierzchni 360 ha, kupiło małżeństwo Henryka Brzozowskiego h. Korab (~1874–1947) i Jadwigi z Kontowtów (~1878–1968). Byli oni właścicielami Jakubowa do 1940 roku. Ich syn Mieczysław (1903–1940) zginął w Charkowie[1][3].
Przynależność administracyjna
edytuj| rok | liczba ludności |
|---|---|
| 1902 | 59 |
| 1923 | 61 |
| 1959 | 109 |
| 1970 | 85 |
| 1979 | 48 |
| 1989 | 25 |
| 2001 | 6 |
| 2011 | 3[4] |
- W I Rzeczypospolitej – w powiecie wiłkomierskim województwa wileńskiego Rzeczypospolitej[1];
- po III rozbiorze Polski (od 1795 roku) majątek należał do gminy Kowarsk w powiecie wiłkomierskim (ujeździe) guberni wileńskiej (w latach 1797–1801 guberni litewskiej), a od 1843 roku guberni kowieńskiej Imperium Rosyjskiego[2];
- od 1922 roku wieś należy do Litwy, która w okresie 1940–1990, jako Litewska Socjalistyczna Republika Radziecka, wchodziła w skład ZSRR.
Dwór
edytuj
Istniejący tu w XIX i pierwszej połowie XX wieku modrzewiowy, nietynkowany dwór był domem parterowym, dziewięcioosiowym, przykryty wysokim czterospadowym dachem krytym gontem. Trójosiowa środkowa część była zaznaczona portykiem o sześciu kolumnach wspartych na wysokich, murowanych cokołach, podpierających belkowanie i masywny trójkątny fronton z półokrągłym oknem. Od tyłu dwie skrajne osie miały każda po krótkim skrzydle. Na lewo od dworu stała oficyna i inne budynki gospodarcze. Dwór stał wśród dużego (około 2 ha) ogrodu spacerowego poprzecinanego alejami, obsadzonego drzewami liściastymi i iglastymi[1].
Od 1992 roku ruiny dworu i zabudowań folwarcznych znajdują się w rejestrze zabytków Litwy[5].
Majątek Jakubów został opisany w 4. tomie Dziejów rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej Romana Aftanazego[1].
Linki zewnętrzne
edytujPrzypisy
edytuj- ↑ a b c d e f Jakubów, [w:] Roman Aftanazy, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej, wyd. drugie przejrzane i uzupełnione, t. 4: Województwo wileńskie, Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1993, s. 150–151, ISBN 83-04-04020-4, ISBN 83-04-03701-7 (całość).
- ↑ a b Jakubiszki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 628., znaczenie 6.
- ↑ Profil Mieczysława Brzozowskiego na stronie Wielkiej genealogii Minakowskiego [online], wielcy.pl [dostęp 2020-10-25].
- ↑ Results of the 2011 Population and Housing Census of the Republic of Lithuania [online] [dostęp 2020-10-25] (ang.).
- ↑ Pozycja 55 w rejestrze zabytków Litwy (Buv. dvaro sodybos fragmentai) [online], Rejestr zabytków Litwy, 24 marca 1992 [dostęp 2020-10-25] (lit.).