Jerzy Skoryna (inżynier)

plutonowy podchorąży NSZ i AK, uczestnik Powstania warszawskiego, inżynier, dziennikarz

Jerzy Jan Skoryna-Lipski (ur. 16 grudnia 1926 w Krakowie, zm. 28 grudnia 2010 w Meksyku) – plutonowy podchorąży NSZ i AK, uczestnik Powstania warszawskiego, inżynier, dziennikarz[1].

Jerzy Jan Skoryna
Górski, Skórski,
Sielawa
plutonowy podchorąży plutonowy podchorąży
Data i miejsce urodzenia

16 grudnia 1926
Kraków

Data i miejsce śmierci

28 grudnia 2010
Meksyk

Przebieg służby
Lata służby

19391944

Siły zbrojne

Wojsko Polskie
Narodowe Siły Zbrojne
Armia Krajowa
Polskie Siły Zbrojne

Jednostki

7. pułk piechoty „Garłuch”; 2 Korpus Polski

Główne wojny i bitwy

II wojna światowa

Odznaczenia
Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski Krzyż Walecznych (od 1941) Medal Wojska (czterokrotnie) Krzyż Armii Krajowej Warszawski Krzyż Powstańczy Medal Wojny 1939–1945 (Wielka Brytania)
Odznaka „Weteran Walk o Wolność i Niepodległość Ojczyzny”

Życiorys

edytuj

Urodził się w Krakowie, w rodzinie Jana i Konstancji z domu Lipska. Ukończył powszechną Szkołę Rodziny Wojskowej, a następnie gimnazjum Ojców Marianów na warszawskich Bielanach. Wstąpił w szeregi Narodowych Sił Zbrojnych – brał udział w transporcie broni, kolportażu prasy podziemnej oraz rozbrajaniu żołnierzy niemieckich. W 1944 uczestniczył w konspiracyjnym kursie Szkoły Podchorążych i otrzymał stopień kaprala podchorążego.

W czasie Powstania Warszawskiego walczył w zgrupowaniach „Harnaś”, „Chrobry II” w kompanii „Warszawianka”. Ranny we wrześniu, awansowany do stopnia plutonowego podchorążego. W niewoli niemieckiej w obozach w Ożarowie, Łambinowicach, Sandbostel i Lubece. Po wyzwoleniu z ostatniego obozu, poprzez Niemcy, Holandię, Belgię i Francję dostał się do Włoch i zaciągnął się do II Korpusu.

19 października 1946, jako członek załogi lotniskowca HMS „Queen”, przybył do Montrealu, a następnie przez Kanadę oraz USA dotarł do Meksyku, gdzie przebywał jego ojciec Jan.

W Meksyku uzyskał wyższe wykształcenie na uniwersytecie Uniwersytecie Panamerykańskim na wydziale Inżynierii Przemysłowej oraz Filozofii Socjalnej i Polityki.

Działalność polonijna

edytuj

Dzięki jego staraniom i przychylności księdza prymasa Meksyku kard. Miguela Dario Miranda y Gomeza i przy poparciu Prymasa Polski ks. Kard. Stefana Wyszyńskiego oraz rządu polskiego w Londynie dnia 3 maja 1959, Polska jako jedyny kraj Europy została poświęcona Matce Bożej z Guadelupe, Królowej Meksyku.

W następnym roku dzięki jego staraniom udało się wybudować w Meksyki kościół parafialny pod wezwaniem Matki Bożej Częstochowskiej.

Pragnieniem Prymasa kard. Wyszyńskiego było aby w Polsce wybudować świątynię pod wezwaniem Matki Bożej z Guadalupe, Królowej Meksyku. Kościół i parafia została powołana w 1981 w podwarszawskich Laskach.

Jerzy Skoryna był inicjatorem wielu polskich pomników na ziemi meksykańskiej:

- popiersie płk Stanisława Skarżyńskiego w Galerii Sławnych Lotników,

- w bazylice guadelupiańskiej pamiątkowa tablica z Orłem Polskim na pamiątkę konsekracji z 3 maja 1959,

- na głównej stołecznej alei postawiono pomnik Ignacego Jana Paderewskiego,

- w pobliskim parku pomnik Mikołaja Kopernika,

- w szpitalu Narodowym popiersie Marii Skłodowskiej-Curie,

- stworzył Instytut Studiów Kultury i Społeczeństw Europejskich,

Przetłumaczył na język hiszpański:

  • "Armia Krajowa"; gen. T. Bór Komorowski,
  • "Zaproszenie do Moskwy" oraz "Katyń"; Z. Stypułkowski,
  • "Zbrodnia Katyńska w świetle dokumentów"; gen. W. Anders,
  • "W imieniu Kremla"; S. Korboński

Był delegatem z Londynu na Meksyk Stowarzyszenia Polskich Kombatantów, oraz Koła Byłych Żołnierzy Armii Krajowej i przedstawicielem Unii Stowarzyszeń i Organizacji Polskich Ameryki Łacińskiej - USOPAŁ.

Ordery i odznaczenia

edytuj

Przypisy

edytuj
  1. Jerzy Skoryna - żołnierz, Polak i patriota [online], niedziela.pl [dostęp 2020-03-09].
  2. Powstańcze Biogramy - Jerzy Skoryna-Lipski [online], www.1944.pl [dostęp 2020-03-09] (pol.).

Bibliografia

edytuj

Linki zewnętrzne

edytuj

https://www.rdc.pl/podcast/losiowisko-belweder/